Kinh tế Trung Quốc bệnh hoạn vì quá tải đầu tư

Bài viết trên nhật báo kinh tế Les Echos mang tựa đề "Trung Quốc bệnh hoạn vì quá tải đầu tư" đã nhận định, nền kinh tế Trung Quốc đang phát triển quá nóng. Về lâu về dài, hậu quả của tình trạng đầu tư quá mức này sẽ là nạn giảm phát, và từ năm 2013 trở đi, tăng trưởng kinh tế sẽ chậm đi một cách đáng kể.

Trung tâm thương mại tài chính ở Thượng Hải (REUTERS)

Tác giả Nouriel Roubini vốn là giáo sư kinh tế của Stern School of Business ở New York đã cho rằng, thay vì tập trung cho việc giảm nhẹ tăng trưởng, tốt nhất là các nhà lãnh đạo Bắc Kinh nên quan tâm đến sự ngừng trệ trong giai đoạn hai của kế hoạch 5 năm.

Theo kế hoạch này, thì tăng trưởng tiếp tục dựa vào đầu tư, đặc biệt là trong lãnh vực nhà ở xã hội thay vì điều chỉnh đồng nhân dân tệ, các chính sách thuế khóa có lợi hơn cho các hộ gia đình, tư nhân hóa các xí nghiệp quốc doanh, tự do hóa chính sách tài chính và chính sách hộ khẩu.

Bài báo nhận định, trong nhiều thập kỷ qua, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chủ yếu dựa vào sản xuất hàng xuất khẩu và một đồng tiền ở dưới giá trị thật. Điều này dẫn đến một lượng tiền tích tụ khổng lồ của người dân và các đơn vị kinh doanh, và phải trông chờ vào xuất khẩu và đầu tư cố định vào cơ sở hạ tầng, địa ốc… để tiếp tục tăng trưởng.

Nhưng theo tác giả, thì một đất nước dù có năng động đến mức tái đầu tư phân nửa tổng sản phẩm nội địa vào sản xuất, cuối cùng cũng phải đối đầu với tình trạng quá tải, và tín dụng không có khả năng chi trả. Trung Quốc đang tràn ngập vốn tiền mặt, cũng như cơ sở hạ tầng và xây dựng. Có thể thấy rõ điều này qua các phi trường tuyệt vời nhưng trống rỗng, những con tàu cao tốc siêu hiện đại nhưng cũng trống rỗng, đồng thời những con tàu này cũng chia bớt khách của 45 sân bay. Bên cạnh đó là những xa lộ không dẫn đến đâu cả, những tòa nhà công sở mới của chính quyền trung ương và địa phương, các thành phố ma không người ở, những tòa nhà cao tầng bằng nhôm mới toanh nhưng đóng cửa im ỉm.

Đầu tư quá tải còn hiện diện trong lãnh vực nhà ở hạng sang, các công trình thương mại. Trong ngành xe hơi, năng lực sản xuất vượt quá mức tiêu thụ, và tình trạng này ngày càng tăng trong sản xuất thép và xi măng. Trước mắt, thì việc bùng nổ đầu tư sẽ nuôi dưỡng lạm phát, vì việc duy trì phát triển cần tiêu thụ nhiều nguồn lực. Nhưng đầu tư vượt mức sau đó sẽ dẫn đến áp lực giảm phát, bắt đầu từ lãnh vực sản xuất và địa ốc.

Tác giả dự đoán, khoảng sau năm 2013, Trung Quốc sẽ bị kìm hãm một cách đột ngột. Tất cả những thời kỳ đầu tư quá độ, đặc biệt trong thập niên 90, sẽ kết thúc bằng một cuộc khủng hoảng tài chính và tăng trưởng thấp trong một giai đoạn rất dài. Để tránh lâm vào tình cảnh đó, Bắc Kinh cần phải giảm tiết kiệm, giảm đầu tư cố định cũng như tỉ lệ xuất khẩu trong tổng sản phẩm nội địa, tăng tỉ lệ tiêu dùng lên.

Chiến dịch đột kích triệt hạ Ben Laden

Trang nhất hôm nay của các nhật báo Libération cánh tả, L’Humanité cộng sản và nhật báo công giáo La Croix dành cho vấn đề giáo dục. Còn Le Figaro quan tâm đến việc « CIA bắt các tài liệu của Ben Laden phải lên tiếng ». Ở trang trong, các nhật báo Pháp tiếp tục bàn luận về đề tài trùm khủng bố quốc tế.

Nhật báo Le Monde dành hai trang lớn để tường thuật lại diễn biến của vụ đột kích vào nơi trú ẩn của Ben Laden. Chủ nhật 1/5 vào khoảng 23 giờ, hai chiếc trực thăng UH-60 Black Hawks cất cánh từ căn cứ Mỹ ở Jalalabad thuộc Afghanistan, hướng về thành phố Abbotabad cách thủ đô Pakistan chỉ có 80km. Hai trực thăng Chinook bay theo để yểm trợ.

Ê kíp làm nhiệm vụ có 79 biệt kích quân trong đó có 25 thủy quân lục chiến phụ trách truy lùng Ben Laden, thêm một chó nghiệp vụ. Họ là những người lính tinh nhuệ nhất của biệt đội bí mật Seal Team 6, chuyên trừ khử mục tiêu được nhắm sẵn trên đất địch, và thủ lĩnh của biệt đội đã từng tham gia chiến dịch bắt Saddam Hussein vào năm 2003. Trước đó họ đã nhiều lần luyện tập trên địa hình được xây dựng từ ảnh chụp nhà Ben Laden ở mặt đất cũng như không ảnh. Nhiều lính biệt kích đội nón sắt có gắn caméra.

Bên trong tòa biệt thự có 22 người sinh sống, trong đó có ba bà vợ của Ben Laden và khoảng tám trẻ em. Tầng trệt được quét sạch trước tiên, bốn người bị khử ngay tại chỗ : hai anh em cận vệ của Ben Laden, một phụ nữ, một con trai của trùm khủng bố ; còn thủ lãnh Al Qaida bị bắn hạ ở tầng hai.

Cuộc đột kích kéo dài đúng 38 phút, và biệt đội vội vã bay đi, mang theo rất nhiều két tài liệu quan trọng, hàng trăm đĩa CD-Rom, 5 máy tính, 10 ổ cứng, nhiều USB mà CIA nhận định là « cả một kho tàng », qua đó có thể tìm hiểu về các kế hoạch khủng bố của Al Qaida cũng như liên hệ nếu có với phía Pakistan.

Các tài liệu bằng vàng

Nhật báo Le Figaro cho biết thêm, theo CIA thì cần nhiều tháng mới khai thác hết số tài liệu này. Một tổ công tác đã được hình thành với các chuyên gia từ 9 đơn vị khác nhau. Một số đoạn phim từ các tài liệu thu được đã được Lầu Năm Góc công bố hồi cuối tuần, cho thấy hình ảnh một Ben Laden già nua, cô độc, thích tự chiêm ngưỡng chính mình, một con người sống tách biệt với thế giới bên ngoài, chỉ liên hệ với các tín đồ thánh chiến bằng năm, sáu cuộn băng video một năm.

Tờ báo cũng tiết lộ thêm về ba bà vợ của thủ lãnh Al Qaida, mà những lời khai quý giá như vàng. Theo lời khai của cô vợ trẻ nhất là Amal, 28 tuổi, người Yemen thì gia đình Ben Laden đã phải rời khu vực bộ tộc ở Afghanistan vào khoảng năm 2003-2004 để đến Pakistan. Điều này càng củng cố thêm mối nghi ngờ có sự đồng lõa giữa cơ quan an ninh Pakistan và phe Hồi giáo cực đoan. Hai bà vợ khác là người Ả rập Xê út cũng biết khá nhiều về mạng lưới khủng bố, đặc biệt là bà Oum Hamza, lớn hơn Ben Laden 8 tuổi, được thủ lãnh Al Qaida quý trọng nhất, nhưng bà này vô cùng tức giận khi ông cưới thêm Amal.

Cũng theo Le Figaro, thì quan hệ giữa CIA và cơ quan phản gián Pakistan (ISI) tiếp tục căng thẳng. Phía Mỹ đòi cung cấp danh sách các sĩ quan bị nghi ngờ là đã hỗ trợ cho Ben Laden. Bực tức vì đòi hỏi trên, tình báo Pakistan đã tiết lộ cho báo chí danh tách người đứng đầu CIA ở Islamabad, ông Mark Carlton, đồng nghĩa với việc ông này không thể hoạt động được nữa. Hồi cuối năm ngoái, Pakistan cũng đã ra đòn tương tự, hậu quả là Jonathan Banks, giám đốc CIA ở Pakistan đã phải vội vã rời nước này, sau khi nhận được hàng trăm lời đe dọa sát hại.

Các đường phố Ả rập không hề sôi sục vì cái chết của Ben Laden

Đó là nhận định của Le Figaro, khi người dân Yemen cho biết họ quan tâm hơn đến việc Tổng thống Saleh có chịu ra đi hay không. Ngay cả phe đối lập Yemen, gồm phe Hồi giáo và phe Xã hội, cũng đã kêu gọi giới trẻ vốn liên tục biểu tình từ ba tháng qua, không nên mang các khẩu hiệu tố cáo vụ sát hại thủ lãnh Al Qaida, để không làm hoen ố hình ảnh của người Yemen. Một tuần lễ sau khi Ben Laden bị giết, chỉ có một số cuộc biểu tình nhỏ để phản kháng.

Theo các chuyên gia, thì sự thiếu vắng phản ứng nơi đường phố Ả Rập cho thấy người sáng lập Al Qaida đã mất hết uy tín, đặc biệt là với lớp thanh niên, đã chọn lựa cung cách đấu tranh quần chúng thay vì khủng bố. Ben Laden đã chết về mặt chính trị từ lâu, và chỉ thu phục được một thiểu số cực đoan. Trong 15 năm đấu tranh chống phương Tây, ông ta đã làm nhiều người Ả Rập thất vọng vì không hề tấn công Israel, cũng như vào các tòa tháp của Dubai vì nhiều tài sản của tổ chức khủng bố đang nằm tại đó. Nhờ có cuộc Cách mạng Hoa Lài mà người Ả Rập đã lấy lại lòng tự hào, họ đã chán ngấy việc bị đánh đồng với những kẻ khủng bố.

Kadhafi, người lính tuần duyên quá đắt giá

Nhìn sang Libya, nhật báo cộng sản L’Humanité cho rằng đại tá Kadhafi là một « người lính tuần duyên quá đắt tiền ». Hồi cuối năm ngoái, ông Kadhafi đã đòi hỏi 5 tỉ euro để canh giữ khu vực biên giới, chống nạn nhập cư bất hợp pháp. Nhưng « mùa xuân Ả Rập » đã làm thay đổi thế cờ.

Libya vốn là điểm trung chuyển của khoảng hai triệu người hàng năm cố tìm cách nhập cư lậu vào châu Âu qua ngả Malta và Ý. Năm 2008, Ý và Libya đã ký một hiệp ước hữu nghị, qua đó Roma sẽ đầu tư mỗi năm 250 triệu euro trong vòng 25 năm để giúp Libya trang bị. Đổi lại, Kadhafi đảm bảo sẽ ngăn cản làn sóng nhập cư lậu, và ông ta đã giữ lời hứa : đến cuối 2009, số người nhập cư lậu vào Ý đã giảm đến 90%.

Đến tháng 11 năm ngoái, Kadhafi đòi đến 5 tỉ đô la, để canh giữ 5 ngàn km bờ biển, trong khi châu Âu cho rằng chỉ cần 50 triệu euro trong vòng hai năm. Nhưng sau đó, cuộc Cách mạng Hoa Lài đã bùng nổ, và theo báo L’Humanité, thì có lẽ nhờ đó mà châu Âu tìm được những người lính tuần duyên mới ít đòi hỏi về tài chánh hơn.