Chống sốt rét nhiều tiến bộ, nhưng dịch có thể gia tăng, nếu tài trợ thiếu

Hôm nay, 11/12/2013, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố báo cáo tổng kết về tình hình dịch bệnh sốt rét từ năm 2000. Bệnh dịch có chiều hướng suy giảm đáng kể, hơn 3 triệu sinh mạng đã được cứu sống trong mười năm nay. Tuy nhiên, riêng năm ngoái, vẫn còn khoảng 627.000 người chết vì sốt rét. Tổ chức Y tế Thế giới lấy làm tiếc không có đủ phương tiện để đẩy lùi hoàn toàn căn bệnh tai ác này.

Muỗi anophèle, vật trung chuyển ký sinh trùng sốt rét Getty Images

Trong vòng hơn 10 năm qua, theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong 10 quốc gia bị sốt rét hoành hành, khoảng 3,3 triệu người đã được cứu sống, trong đó chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi ở các nước Châu Phi.

Từ 2000 đến 2012, các nỗ lực chống sốt rét đã cho phép giảm tỷ lệ tử vong đến 45% trên toàn thế giới, riêng tại Châu Phi là 49%, bất chấp việc số lượng cư dân thuộc các nhóm cơ có nguy cơ tăng lên. Tiến bộ này không khiến giới y tế chủ quan. Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới - WHO, bà Margaret Chan, khẳng định các tiến bộ kể trên không cho phép lơi lỏng và trên thực tế, số lượng người nhiễm sốt rét và trường hợp tử vong không giảm nhanh như người ta tưởng.

Tiến bộ kể trên đạt được là do có nhiều đầu tư quốc tế chống sốt rét trong vòng thập kỷ qua. Cụ thể là từ 100 triệu đô la năm 2000 lên đến gần 2 tỷ đô la năm 2012, theo Bác sĩ Robert Newman, Giám đốc chương trình thế giới chống sốt rét của WHO. Bên cạnh đó là khoản đầu tư 500 triệu đô la từ chính các nước có liên quan.

Theo chuyên gia nói trên, các nguồn tài trợ này cho phép tăng cường các xét nghiệm và điều trị. Từ 2000 đến 2012, tỷ lệ người được xét nghiệm sốt rét tăng từ 5% lên 61%.

Tuy nhiên, báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới ghi nhận sự dậm chân tại chỗ trên phương diện phòng ngừa sốt rét trong hai năm gần đây. WHO đặc biệt lưu ý tài trợ cho chương trình phòng sốt rét bằng màn ngâm thuốc diệt muỗi giảm trong năm 2012, mặc dầu giá màn chỉ là 12 đô la/chiếc, nhưng các quỹ không tài trợ đủ tiền cho việc cung ứng màn. Chỉ có 70 triệu màn chống muỗi được phân phát năm 2012, trong khi cần tối thiểu là 150 triệu màn. Tình hình có vẻ khá lên vào năm 2013, khi khoảng 136 triệu màn đã được cấp phát và sang năm 2014, dự kiến sẽ có khoảng 200 triệu màn đến tay người cần.

Theo WHO, cần phải có thêm 2,6 tỷ đô la hàng năm để đủ số 5,1 tỷ đô la cần thiết cho việc phòng ngừa và điều trị sốt rét toàn cầu. Nếu tài chính không đủ, các tiến bộ đã được trong lĩnh vực này có thể bị đe dọa, do ký sinh trùng sốt rét kháng lại thuốc điều trị và màn tẩm thuốc chống muỗi.