Thủ tướng Nhật Naoto Kan từ chức chủ tịch đảng Dân chủ cầm quyền

Ngày hôm nay, thứ Sáu 26/8, thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan thông báo rời bỏ chức chủ tịch đảng Dân chủ Nhật, trước các nghị sĩ của đảng cầm quyền. Như vậy, vào tuần tới ông Naoto Kan sẽ rời chức thủ tướng để nhường chỗ cho một lãnh đạo khác của đảng Dân chủ.

Thủ tướng Naoto Kan trong buổi họp báo ngày 26/08/ 2011 về việc ông từ chức chủ tịch đảng Dân chủ REUTERS/Toru Hanai

Ngày thứ hai 29/8, 398 dân biểu và Thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ sẽ bầu ra một chủ tịch đảng mới. Người được bầu vào chức vụ này gần như chắc chắn sẽ được Quốc hội chuẩn y để trở thành thủ tướng vào ngày hôm sau, thứ Ba 30/8. Tại Nhật Bản, mặc dù Thượng viện do đối lập kiểm soát, nhưng thông thường chức thủ tướng thuộc về lãnh đạo đảng nắm đa số tại Hạ viện. Thủ tướng mới của Nhật sẽ là người thứ sáu nhận chức vụ này, trong vòng năm năm trở lại đây.

Ông Naoto Kan, 64 tuổi vừa từ nhiệm lãnh đạo đảng Dân chủ, đã bị đảng đối lập theo xu thế bảo thủ, cũng như những người trong đảng của ông, chỉ trích nặng nề vì đã quản lý một cách vụng về và kém cỏi các hậu quả của hai thảm họa sóng thần – động đất và tai nạn hạt nhân tại nhà máy điện Fukushima.

Đầu tháng Sáu, ông Naoto Kan đã hứa sẽ rời bỏ quyền lực, một khi Quốc hội chấp nhận các dự luật phát triển các loại năng lượng sạch. Mặc dù sau thảm họa Fukushima, ông Naoto Kan quyết định chủ trương một nước Nhật không có năng lượng hạt nhân, nhưng thủ tướng mãn nhiệm Nhật Bản vẫn không thể cứu vãn được uy tín của mình.

Thông tín viên Frédéric Charles tường trình từ Tokyo,

Những lời kêu gọi của thủ tướng Naoto Kan loại bỏ điện hạt nhân khỏi Nhật Bản đã không ngăn được uy tín của ông sụt giảm nghiêm trọng. Mặc dù 80% người Nhật cũng hy vọng Nhật Bản sẽ từ giã năng lượng hạt nhân, nhưng họ không thể quên việc ông Naoto Kan đã quyết định chỉ xử lý tai nạn hạt nhân Fukushima ở quy mô hẹp, khi thảm họa vừa xảy ra.

Nước Nhật đã bỏ lỡ một khoảng thời gian rất quý giá, trong khi đó vào thời điểm ấy đáng nhẽ chính phủ đã phải phản ứng rất mau lẹ. Các phần lõi của ba lò phản ứng đã bị tan chảy trong vòng 48 giờ. Ông Naoto Kan, tiếp theo đó, đã phải mất đến hơn ba tháng, trước khi quyết định nói thật với người Nhật về tính chất nghiêm trọng của tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Một điều nghịch lý là, người kế tục ông Naoto Kan ở chức thủ tướng có thể sẽ cho tái khởi động hai phần ba các lò phản ứng đã bị ngưng lại, một khi các trắc nghiệm an toàn tại các nhà máy hạt nhân kết thúc.

Người được lòng dân chúng nhiều nhất hiện nay, trong số các ứng cử viên vào chức thủ tướng, là ông Seiji Maehara, cựu bộ trưởng Ngoại giao. Tuy nhiên, việc lựa chọn người kế nhiệm lại phụ thuộc vào ông Ichiro Ozawa, nhân vật đầy quyền uy của đảng Dân chủ Nhật Bản, theo xu hướng trung tả. Chính ông này sẽ quyết định ai là tân thủ tướng. Ông Ichiro Ozawa đã từng tuyên bố, ông không tin tưởng vào cựu Ngoại trưởng Seiji Maehara.