Biển Đông: Philippines tin tưởng sự đoàn kết của ASEAN

Theo báo chí Philippines hôm nay, 19/08/2013, trong một nhận định về kết quả cuộc họp kín trong hai ngày 14-15/08 vừa qua tại Thái Lan, Ngoại trưởng Philippines, đã tỏ ý lạc quan về khả năng ASEAN có được lập trường thống nhất để đàm phán với Trung Quốc về bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông. Thái độ tin tưởng của Ngoại trưởng Philippines được biểu lộ vào lúc nước này đang bị Trung Quốc tập trung công kích và cô lập trên vấn đề Biển Đông.

Các Ngoại trưởng ASEAN nắm tay nhau thể hiện sự đoàn kết tại cuộc họp ở Brunei ngày 30/06/2013.

Nhật báo Philippine Daily Inquirer đưa tin là hôm 17/08 vừa qua, trong một tin nhắn văn bản, Ngoại trưởng Albert del Rosario đã xác nhận nguồn tin từng được Bộ Ngoại giao Thái Lan đưa ra hôm 14/08, theo đó Ngoại trưởng 10 nước Đông Nam Á họp lại tại Hua Hin đã đồng ý là sẽ cùng nhau khuyến khích Trung Quốc ngồi vào bàn thảo luận về việc đúc kết bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông COC.

Ông del Rosario đã tỏ ý tin tưởng rằng : « Với tinh thần đoàn kết và nói lên cùng một tiếng nói, ASEAN đã thống nhất quan điểm là sẽ thúc giục Trung Quốc chấp nhận nhanh chóng đúc kết Bộ Quy tắc Ứng xử COC ». Đây là một thỏa thuận mang tính chất ràng buộc mà phía Trung Quốc mới chỉ miễn cưỡng chấp nhận mở tham vấn với Hiệp hội Đông Nam Á, còn việc đàm phán không thấy nói đến.

Ngoại trưởng Philippines cùng với các đồng nhiệm ASEAN đã họp lại vào giữa tuần qua tại Thái Lan để hội ý trong nội bộ khối, chuẩn bị cho cuộc họp của ASEAN với Trung Quốc về COC vào cuối tháng này tại Bắc Kinh. 

Theo ông del Rosario, nhân một cuộc họp song phương với Ngoại trưởng Việt Nam Phạm Bình Minh tại Manila trước đó, hai nước được xem là ở tuyến đầu trong cuộc đấu tranh đòi chủ quyền ở Biển Đông bị Trung Quốc lấn lướt, đã cam kết làm việc với nhau để thuyết phục các nước ASEAN có một lập trường thống nhất, đặc biệt là trong việc kêu gọi Trung Quốc mở hẳn đàm phán thay vì chỉ tham vấn về COC.

Theo các nhà phân tích, trong một chừng mực nào đó, thái độ đoàn kết mà khối ASEAN biểu thị tại Thái Lan mới đây là một chuyển biến tích cực, trái hẳn với tình trạng chia rẽ bộc lộ vào năm ngoái khi chủ tịch luân phiên của ASEAN là Cam Bốt lại khăng khăng phục tùng quan điểm của đồng minh Trung Quốc để « nhận chìm » hồ sơ Biển Đông.

Sự đoàn kết được khôi phục của ASEAN tuy nhiên vẫn bị cho là còn rất mong manh, nhất là trong bối cảnh Trung Quốc vẫn tiếp tục các động thái gây chia rẽ. Một trong các biện pháp đang được Bắc Kinh áp dụng là đả kích Philippines, nêu bật hình ảnh của một Philippines bị họ cho là « gây rối », làm tổn hại quan hệ hữu hảo của toàn khối Đông Nam Á với Trung Quốc. Một trong nhiều ví dụ : Báo chí Trung Quốc gần đây vẫn tiếp tục nã pháo vào Philippines. Mới đây, hôm 16/08, Nhân dân Nhật báo đã không ngần ngại cáo buộc Manila là « thường xuyên khiêu khích… liên tục tìm cách đa phương hóa và quốc tế hóa » vấn đề Biển Đông.