Vào nội dung chính
CAM BỐT

Công luận Phnom Penh bị khuấy động vì vụ án Mam Sonando

Ngày 11/09/2012 cảnh sát chống bạo động Cam Bốt được huy động đến tòa án Phnom Penh để ngăn cản hàng trăm người biểu tình gây rối trong phiên tòa xử nhà bảo vệ nhân quyền Mam Sonando. Bị ra tòa vì tội « âm mưu thành lập phong trào ly khai chống chính quyền », trên thực tế Mam Sonado là người bảo vệ quyền lợi của những thành phần nghèo khó và bị chính quyền tịch thu đất đai.

Cảnh sát chống bạo động Cam Bốt xung đột với những người ủng hộ ông Mam Sonando trước tòa án Phnom Penh, ngày 11/09/2012.
Cảnh sát chống bạo động Cam Bốt xung đột với những người ủng hộ ông Mam Sonando trước tòa án Phnom Penh, ngày 11/09/2012. REUTERS/Samrang Pring
Quảng cáo

06:39

Thông tín viên Phạm Phan - Phnom Penh

Ngày 11/09/2012, tòa án Phnom Penh đã mang ông Mam Sonado ra xét xử vì tội âm mưu thành lập một phong trào ly khai ở miền Đông Cam Bốt, giáp biên giới Việt Nam. Trước tòa án, những người dân ủng hộ ông đã tổ chức biểu tình đòi nhà nước phải thả ông ra ngay vì ông không có tội. Cảnh sát chống bạo động xô xát với đám đông biểu tình.

Ông Mam Sonando là nhân vật hiện chiếm nhiều cảm tình của công luận, đặc biệt là thành phần dân nghèo, người bị tịch tịch thu ruộng đất, người bị đuổi nhà để chính quyền lấy đất bán cho công ty Trung Quốc.

Vào trước tháng 7/2012, ông Mam Sonado đang đi công tác tại Mỹ, thời gian đó, chính quyền đưa ra lời hăm dọa sẽ bắt và truy tố ông, nếu dám quay về quê hương Cam Bốt. Lý do chính quyền đưa ra để bắt giữ ông là vì ông có liên hệ, đúng ra là người đứng đầu một phong trào ly khai, mà chính quyền cho rằng tổ chức này có âm mưu xúi giục quần chúng đứng lên lật đổ chính quyền ông Hun Sen.

Trước lời hăm dọa của chính quyền, nhiều người lo ngại cho ông Mam Sonando và mong ông tạm thời sống tại Mỹ để qua cơn ngặt nghèo này.

Tuy nhiên trái với sự mong chờ cũng như dự đoán của nhiều người, ngay khi đang ở trên đất Mỹ, ông Mam Sonado khẳng khái tuyên bố ông sẽ trở về Cam Bốt và đối diện với các thách thức của chính quyền vì ông không có tội. Nếu binh vực dân nghèo, đòi hỏi công lý chính đáng là một cái tội, thì chính đó là « cái tội » mà ông Mam Sonando sẵn sàng đón nhận.

Đến giữa tháng 7/2012, khi đang ở nhà sau chuyến công du Hoa Kỳ, cảnh sát đã ập vào bắt ông Mam Sonando đúng như tuyên bố của Thủ tướng Hun Sen. Chính quyền luôn giữ đúng lời hứa, một khi hứa hẹn bắt giữ các nhân vật đối lập hay người dân nghèo vì quyền lợi họ nên muốn đứng lên chống đối với chính quyền.

Bị tạm giam gần hai tháng với điều kiện nhà tù tồi tệ, khi vợ ông vào thăm biết được tình cảnh như thế, đã cho báo chí biết sức khỏe ông suy yếu đáng ngại.

Khi sự việc tại tỉnh Kratie xảy ra vào tháng Năm liên hệ đến việc tranh chấp đất giữa dân nghèo với chính quyền, ông Mam Sonando đã đứng về chiến tuyến của người dân để kháng cự lại bạo lực của chính quyền. Tội danh “Âm mưu thành lập phong trào ly khai chống chính quyền” đã được đẻ ra và nhắm vào cá nhân ông Mam Sonando sau cuộc xung đột đổ máu tại Kratie.

Nhưng thực chất của sự vụ bắt giam nhân vật đối lập Mam Sonado có phải chỉ từ cuộc tranh chấp đất đang nổ ra thường xuyên trên đất Chùa Tháp hay không? Hay còn có nguyên nhân khác?

Chính quyền Cam Bốt bị tố cáo tội ác chống nhân loại

Ông Mam Sonando là một người hoạt động cho dân chủ, tự do, nhân quyền, được người dân xứ Chùa Tháp mến mộ. Ông từng điều hành một đài phát thanh độc lập để truyền đi những tiếng nói đối lập với chính quyền. Đài phát thanh của ông có tên Đài Con Ong. Ngoài những chương trình do tổ chức hoạt động dân chủ của ông Mam Sonado biên soạn, đài này còn tiếp vận các chương trình của đài phát thanh quốc tế khác nói bằng ngôn ngữ Khmer như Đài VOA, Đài RFI.

Theo những người ủng hộ ông Mam Sonado thì việc bắt giữ ông có liên hệ đến một chương trình đã được truyền đi trên Đài Con Ong trước đây. Chương trình này thảo luận về một thông báo do ông Suon Serey Rath, người đứng đầu Phong trào Quyền lực Nhân dân Khmer (Khmer People Power Movement - KPPM), đã chuyển đến cho văn phòng công tố của Tòa án Hình sự Quốc tế, thông báo đó đã tố cáo chính quyền ông Hun Sen vi phạm những tội ác chống lại nhân loại.

Tuy nhiên báo chí Phnom Penh không đưa ra cụ thể những chi tiết về tội ác chống lại nhân loại.

Trung tâm Nhân quyền Cam Bốt khẳng định việc bắt giữ ông Mam Sonando có liên hệ đến cuộc thảo luận nói trên, và tổ chức này cũng nói rằng đó là phương pháp cố hữu của chính quyền nhằm bịt miệng đối lập và những người hay chỉ trích hành động sai trái của chính quyền.

Sau cuộc đảo chính tháng 7 năm 1997, các tổ chức nhân quyền dựa theo báo cáo của dân địa phương đã truy tìm được nhiều xác chết của những nhân vật thuộc Đảng Bảo Hoàng bị giết chết bằng nhiều cách thức và xác bị quăng bỏ lâu ngày trong những kinh rạch, khúc sông ở ngoại ô Phnom Penh. Tất nhiên đây chỉ là một số nạn nhân sau biến cố chính trị tháng 7/1997.

Chính quyền tất nhiên không cho là vậy, trái lại họ nói ông Mam Sonando là thành phần kích động, gây rối sự ổn định hiện nay của xã hội mà người dân rất cần đến để phát triển đất nước.

Cái giá phải trả của một nhà bất đồng chính kiến

Ngay trước khi phiên tòa diễn ra, vào lúc sáng sớm gần sân banh thủ đô, nhiều người dân mang hình đức Phật đứng tụ tập và bày tỏ sự phản đối phiên tòa mà họ cho rằng bất công.

Ông Son Chhay, đại diện cho Đảng Sam Rainsy cũng bày tỏ nỗi bất bình, ông nói hồ sơ xử ông Mam Sonando là ngụy tạo cũng như diễn biến phiên xử không theo đúng quy định luật pháp. Ông Son Chhay nhấn mạnh, tòa đã không trưng ra được bất cứ tang chứng cụ thể nào để cho công luận thấy ông Mam Sonando đã đứng ra cầm đầu một phong trào ly khai chống đối chính quyền.

Ông Ou Virak, người đang đứng đầu Trung tâm Nhân quyền Cam Bốt đồng ý với phát biểu của ông Son Chhay, ông Ou Virak còn nói những nhân chứng ra khai trước tòa không có đủ bằng cớ để buộc tội ông Mam Sonando.

Ông Sok Sam Oeun, người đứng đầu Dự án Những người Bảo vệ Cam Bốt và cũng là luật sư của ông Mam Sonando nói các vũ khí của “quân nổi dậy” trong vùng tự trị tỉnh Kratie mà tòa trưng ra gồm gậy, dao, cuốc, xẻng, thật ra đó chỉ là nông cụ mà nông dân sử dụng hàng ngày trên cánh đồng của họ mà thôi.

Ngành tư pháp Cam Bốt đã bị than phiền quá đỗi là lệ thuộc nặng vào hành pháp, và lại hay bị tiền bạc chi phối. Các nhân vật đối lập, những người hoạt động vì dân chủ thường bị ngành tư pháp xét xử là có tội mỗi khi họ bày tỏ thái độ không đồng ý với cách cai trị của Đảng Nhân Dân Cam Bốt cầm quyền.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Chia sẻ :
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.