Tù nhân tố cáo bị ngược đãi tra tấn : thí điểm tại một số nhà tù Trung Quốc

Trước tình trạng tù nhân bị tra tấn ngược đãi, dẫn đến tử vong đang ngày càng trở nên phổ biến ở Trung Quốc, bắt đầu từ tháng 10 tới, chính quyền nước này sẽ cho áp dụng thí điểm ở một số nhà tù thuộc bốn tỉnh, một hệ thống cho phép tù nhân có thể tố cáo, khi bị họ bị quản lý trại giam ngược đãi hay dùng nhục hình tra tấn.

Tra tấn xảy ra phổ biến trong các nhà tù ở Trung Quốc. Lần đầu tiên, tòa án Trung Quốc phán quyết bồi thường cho một cựu tù nhân ở Quảng Đông bị ngược đãi trong tù, vào năm 2007. AFP

Đây là một trong những bước chuẩn bị cho các cải cách hệ thống luật hình sự ở nước này tới đây hay chỉ là một động thái xoa dịu dư luận trước đại hội đảng ? Trong khi đó, đa số người dân đòi chính quyền xóa bỏ hệ thống các trại lao cải, tồn tại từ dưới thời Mao Trạch Đông.

Thông tín viên RFI, Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh cho biết chi tiết :

Hệ thống tố cáo này bao gồm các hộp thư đặt trong phòng vệ sinh, bút giấy để trong phòng sinh hoạt chung, ngoài ra còn có cả các luật sư để giải thích cho tù nhân về những quyền của họ. Mục tiêu của cải cách này là nhằm giúp các phạm nhân tố cáo bí mật các hành động mà họ là nạn nhân. Hệ thống tố cáo đã được đưa vào áp dụng tại thành phố Vu Hồ thuộc tỉnh An Huy (Trung) hồi tháng Ba, hệ thống này sẽ được nhân rộng ra ở nhiều tỉnh khác trong tháng tới như Trữ Ba của Triết Giang ( Đông) hay huyện Ngô Trung tỉnh Ninh Hạ (Bắc).

Nhà tù ở Trung Quốc vẫn được coi là vùng vô luật lệ, những cái chết đầy ngờ vực vẫn thườnng xảy ra trong các trại giam ở nước này.

Hồi tháng 12 năm ngoái, lãnh đạo cuộc biểu tình ở làng Ô Khảm ở phía đông Trung Quốc, mà báo chí đã nói đến rất nhiều, đã bị chết khi được đưa vào viện, theo thông tin chính thức là ông bị chết vì suy tim. Gia đình ông, được sự hỗ trợ của dân làng, đã tố cáo rằng ông bị chết là do các bị công an đánh và cuối cùng chính quyền đã phải bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân.

Luật sư Hạ Uy, thành viên của một ban phụ trách nghiên cứu các khiếu nại của các tù nhân tại thành phố Vu Hồ cho biết : « Sau khi hệ thống này được triển khai, tất cả những người đang bị giam giữ đều có quyền đòi hỏi phải được tôn trọng, cho dù họ là những người vi phạm pháp luật ». Bà cũng cho biết thêm đây là thử nghiệm trong dự án cải cách luật hình sự tại Trung Quốc.

Dưới sức ép của dư luận, chính quyền đã buộc phải lùi dần từng bước. Người dân Trung Quốc muốn toàn bộ hệ thống trại giam, trại cải tạo lao động được hình thành từ thời Mao Trạch Đông và Cách mạng Văn hóa phải bị xóa bỏ.

Những dự án tố cáo nói trên mới chỉ được làm thí điểm trong 4 tỉnh, bây giờ còn phải chờ xem liệu các cải cách này có phải chỉ là hình thức trước ngày Đại hội đảng họp để sắp đặt lại lãnh đạo cho Trung Quốc.