Vụ gián điệp Nga ở Mỹ không ảnh hưởng đến quan hệ song phương

Trong số những người bị bắt tối chủ nhật vừa qua trong vụ phá vỡ « mạng lưới gián điệp làm việc cho Nga » tại Hoa Kỳ, có một cô gái người Nga, 28 tuổi, mái tóc đỏ rực và đôi mắt xanh ve chai. Anna Chapman, nguyên là một nữ doanh nhân, ngay lập tức đã được tờ New York Post mệnh danh là « Đầu Đỏ » và tờ báo đã so sánh màu tóc cô gái này với màu cờ Liên Xô trước đây. 

Các phóng viên trước nơi ở của hai điệp viên Nga Cynthia và Richard Murphy, tại Montclair bang New-Jersey, ngày 28/06/2010 AFP

Như vậy, mặc dù chiến tranh lạnh đã chấm dứt từ mấy thập niên qua, hoạt động gián điệp của hai kẻ thù cũ vẫn không thuyên giảm. Tuy nhiên, vụ phá vỡ « mạng lưới gián điệp » này sẽ không ảnh hưởng gì đến quan hệ Mỹ- Nga, mới được sưởi ấm trở lại từ một năm rưỡi nay. 

Cơ quan FBI đã điều tra từ bảy năm qua về những « gián điệp » làm việc cho Nga, mà một số đã định cư tại Hoa Kỳ từ 30 năm nay. Họ được giao nhiệm vụ thâm nhập chính giới nước Mỹ. Thật ra, thì những người bị bắt trong vụ này không bị truy tố về tội gián điệp, mà chỉ bị quy tội là những nhân việc làm việc cho Nga mà không khai báo. Nhưng cái chính là, theo nhiều chuyên gia, những « gián điệp » nói trên làm việc với những phương pháp đã lỗi thời, giống như vào thập niên 1970. Hơn thế nữa, mạng lưới « gián điệp » này được tổ chức rất chặt chẽ, lên kế hoạch rất sát sao, nhưng dường như chẳng mang lại bao nhiêu kết quả. Nói theo ngôn ngữ kinh doanh đó là: đầu tư thì nhiều, lợi nhuận thì ít. Điều làm các chuyên gia ngạc nhiên hơn hết, đó là các « gián điệp » này hoạt động ở những nơi nằm xa thủ đô Washington, như Massachussetts, New Jersey. 

Các vụ bắt giữ « gián điệp » này diễn ra ngày chủ nhật, tức là chỉ vài ngày sau chuyến viếng thăm Hoa Kỳ, được đánh giá là rất tích cực, của tổng thống Nga Dmitri Medvedev, người mà tổng thống Barack Obama xem như là một đối tác « vững chắc » và « đáng tin cậy ». Hôm qua, Matxcơva đã phản ứng giận dữ về các vụ bắt giữ này, xác nhận là trong số những người bị bắt có các công dân Nga, nhưng khẳng định là họ « không hề có hành động chống lại lợi ích của Hoa Kỳ ». Tuy nhiên, thủ tướng Vladimir Putin đã nói ngay là ông hy vọng vụ này sẽ không ảnh hưởng đến quan hệ Nga-Mỹ. Bộ Ngoại giao Nga hôm nay cũng đã ra thông cáo với nội dung tương tự. Về phía Hoa Kỳ, phát ngôn viên Nhà Trắng ngay từ hôm qua cũng đã không lên án Nga và tuyên bố vụ này sẽ không có hậu quả gì lên sự cải thiện quan hệ với Matxcơva. Bộ Ngoại giao Mỹ thì xem đây chỉ là « tàn dư » của quá khứ. Nói chung, cả hai bên đều cố gắng làm dịu tình hình. 

Báo chí Nga hôm nay thì cho là các vụ bắt giữ nói trên nhắm trực tiếp vào tổng thống Obama và chính sách thúc đẩy quan hệ tốt đẹp với Nga. Nhưng dẫu sao cũng phải thấy, Nga như vậy là vẫn tiếp tục do thám Hoa Kỳ, như những nước Trung Quốc, Cuba, Bắc Triều Tiên, Iran vẫn đang làm. Nói tóm lại, cho dù quan hệ giữa hai quốc gia có hữu hảo đến đâu, thì không thể có cơ quan mật vụ nào là bạn cả.