Vào nội dung chính
NHẬT BẢN - TRUNG QUỐC

Nhật–Trung đấu khẩu về "chiến tranh và hòa bình"

Lần đầu tiên từ khi vụ tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trở nên gay gắt từ một năm qua, Bắc Kinh và Tokyo trong những ngày gần đây đã sử dụng đến những từ ngữ liên quan đến chiến tranh, gây lo ngại là xung đột sẽ leo thang.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera (ministrydefence.jp)
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera (ministrydefence.jp)
Quảng cáo

Hôm nay 29/10/2013, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera tuyên bố, những vụ tàu Trung Quốc xâm nhập vùng biển của Nhật xung quanh Senkaku/Điếu Ngư đe dọa đến hòa bình. Ông Onodera nói : « Các vụ xâm nhập này tạo thành một vùng xám giữa hòa bình và tình thế khẩn cấp ». 

Về phía Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc hôm thứ Bảy 26/10 đã sử dụng cụm từ « hành động chiến tranh » để cảnh cáo Tokyo về mọi đối phó với các phi cơ tiêm kích của Bắc Kinh. 

Cũng vào thứ Bảy, nhân một cuộc diễu binh ở Tokyo, Thủ tướng cánh hữu Shinzo Abe đã cảnh báo là ông « không dung thứ mọi việc dùng vũ lực để thay đổi nguyên trạng» liên quan đến Senkaku. Cùng ngày, trong cuộc trả lời phỏng vấn báo Wall Street Journal, ông Abe cũng đã nhắc đến chiến tranh : « Nếu Trung Quốc chọn lựa con đường này thì sẽ không thoát ra được bằng phương cách hòa bình ». 

Bắc Kinh và Tokyo không hề nhượng bộ chút nào về quần đảo Senkaku ở biển Hoa Đông đang do Nhật Bản quản lý, mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư và yêu sách chủ quyền một cách quyết liệt. Quần đảo này cách vùng duyên hải Đài Loan 200 km về phía đông bắc, cách phía tây đảo Okinawa của Nhật 400 km, và Đài Bắc cũng muốn tranh chấp. Ngoài vị trí chiến lược, Senkaku/Điếu Ngư còn có tiềm năng dầu khí. 

Việc Tokyo mua lại ba trên tổng số năm hòn đảo thuộc quần đảo trên vào tháng 9/2012 đã làm dấy lên các cuộc biểu tình chống Nhật tại Trung Quốc, đôi khi với bạo lực. Từ đó trở đi, Bắc Kinh thường xuyên gởi các chiến hạm đến vùng biển này, trong khi Tokyo thành lập một lực lượng đặc biệt để bảo vệ quần đảo. 

Nhật Bản thường xuyên tố cáo « thái độ nguy hiểm » của Trung Quốc, lo ngại về sức mạnh hải quân đang tăng của người láng giềng khổng lồ. Trong bối cảnh đang nóng bỏng, từ ngày 1/11 Nhật sẽ bắt đầu một cuộc tập trận quan trọng kéo dài hai tuần lễ với khoảng 34.000 quân nhân, các khu trục hạm và phi cơ tiêm kích tham gia, đôi khi có cả bắn đạn thật, và có thực tập đổ bộ lên một đảo san hô không người ở của Nhật. 

Ngay sau khi lên cầm quyền và có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, « diều hâu » Shinzo Abe đã tỏ nhiều dấu hiệu quyết đoán. Trước hết, ông tăng ngân sách quốc phòng – lần đầu tiên từ 11 năm qua. Thủ tướng Abe cũng mong muốn sửa đổi Hiến pháp hòa bình của Nhật bị Mỹ áp đặt vào năm 1947, và cảnh cáo là Nhật sẽ không ngần ngại sử dụng vũ lực trong trường hợp quân Trung Quốc đổ bộ lên quần đảo tranh chấp. 

Ông Akira Kato, chuyên gia về an ninh quốc phòng của trường đại học Obirin ở Tokyo nhận định, căng thẳng chỉ có thể tăng lên vì cả hai nước « không có chọn lựa nào khác ngoài việc đấu khẩu » trước thất bại ngoại giao thấy rõ : trong mười tháng nắm quyền, ông Shinzo Abe không có cuộc gặp thượng đỉnh nào với Tập Cận Bình. 

Song song đó, Thủ tướng Shinzo Abe tăng cường quan hệ chính trị và quân sự Nhật-Mỹ. Hoa Kỳ rất trông cậy vào liên minh với Nhật Bản để thực hiện chiến lược xoay trục sang châu Á. Nhưng vụ Senkaku/Điếu Ngư rõ ràng là đau đầu cho Washington : hiệp ước hỗ tuơng Mỹ-Nhật tuy liên quan đến Senkaku nhưng có lẽ để không làm Bắc Kinh giận dữ, chính quyền Mỹ tránh đưa ra những tuyên bố về việc tranh chấp lãnh thổ. 

Theo ông Akira Kato, vở kịch phức tạp và nguy hiểm này đối với Nhật là một « thử nghiệm mang tính quyết định » về sự bền vững trong liên minh với Mỹ.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Chia sẻ :
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.