NATO và Nga vẫn căng thẳng trên hồ sơ lá chắn chống tên lửa ở Châu Âu

Vào hôm nay 08/12/2011, Ngoại trưởng Nga và các đồng nhiệm khối NATO đã gặp nhau tại Bruxelles, trong khuôn khổ cơ chế Hội đồng Nga - NATO. Một trong những trọng tâm cuộc họp là tìm cách giải quyết bất đồng giữa hai bên về hệ thống phòng thủ tên lửa mà liên minh Bắc Đại Tây Dương đặt tại châu Âu. Tuy nhiên, hội nghị đã không đạt kết quả trên vấn đề này.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại Bruxelles, ngày 08/12/2011 REUTERS/J. Scott Applewhite/Pool

Phát biểu sau cuộc họp, Tổng thư ký NATO, ông Anders Fogh Rasmussen đã thừa nhận : « Về hồ sơ phòng thủ tên lửa, chúng tôi chưa đồng ý được với nhau ». Tuy nhiên, ông cho biết thêm là hai bên đã đồng ý tiếp tục duy trì đối thoại trên vấn đề đã làm quan hệ Nga-NATO căng thẳng trong nhiều tuần lễ nay.

Lời công nhận thất bại của Tổng thư ký NATO không có gì là đáng ngạc nhiên, vì giới ngoại giao và chuyên gia đã không mong đợi tiến triển trong hồ sơ này. Một nhà ngoại giao từ một quốc gia NATO cho rằng mục tiêu cuộc họp hôm nay chỉ nhằm thúc đẩy hai bên duy trì thái độ bình tĩnh mà thôi.

Xin nhắc lại là vào cuối tháng 11, Nga đã cho kích hoạt hệ thống cảnh báo tên lửa sớm mà họ đặt tại Kaliningrad, một vùng đất của Nga sát cạnh Liên Hiệp Châu Âu. Tổng thống Nga Dmitri Medvedev giải thích là ông phải hành động như trên trước các "mối đe dọa" đến từ hệ thống lá chắn chống tên lửa của NATO.

Được loan báo vào cuối năm 2010, chương trình đầy tham vọng và rất tốn kém này đang ngày càng trở thành hiện thực để có thể đi vào hoạt động vào năm 2018-2020. Một số quốc gia cạnh Nga, như Ba Lan, Rumani và Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cho phép NATO triển khai tên lửa ngăn chặn hay hệ thống radar trên lãnh thổ của họ.

Về phần mình, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết là nước ông yêu cầu được đảm bảo rõ ràng bằng văn kiện rằng hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO sẽ nhắm vào Nga. Yêu cầu này tuy nhiên đã không được NATO đáp ứng vì Liên minh Bắc Đại Tây Dương không muốn bị ràng buộc về mặt chiến lược.

Bất đồng giữa hai bên như thế vẫn chưa được giải tỏa. Vấn đề có thể sẽ trở lại bàn đàm phán nhân hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới, tổ chức vào tháng 5/2012 ở Chicago, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga cảnh cáo là thời gian để tìm ra giải pháp không có nhiều.