Nhật - Bắc Triều Tiên đồng ý thảo luận ở cấp chính phủ

Tokyo và Bình Nhưỡng hôm nay 20/03/2014 thỏa thuận tái lập thương lượng ở cấp chính phủ. Theo một viên chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản, quyết định này được các nhà ngoại giao hai nước đưa ra bên lề một hội nghị giữa các đại diện Hồng thập tự Nhật Bản và Bắc Triều Tiên tổ chức tại Thẩm Dương, Trung Quốc từ 19 đến 20/3.

Bà Sakie Yokota (P), mẹ của Megumi Yokota, người đã bị mật vụ Bắc Triều Tiên bắt cóc lúc 13 tuổi, vào năm 1977, trong cuộc họp báo tại Kawasaki, tây Tokyo, 17/03/2014 REUTERS/Yuya Shino

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe cho rằng đây là "một giai đoạn quan trọng", tỏ ý muốn tái lập thương thảo càng sớm càng tốt. Các cuộc thương lượng cuối cùng giữa đôi bên ở cấp chính phủ diễn ra vào tháng 11/2012, lẽ ra sẽ tiếp tục tại Bắc Kinh một tháng sau đó, nhưng đã bị Tokyo đột ngột hủy bỏ do Bình Nhưỡng loan báo sắp phóng « hỏa tiễn ».

Tháng 4/2013, Bình Nhưỡng đã gây căng thẳng khi hăm dọa Tokyo « ngọn lửa nguyên tử », vì Nhật triển khai các hệ thống chống tên lửa nhằm phá hủy tất cả các hỏa tiễn Bắc Triều Tiên nào đe dọa lãnh thổ của mình. Và tháng Hai vừa rồi, chế độ Bình Nhưỡng thậm chí còn gọi Thủ tướng Nhật Shinzo Abe là « Hitler của Châu Á », khi lên án chủ nghĩa bành trướng quân sự và quan điểm xét lại về quá khứ của Nhật Bản trong Đệ nhị Thế chiến.

Tuy vậy, Hội Hồng thập tự Nhật Bản và Bắc Triều Tiên cũng như các đại diện hai nước rốt cuộc cũng bắt đầu gặp gỡ hôm 04/03, chủ yếu về việc cho các công dân Nhật đi thăm mộ những người thân đã qua đời tại Triều Tiên cách đây mấy chục năm.

Hai nước hiện không có quan hệ ngoại giao. Tokyo nhấn mạnh cần phải giải quyết rốt ráo vấn đề các công dân Nhật bị Bình Nhưỡng bắt cóc trong thời kỳ chiến tranh lạnh, để buộc họ phải dạy ngôn ngữ và văn hóa Nhật cho các điệp viên Bắc Triều Tiên. Đối với Nhật Bản, đây là một trong những trở ngại chủ yếu cho việc bình thường hóa quan hệ hai bên sau nhiều thập kỷ nghi ngại.

Bắc Triều Tiên khẳng định vấn đề người Nhật bị bắt cóc (theo Bình Nhưỡng là 13 người) đã giải quyết xong với việc trao trả năm người, tám người còn lại thì đã chết. Nhưng Tokyo cho rằng có đến 17 người Nhật bị bắt cóc, không thể hài lòng với lời giải thích không có chứng cứ kèm theo của Bình Nhưỡng.

Các vụ thử nguyên tử và bắn thử hỏa tiễn thường xuyên của Bình Nhưỡng cũng là một trở ngại quan trọng trong việc xích gần lại với nhau. Về phía Bắc Triều Tiên thì cho rằng Nhật Bản cần phải bồi thường và đưa ra lời xin lỗi về việc chiếm đóng bán đảo Triều Tiên.