Thượng đỉnh OSCE thất bại do bất đồng giữa hai khối nước Đông - Tây

Năm mươi sáu quốc gia tham dự Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) kết thúc ngày 02/12/2010 đã không thống nhất được kế hoạch hành động nhằm củng cố tổ chức này. Hội nghị chỉ đưa ra được bản « Tuyên bố Astana » mà nội dung cụ thể vẫn chưa được công bố rộng rãi. 

Hình chụp lãnh đạo quốc gia tham gia Hội nghị thượng đỉnh OSCE tại Astana, ngày 01/12/2010 Reuters

Bản Tuyên bố Astana được xem là một văn kiện thỏa hiệp, chỉ tái khẳng định các nguyên tắc của OSCE, một tổ chức thành lập vào năm 1973 trong thời kỳ chiến tranh lạnh, nhằm gầy dựng lòng tin và dự phòng những cuộc xung đột giữa hai khối. Các nhà ngoại giao châu Âu cũng nhấn mạnh là Liên hiệp châu Âu tiếp tục nhìn nhận « chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ » của Gruzia.

Việc các nguyên tắc cơ bản rất chung chung của tổ chức được thông qua sau nhiều giờ tranh luận gay gắt và kéo dài tới tận nửa đêm, chứng tỏ rằng bất đồng giữa hai khối thành viên Đông Âu và Tây Âu vẫn rất sâu đậm..

Gruzia vốn là hồ sơ nóng bỏng trong hai ngày cuộc họp thượng đỉnh, diễn ra lần đầu tiên từ 11 năm qua, tại Astana, thủ đô Kazakhstan. Trước đó Nga đã cảnh báo sẽ phản đối tất cả các văn bản công nhận sự toàn vẹn lãnh thổ của Gruzia, trong khi Maxcơva đã nhìn nhận sự độc lập của hai vùng nổi dậy của Gruzia trong cuộc chiến tháng 08/2008.

Đại diện Canada tỏ ý tiếc là đã không có được một thỏa thuận về các cuộc xung đột còn âm ỉ từ thời Liên Xô cũ, như hồ sơ Gruzia trên đây, và Transdniestria, vùng ly khai thân Nga của Moldavia, cũng như cuộc xung đột Azerbaizan và Armenia ở vùng Nagorny-Karabakh. Nhưng đại diện Nga cho là đã « cố gắng hết mức » trong việc thương thảo kế hoạch hành động chung.