Trung-Hàn phản đối chính khách Nhật viếng đền Yasukuni

Nhân kỷ niệm ngày 15/08, tức là ngày Nhật Bản đầu hàng Đồng minh vào năm 1945, kết thúc Đệ nhị Thế chiến, hàng trăm người Nhật đã đến tham dự buổi lễ tổ chức tại đền thờ tử sĩ Yasukuni tại Tokyo. Trong số này có ba Bộ trưởng chính phủ và hàng chục nghị sĩ. Sự kiện đó lập tức làm cho Seoul và Bắc Kinh nổi cơn thịnh nộ.

Một nhóm người mang cờ và quân phục Nhật Hoàng đến đền thờ Yasukuni, Tokyo, 15/08/2014 REURTERS

Ba Bộ trưởng đến cầu nguyện tại đền Yasukuni hôm nay là ông Keiji Furuya, Chủ tịch Ủy ban An ninh Công cộng và Yoshitaka Shindo, Bộ trưởng Nội vụ và bà Tomomi Inada, Bộ trưởng phụ trách Cải cách hành chính. Ngoài ba nhân vật này - đã đến đền Yasukuni ngay từ buổi sáng - hàng chục nghị sĩ Nhật Bản cũng đến tham dự lễ cầu nguyện. 

Riêng Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, tuy không trực tiếp đến tham dự buổi lễ, nhưng đã cho dâng lễ vật. 

Hàn Quốc và Bắc Kinh đã phản ứng ngay tức khắc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã tỏ ý « lấy làm tiếc rằng Thủ tướng Nhật lại cho dâng lễ vật tại một đền thờ, tượng trưng cho sự tàn ác của chính sách thực dân Nhật ». 

Người phát ngôn Hàn Quốc còn nhắc nhở : « Các chính khách Nhật phải ghi nhớ là chỉ khi nào họ từ bỏ quan điểm xét lại, công nhận tội lỗi quá khứ, thì hai bên mới tiến đến quan hệ hòa dịu ». 

Bắc Kinh cũng lên tiếng « phản đối mạnh mẽ » cử chỉ của Thủ tướng Abe, cũng như sự hiện diện của các Bộ trưởng Nhật tại Yasukuni. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh là ngôi đền này là nơi « thờ phụng tội phạm chiến tranh thời Đệ nhị Thế chiến và rửa sạch cuộc chiến xâm lược của Nhật ». 

Về phía Nhật, ông Furuya giải thích là ông đến đền Yasukuni cầu nguyện cho những người đã hy sinh vì tổ quốc. Đó là một chuyện bình thường. Còn Ông Shindo nói là ông đến tưởng niệm những người đã nằm xuống trong cuộc chiến. 

Đền Yasukuni là nơi thờ 2,5 triệu lính Nhật chết trong các cuộc chiến. Nhưng đến này đã bị các láng giềng phản đối từ khi bài vị của 14 tội phạm chiến tranh Nhật được đưa về đây cuối thập niên 1970. 

Theo AFP, hôm nay, ngày Nhật đầu hàng năm 1945, một buổi lễ đã được tổ chức ở một khác ở Tokyo, với 6000 người tham dự, Nhật hoàng Akihito đã « cầu nguyện cho hòa bình » và cho linh hồn hơn 3 triệu người Nhật chết trong cuộc chiến. 

Giới quan sát cho là căng thẳng trên vấn đề lịch sử này đã khiến cho ông Abe chưa thể tiếp xúc song phương với Tổng thống Hàn Quốc và Chủ tịch Trung Quốc. 

Có người còn nêu lên khả năng vụ đền thờ Yasukuni hôm nay sẽ tác hại đến cuộc gặp Abe – Tập Cận Bình mà nhiều người cho rằng có thể diễn ra bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC sắp tới đây.