Các khóa học tiếng Hoa nở rộ tại Mỹ với sự hỗ trợ của Bắc Kinh

Tiếng quan thoại phát triển rất nhanh chóng tại Hoa Kỳ từ khoảng hơn một chục năm qua. Bắc Kinh không ngần ngại gởi các giáo viên người Hoa đến dạy học miễn phí hoặc chỉ nhận thù lao rất thấp, tại các trường học Mỹ.

Trong giờ học tiếng Hoa của Broadway Elementary School. DR

Susan Wang không nói được một từ tiếng Anh nào khi từ quê hương là Đài Loan đến California vào năm 16 tuổi. Năm nay ở tuổi 49, bà điều hành một trường học chuyên dạy cho các thanh thiếu niên Mỹ làm quen với ngôn ngữ và văn hóa Trung Hoa.

Từ năm năm qua, các học sinh của Broadway Elementary School tại Venice, phía tây Los Angeles, theo học các khóa dạy hoàn toàn bằng tiếng Hoa, trong các lớp học cũng được trang trí theo kiểu Trung Hoa, với các cuốn sách đầy những Hán tự.

Susan Wang kể lại : « Tôi không hề nói được tiếng Anh khi đến Mỹ, nên tôi quan tâm đến tất cả những gì liên quan đến việc học một ngôn ngữ mới. Điều đáng ngạc nhiên nhất là nhìn thấy các trẻ em học được một thứ tiếng mới nhanh chóng như thế ».

Tiếng quan thoại phát triển rất nhanh chóng tại Hoa Kỳ từ khoảng hơn một chục năm qua. Nancy Rhodes, thuộc Center for Applied Linguistics (CAL) đặt trụ sở tại Washington cho biết: “Đó là một trong những ngôn ngữ hiếm hoi phát triển nhanh như thế, trong khi đa số các ngôn ngữ khác lại thụt lùi, kể cả tiếng Pháp, tiếng Anh và tiếng Nhật”.

Chương trình học tiếng quan thoại không phải là mới ở Hoa Kỳ, nhưng ảnh hưởng và vai trò ngày càng lớn của Trung Quốc – nay là cường quốc kinh tế thứ nhì thế giới – càng làm cho nhu cầu tăng lên.

Bộ Giáo dục Trung Quốc cũng có góp phần trong đó, và Bắc Kinh không ngần ngại gởi các giáo viên người Hoa đến dạy học miễn phí hoặc chỉ nhận thù lao rất thấp, tại các trường học Mỹ.

Bà Rhodes nói : « Các trường phải đối phó với việc cắt giảm ngân sách nặng nề, nên việc đưa các giáo viên tiếng mẹ đẻ đến đây dạy tiếng Hoa miễn phí hay chỉ trả một mức lương hết sức khiêm tốn, là rất hấp dẫn ».

Tiểu bang California ở miền tây Hoa Kỳ, luôn dẫn đầu phong trào này, vừa về địa lý vừa về lịch sử, từ thời lao động người Hoa nhập cư vào hàng loạt để xây dựng các tuyến đường xe lửa. San Francisco và Los Angeles có hai cộng đồng người Hoa quan trọng nhất nước Mỹ, chỉ đứng sau New York.

Theo truyền thống thì các bậc phụ huynh cho con cái theo học chương trình này đều là người gốc Hoa, muốn cho con mình kế thừa được văn hóa Trung Hoa. Nhưng nay thì động cơ của họ nhắm đến tương lai của các con.

Julie Wang, một người mang quốc tịch Úc đến Mỹ ở tuổi 25 nói : « Tôi muốn các con tôi có thể rời Hoa Kỳ nếu chúng muốn và tìm được việc làm ở nơi khác. Đó là cơ hội tuyệt vời để khám phá những nền văn hóa khác, và những cách sống khác ».

Trong các phòng học ở Broadway Elementary School, các khuôn mặt của học sinh cho thấy các em có nguồn gốc khác nhau : người Mỹ gốc Phi, người châu Âu, Mỹ la-tinh…Nhiều em không nói được một tiếng quan thoại nào trước khi đi học.

Một trong các giáo viên là Carol Chan ghi nhận : « Ban đầu thì rất khó khăn. Tôi phải sử dụng nhiều đến tranh ảnh và âm nhạc (…) làm cho các em thích học hơn ». Cô bé Grace Ehlers cho biết nay thì em nói tiếng Hoa cũng dễ dàng như tiếng Anh : « Với em thì nay nói tiếng Anh hay tiếng Hoa cũng như nhau, thậm chí tiếng Hoa còn dễ hơn vì ba em nói được nhiều thứ tiếng, và đôi khi ông dạy cho em tiếng Hoa ».

Bà hiệu trưởng của trường nhìn nhận việc các giáo viên đến dạy miễn phí là yếu tố quyết định cho việc đưa ra chương trình : « Nếu có được các giáo viên tiếng Pháp hay tiếng Tây Ban Nha cũng miễn phí như thế, thì trường chúng tôi sẽ dạy các ngôn ngữ này ».

Nhìn chung hiện nay theo CAL, thì chương trình làm quen với các ngôn ngữ khác thu hút nhiều học sinh nhất tại Hoa Kỳ là tiếng Tây Ban Nha, với tỉ lệ 45%, tiếp theo là tiếng Pháp (22%), tiếng quan thoại (13%), rồi tiếng Hawai, tiếng Nhật và tiếng Đức.