Tây Ban Nha bầu Quốc hội mới trước thời hạn

Cử tri Tây Ban Nha bầu lại Quốc hội mới vào hôm nay (20/11). Đứng trước tình hình khủng hoảng nghiêm trọng chưa từng thấy, Thủ tướng cánh tả Zapatero đã cho tổ chức bầu cử Hạ viện và Thượng viện 4 tháng trước thời hạn, tuy trên nguyên tắc là phải đến tháng 3/2012.

Cử tri bỏ phiếu tại một đơn vị bầu cử ở Seville, Tây Ban Nha ngày 20/11/2011. REUTERS/Marcelo del Pozo

Theo các cuộc thăm dò dư luận, đảng Nhân Dân (PP) cánh hữu của Mariano Rajoy bỏ xa đảng Xã Hội (PSOE), của Thủ tướng Zapatero đến 17 điểm. Như thế là sau 7 năm dưới chính phủ cánh tả, Tây Ban Nha sẽ trở lại với cánh hữu.

Nhiều cử tri trước đây bầu cho đảng Xã Hội cho biết họ thất vọng về chính sách, cũng như thành quả kém cỏi của chính phủ Zapatero trong nhiệm kỳ hai của ông, cho nên họ muốn thay đổi.

Phần đông những người được hỏi cho là họ chán ngán trước khủng hoảng kinh tế, nạn thất nghiệp không ngừng tăng cao. Một phụ nữ giải thích đây là lần đầu tiên bà bỏ phiếu cho cánh hữu, dù bà thấy đảng này "không xứng đáng gì cả", nhưng bà muốn thay đổi. Một người về hưu cũng giải thích tương tự, cho dù ông không tin là đảng Nhân Dân sẽ thành công hơn đảng Xã Hội trong việc giải quyết khủng hoảng.

Đánh giá về thế mạnh, thế yếu của lãnh đạo hai đảng đọ sức hôm nay, giới phân tích có vẻ phục tài lãnh đạo mới của đảng Xã Hội.

Do ông Zapatero tuyên bố không tranh cử một nhiệm kỳ thứ ba, lãnh đạo đảng Xã Hội ra tranh cử là Alfredo Perez Rubalcaba, 60 tuổi, được xem là nhà chiến lược giỏi, được trọng nể trong cách ứng phó với lực lượng ly khai người Basque (ETA). Ông cũng là một nhà hùng biện, ăn nói lịch thiệp dễ thu phục nhân tâm. Giới quan sát cho là nếu không có cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng hiện nay thì ông Rubalcaba dễ dàng giành chiếc ghế thủ tướng. Nhưng trong tình hình khủng hoảng không thấy ánh sáng cuối đường hầm hiện nay, hy vọng của ông Rubalcaba là đảng Xã Hội của ông không thua quá nặng.

Về người cho là nắm chắc chiếc ghế thủ tướng sau bầu cử, ông Mariano Rajoy, thì bị xem là không có gì xuất sắc, nhưng có tính kiên trì, thận trọng, dè dặt và cũng được người dân khen là biết lắng nghe người khác.

Đối với các nhà phân tích, ông Rajoy thắng nhờ khủng hoảng kinh tế và sai lằm của đảng Xã Hội. Họ cũng đánh giá tính thận trọng sẽ là một điểm yếu của tân thủ tướng vì lẽ tình hình Tây Ban Nha đòi hỏi những quyết định nhanh chóng.

Một điểm yếu khác của ông Rajoy được giới phân tích nêu lên là trong việc vực dậy kinh tế, ngoài việc hành động nhanh chóng, ông Rajoy cần đến hậu thuẫn rộng rãi của quốc tế, nhưng kinh nghiệm về chính trường quốc tế của ông lại hạn chế.

Chính phủ mới trên nguyên tắc sẽ phải thông báo vào tuần lễ tới đây một loạt cải tổ quan trọng để tạo lại niềm tin vào kinh tế Tây Ban Nha, trong đó có cải tổ thị trường lao động , thuế má, hệ thống tài chính.

Công việc của tân chính phủ không dễ chút nào, trong một nước mà thất nghiệp hiện hơn 21%, kinh tế suy thoái, nhiều biện pháp khắc khổ, giảm lương hướng, đẩy lùi tuổi hưu, được áp dụng từ năm ngoái khiến dân chúng phẫn nộ, những biện pháp mới mà tân chính phủ sắp đưa ra sẽ gây thêm bất bình.