Giúp việc gia đình, một nghề bấp bênh dễ bị lạm dụng

Trong một báo cáo ra hôm 9/1/2013, Tổ chức Lao động thế giới (OIT) về tình trạng lao động làm nghề giúp việc gia đình, mà trong đó phụ nữ chiếm 83%, cho thấy nghề này đang có xu hướng bùng nổ mạnh . Tuy có điều đáng báo động, đây là lực lượng lao động luôn bị lạm dụng, phải làm việc trong điều kiện bấp bênh, quyền lợi không được bảo vệ.

Theo Tổ chức Lao động Quốc tế OIT, hiện có 52,6 triệu người làm nghề giúp việc gia đình, trong đó phụ nữ chiếm 83% (Getty Images)

Nhật báo Le Monde hôm nay đề cập đến chủ đề này qua bài viết : Một trăm triệu "người giúp việc gia đình" trên thế giới. Phác họa chân dung của những người làm nghề giúp việc gia đình ngày nay, Le Monde mô tả : « Đằng sau những cánh cửa nhà của các gia đình, họ, những người làm nghề giúp việc phải đảm đương các công việc bếp núc, dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc trẻ nhỏ, người già hay người khuyết tật, nhưng họ cũng chính lại là những người dễ trở thành nạn nhân của sự ngược đãi đối xử, bạo hành hay thậm chí bị lạm dụng tình dục, trong khi đó đồng lương trả cho họ thì thấp trong khi thời gian làm việc có khi lên tới 65 giờ mỗi tuần, hiếm khi quyền lợi xã hội được bảo vệ ».

Tổ chức lao động Quốc tế OIT, một cơ quan của Liên hiệp quốc quy tụ đại diện chính phủ, chủ thuê lao động và người làm công ăn lương của 184 quốc gia, hôm qua (09/01/2013) đã công bố một báo cáo, trong đó ước tính trong năm 2010 trên thế giới có khoảng 52,6 triệu người làm nghề giúp việc gia đình, trong đó phụ nữ chiếm 83%. Con số này cho thấy mức gia tăng 60% trong vòng 15 năm. Nhưng theo các chuyên gia con số trên chưa chính xác, chắc chắn số người làm nghề nay đã phải vượt qua con số một trăm triệu.

Vẫn theo số liệu của bản báo cáo thì ở các nước phát triển, nghề giúp việc chỉ chiếm 0,8% lực lượng lao động. Trong khi tỷ lệ này ở châu Á là 1,2%, châu Phi là 1,4 % và Trung Đông lên tới 5,6%. Châu Mỹ La tinh chiếm kỷ lục với 7,6% dân số lao động. Ngược lại, tại các nước Bắc Âu và Đông Âu nghề giúp việc nhà chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ khoảng 0,1%. Báo cáo của OIT cũng cho biết, những người làm nghề giúp việc thường là dân nhập cư, đôi khi họ không có giấy tờ, làm việc không khai báo.

Đánh giá nguyên nhân gia tăng số lượng lao động giúp việc gia đình, các chuyên gia của Tổ chức Lao động Quốc tế OIT cho rằng đó là bối cảnh kinh tế khủng hoảng, số lượng phụ nữ mất việc ngày càng đông. Bên cạnh đó, mức sống ở một số nước đang phát triển được nâng cao cũng giúp cho tầng lớp trung lưu trong các nước đó tìm đến dịch vụ giúp việc gia đình.

Le Monde cho biết, hồi tháng 6 năm 2011, OIT đã thông qua một công ước quốc tế số 189 đưa ra các chuẩn mực áp dụng đối với nghề giúp việc gia đình. Hầu hết các quốc gia thành viên OIT đều đã và đang sẵn sàng phê chuẩn công ước này. Tuy nhiên, việc thực hiện công ước không phải ở đâu cũng được tôn trọng như nhau.

Theo Tổ chức Lao động Quốc tế chỉ có 10% trong tổng số lao động giúp việc gia đình được bảo vệ bởi các quy định pháp lý về lao động. Chính vì thế mà họ phải chịu thiệt thòi, nhận đồng lương thấp, thời gia làm việc bị lạm dụng quá đáng thậm chí còn bị xâm hại các quyền cơ bản của con người. Ở một số khu vực mà các luật lao động hầu như không tồn tại như trong vùng Vịnh thì mức độ người lao động giúp việc bị lạm dụng lại càng phổ biến hơn.

Điều kiện của người làm việc nhà có được cải thiện hơn trong vài năm gần đây chủ yếu ở những nơi có các hiệp hội và công đoàn bảo vệ quyền lợi cho người lao động họat động tích cực. Tuy nhiên, vì miếng cơm manh áo, và hoàn cảnh của họ mà những người làm nghề giúp việc gia đình đành phải chấp nhận.

Ấn Độ : Vụ nữ sinh bị hãm hiếp khơi dậy phong trào nữ quyền

Báo Le Monde vẫn tiếp tục quan tâm đến thời sự nổi bật ở Ấn Độ trong nhiều ngày nay dó là vụ nữ sinh viên bị hãm hiếp dã man ngay tại thủ đô New Delhi. Trang nhất tờ báo đăng tấm hình lớn một phụ nữ Ấn trong bộ đồ truyền thống đang tập một thế võ quật ngã một người đàn ông như để minh họa cho thấy phụ nữ Ấn Độ đang vùng lên tự bảo vệ mình trước thực trạng bị xâm hại tràn lan.

Le Monde ghi nhận từ sau cái chết thương tâm của nữ sinh viên Ấn Độ bị hãm hại tập thể trên chiếc xe bus ở New Delhi, một phong trào bảo vệ nữ quyền đã trỗi dậy chưa từng thấy đất nước đông dân thứ hai thế giới này. Phụ nữ Ấn Độ, bao năm nay sống trong cảnh nơm nớp lo sơ, giờ vùng lên đấu tranh đòi công lý và tự do. Họ muốn được sống trong bình đẳng không bị kỳ thị, không phải sợ hãi bị xâm hại.

Chưa bao giờ các tầng lớp xã hội Ấn Độ lại được huy động đông đảo thành một phong trào rộng khắp như bây giờ để đấu tranh vì tự do và công lý cho phụ nữ. Một phong trào mới ra đời không chỉ đòi được bảo vệ mà họ còn đòi quyền tự do cho phụ nữ.

Chính một xã hội đầy định kiến đối với nữ giới nên đã dẫn đến tình trạng phụ nữ bị xâm hại tràn lan như ở Ấn Độ. Không ở đâu trên thế giới này, tội phạm hiếp dâm tăng nhanh như ở đất nước này. Theo Le Monde, từ năm 1971 số vụ hãm hiếp được cảnh sát ghi nhận đã tăng 678%, nghiêm trọng hơn là chỉ có ¼ số vụ được làm sáng tỏ.

Về phần chính quyền, Le Monde nhận thấy một thực tế đáng lo ngại đó là thay vì phải giải phóng phụ nữ hơn, vụ hãm hiếp nữ sinh ở Delhi có thể lại làm hạn chế hơn quyền tự do của họ. Bộ trưởng Giáo dục tiểu bang Pondichery, hôm mùng 5 tháng Giêng, cho biết để chống lại các vụ xâm hại tình dục ông muốn buộc các nữ học sinh trong trường học phải mặc áo choàng kín bên ngoài và cấm họ sử dụng điện thoại di động.

Ngoài ra, một số người có đầu óc cổ hủ thì lại khẳng định nạn hiếp dâm là do ảnh hưởng của xã hội phương Tây. Theo họ, nạn hãm hiếp không hề xảy ra ở những vùng thôn quê hẻo lánh ở Ấn Độ. Lãnh đạo một đảng phái chính trị khác thì đưa sáng kiến yêu cầu phụ nữ chỉ được phép ra khỏi nhà khi có người đàn ông trong gia đình đi kèm. Như vậy là phong trào đòi tự do cho phụ nữa Ấn Độ vừa bùng lên ở New Delhi có nguy cơ bị xẹp xuống nhanh chóng.

Các nhà báo Trung Quốc phản kháng

Liên quan đến khu vực châu Á, báo Công giáo La Croix dành sự quan tâm đến vụ phản kháng chống lại kiểm duyệt của tuần báo Nam Phương Chu Mạt tại Quảng Đông từ vài ngày qua. Sau hai ngày một bộ phận ban biên tập biểu tình, đình công, hôm qua tuần báo Nam Phương Chu Mạt đã ra báo bình thường. Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông đã phải đích thân can thiệp để dẹp yên vụ việc đang trở nên ồn ào trong dư luận Trung Quốc cũng như ở nước ngoài.

La Croix nhận định sự việc này như là khoảnh khắc im lặng sau cơn bão. Theo La Croix, vụ phản kháng của các nhà báo chống lại kiểm duyệt cho thấy mặc dù thời gian qua việc quản lý đã được siết chặt nhưng giai đọan giao thời chính trị hiện nay cho thấy đây là thời điểm thuận lợi để báo chí Trung Quốc đẩy lùi biên giới giám sát của đảng.

Qua sự việc trên, La Croix cũng nhận thấy xã hội và dư luận Trung Quốc đã không ngừng chín chắn hơn cùng với nhịp độ của các biến đổi kinh tế xã hội, trong khi đó sự phát triển của hệ thống chính trị thì lại không đáp ứng kịp thời. Các mệnh lệnh của đảng đang ngày càng bị làm ngơ hay né tránh.

Báo chí vẫn là công cụ chính trị của chính quyền và đảng cộng sản. Vụ việc ở tuần báo Nam Phương Chu Mạt chỉ có thể khơi dậy một số lo ngại cho chế độ. Để tránh cho sự việc khỏi bị bùng nổ lớn, chính quyền biết họ phải làm gượng nhẹ để dần dần thắt chặt lại kiểm soát.

Đất mới cho các nhà chế tạo đồ điện tử

Phần cuối mục điểm báo hôm nay là một thông tin về công nghệ cao cấp. Báo Le Monde giới thiệu cuộc triển lãm đặc biệt đang mở ra tại Las Vegas, Hoa Kỳ giới thiệu những vật dụng công nghệ cao cấp cực kỳ tinh xảo gắn liền với cuộc sống hàng ngày của con người, đặc biệt là với sức khỏe của chúng ta.

Hội chợ tiêu dùng điện tử diễn ra tại Las Vegas từ ngày 9 đến 11 tháng Giêng có một góc trưng bày đặc biệt giới thiệu những đồ dùng thông minh sử dụng côgn nghệ cao cấp tiên tiến nhất hiện nay nhằm phục vụ tiện nghi cuộc sống và sức khỏe. Người ta có thể thấy ở triển lãm một loại cân kiểm tra sức khỏe có gắn hệ thống kiểm soát biểu đồ trọng lượng, nhịp tim và chất lượng không khí, hay những thắt lưng đo bước chân, huyết áp, lượng calo tiêu hao trong ngày ….

Người ta còn thấy các nhà chế tạo còn tung ra các mặt hàng độc đáo như chiếc đĩa ăn thông minh, kiểm sóat tốc độ ăn sao cho bảo đảm thời gian nhai tốt nhất cho sức khỏe, chiếc máy kiểm tra giấc ngủ…Tất cả các thiết bị như vậy đều được kết nối với internet để kiểm soát điều chỉnh từng li từng tí tình trạng sức khỏe của con người.

Ở hội chợ này, người ta còn giới thiệu những thiết bị định vị vệ tinh để kiểm soát chó mèo hay hành lý gửi máy bay đề phòng bị thất lạc. Tóm lại, những công nghệ cao cấp nhất về điện tử tin học đang được áp dụng để cải thiện cuộc sống con người. Lĩnh vực sáng tạo phục vụ tiện nghi và sức khỏe này đang mở ra một thị trường đầy hứa hẹn cho công nghiệp điện tử cao cấp trong thời gian tới.