Nhật và ASEAN sẽ hợp tác bảo đảm tự do lưu thông hàng không

Trong một thông cáo chung được công bố sau hội nghị thượng đỉnh tại Tokyo hôm nay, 14/12/2013, Nhật Bản và 10 quốc gia hiệp hội ASEAN tuyên bố sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa để bảo đảm quyền tự do lưu thông trên không và an ninh hàng không dân dụng, sau việc Trung Quốc thành lập trên biển Hoa Đông một vùng phòng không gây tranh cãi từ nhiều ngày qua.

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe cụng ly với Quốc vương Brunei Hassanal Bolkiah nhân buổi tiệc bế mạc thượng đỉnh Nhật - ASEAN tại Tokyo - REUTERS /Shizuo Kambayashi

Cuối tháng 11 vừa qua, Bắc Kinh đã loan báo thành lập « vùng nhận dạng phòng không » trên biển Hoa Đông, nằm chồng lấn lên vùng phòng không của Nhật Bản và bao gồm cả quần đảo Senkaku, hiện do Nhật quản lý, nhưng Trung Quốc cũng khẳng định chủ quyền. Bắc Kinh đã đòi là mọi phi cơ bay ngang qua vùng phòng không này phải thông báo trước kế hoạch bay.

Nhật Bản, cũng như Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã kịch liệt chỉ trích Trung Quốc về việc thành lập vùng phòng không và đã cho các phi cơ bay qua vùng này mà không cần báo trước để chứng tỏ họ bất chấp quy định của chính quyền Bắc Kinh.

Trong hiệp hội ASEAN, bốn quốc gia hiện đang có tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc là Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei. Nhưng trong số 6 nước còn lại, một số nước được coi là thân cận với Bắc Kinh, như Cam Bốt và Lào, và điều này đã gây khó khăn cho các nhà ngoại giao trong việc soạn thảo bản thông cáo chung được toàn bộ các nước chấp nhận.

Nhưng Nhật Bản cũng đã thành công đưa được vào bản thông cáo chung một câu khẳng định rằng các nước tham gia thượng đỉnh Tokyo ủng hộ chính sách của thủ tướng Shinzo Abe « tích cực đóng góp cho hòa bình ».

Để nhận được sự ủng hộ của khối Đông Nam Á trong cuộc đối đầu với Trung Quốc, tại hội nghị thượng đỉnh Tokyo, Nhật Bản đã cam kết tổng cộng 20 tỷ đôla, gồm các khoản viện trợ không hoàn lại và khoản vay cho các nước ASEAN.

Cuộc họp thượng đỉnh Tokyo, cũng như các cuộc gặp gỡ song phương với các lãnh đạo ASEAN còn đã là dịp để thủ tướng Shinzo Abe quảng bá cho đầu tư của các công ty Nhật vào thị trường Đông Nam Á, đặc biệt là trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng mà các nước trong khu vực này đang cần phải hiện đại hóa.