Liên Hiệp Quốc lập ủy ban điều tra về vi phạm nhân quyền tại Syria

Hôm nay 23/8/2011, Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết đề nghị thành lập một ủy ban quốc tế điều tra độc lập về các vi phạm nhân quyền trầm trọng tại Syria. Tình trạng đàn áp tại Syria vẫn tiếp tục với thông tin mới về 10 người bị giết chết trong ngày tại hai thành phố Homs và Hama.

Bà Navi Pillay, Cao ủy Nhân quyền LHQ phát biểu tại Hội đồng Nhân quyền, Geneva 22/8/2011 (REUTERS)

Ủy ban do Hội đồng Nhân quyền khuyến nghị thành lập có sứ mệnh « tiến hành các điều tra về các vi phạm nhân quyền tại Syria từ tháng Ba đến nay », « xác lập lại các sự kiện và các bối cảnh đã dẫn đến các vi phạm » và « xác định những thủ phạm » để buộc phải họ phải trả lời về các hành động này. Ủy ban phải đệ nạp báo cáo chậm nhất là cuối tháng 11 và chuyển các kết luận đến Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, cũng như các tổ chức có thẩm quyền.

Quyết định do Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Ấu và bốn nước Ả Rập, Ả Rập Xê Út, Jordania, Qatar và Koweit đề nghị, đã được thông qua với 33 phiếu thuận, 4 phiếu chống và 9 vắng mặt. Bốn nước bỏ phiếu chống, Nga, Trung Quốc, Cuba và Ecuador, cho biết lấy làm tiếc, vì các đàm phán trước đó đã không dẫn đến một đồng thuận.

Đại diện của Nga cho rằng, nghị quyết của Hội đồng Nhân quyền « không cân bằng và không đánh giá đúng các bước tiến tích cực của chính quyền Syria trong việc bình ổn đất nước và nỗ lực đối thoại của Damas ».

Ngược lại, Ba Lan - đại diện của Liên Hiệp Châu Âu - cho rằng nghị quyết này là « một câu trả lời rất rõ ràng của Hội đồng đối với các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và mang tính hệ thống tại Syria ».

Trong lời phát biểu vào lúc khai mạc phiên họp này, sáng hôm qua thứ Hai 22/8, bà Navi Pillay, người đứng đầu Cao ủy Liên Hiệp Quốc về Nhân quyền, đã cho biết, kể từ đầu cuộc khủng hoảng tại Syria từ tháng Ba đến nay, có khoảng 2.200 người bị thiệt mạng. Các lực lượng an ninh đã sử dụng sức mạnh quá mức, với các vũ khí hạng nặng như tăng, pháo, ... Mức độ và quy mô của bạo lực này khiến các vi phạm tại Syria có thể được xếp vào loại « tội ác chống nhân loại ».

Về phản ứng của chính quyền Syria, đại diện của nước này tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, cho rằng việc hội đồng thông qua nghị quyết này chỉ làm khủng hoảng tại Syria thêm kéo dài, và đây là một nghị quyết « 100% có động cơ chính trị », và mang lại một thông tin sai lầm về Syria. Đại diện Syria khẳng định, sẽ cho phép Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc gởi một phái bộ tới Syria, ngay sau khi cuộc điều tra riêng của chính quyền kết thúc.

Hiện tại, không được vào Syria, phái bộ của Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã tới một số nước láng giềng với Syria và thu thập các bằng chứng ở hàng nghìn người Syria tỵ nạn. Báo cáo của phái bộ nhân quyền cho thấy các « lực lượng an ninh, quân đội Syria đã sử dụng tra tấn và có những đối xử phi nhân tính đối với thường dân Syria » và đặc biệt « chủ trương cố tình bắn để giết chết người. Phần lớn các vết thương được ghi nhận ở các nạn nhân đều nằm ở đầu, ngực và phần trên của cơ thể. »