Bốn nước Trung-Nam Á ký thỏa thuận xây đường ống dẫn khí đốt

Hôm qua, 11/12/2010, tại thủ đô Achkhbad, tổng thống Turkmenistan, Afghanistan và Pakistan cùng với bộ trưởng Năng lượng Ấn Độ ký "thỏa thuận liên chính phủ về dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt TAPI", tên viết tắt của bốn quốc gia liên quan.

Với chiều dài khoảng 2000 km, công suất 30 tỷ mét khối /năm, dự án cho phép Turkmenistan giảm bớt mức độ lệ thuộc vào các đường ống của Nga. Trong trường hợp tối ưu, dự án TAPI sẽ được hoàn tất vào năm 2014. Tuy nhiên theo giới quan sát chiến tranh Afghanistan và tình hình chính trị bất ổn định tại Pakistan là các trở ngại lớn của dự án.

Thông tín viên RFI tại khu vực Trung Á, Regis Genté phân tích về tầm mức quan trọng của kế hoạch đường ống TAPI:

« Cần phải có thời gian để kiểm chứng xem có đúng là 4 nước trong khu vực vừa đạt được một thỏa thuận lịch sử hay không. Chắc chắn một điều : dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt dài gần 2000 km này thể hiện quyết tâm chính trị của các bên. Trước hết là về phía Hoa Kỳ. Ngay từ đầu Washington ủng hộ kế hoạch xây dựng đường ống mang tính hết sức chiến lược này. Dự án TAPI cho phép đưa khí đốt từ vùng biển Caspi ra bên ngoài mà không phải đi qua lãnh thổ của Nga và Iran.

Về phần Turkmenistan -quốc gia có dự trữ đứng hàng thứ tư trên thế giới- một khi dự án TAPI đi vào hoạt động thì quốc gia này không còn bị lệ thuộc 100% vào đường ống của Nga. Đối với chính quyền Turkmenistan, đây là một vấn đề mang tính sống còn cả về phương diện tài chính lẫn chính trị và chiến lược.

Tuy nhiên, quyết tâm chính trị của các bên đang vấp phải một số trở ngại : trước hết, liên quan đến Afghanistan. Không thể biết đến bao giờ chiến tranh Afghanistan mới kết thúc và phần thắng thuộc về tay ai. Một mắt xích quan trọng khác là Pakistan thì tình trạng chính trị tại Islamabad đang khá bất ổn. Sau buổi lễ ký kết hôm qua giữa lãnh đạo bốn nước liên quan, thống đốc Ngân hàng Phát triển Á châu cho rằng : con đường còn dài và đầy bất trắc trước khi đường ống TAPI thực sự đi vào hoạt động ».