Trước NATO, Ankara đe dọa đánh trả Damas nếu biên giới bị xâm phạm

Liên minh NATO khai mạc khẩn cấp một cuộc họp vào sáng nay 26/06/2012 tại Bruxelles theo yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ, sau vụ chiếc F4 của thành viên này bị Syria bắn rơi thứ Sáu tuần trước. Đây là lần thứ hai trong 63 năm hiện hữu, NATO được triệu tập theo điều 4 của hiến chương , khi một thành viên cảm thấy an ninh, độc lập hoặc toàn vẹn lãnh thổ bị đe dọa.

Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen họp báo sau hội nghị tại Tổng hành dinh của khối ở Bruxelles ngày 26/06/2012. REUTERS/Francois Lenoir

Theo AFP, cuộc họp khẩn cấp của Liên minh Bắc Đại tây Dương khai mạc tại Bruxelles, nơi đặt Tổng hành dinh của Nato vào 10 giờ sáng hôm nay, quy tụ đại sứ của 28 thành viên.

Theo chương trình nghị sự, các thành viên lắng nghe Thổ Nhĩ Kỳ trình bày vụ việc chiếc Phantom F4, thuộc loại chiến đấu cơ nhưng không võ trang của Thổ Nhĩ Kỳ bị phòng không Syria bắn rơi hôm thứ sáu tuần trước ngoài khơi Địa Trung Hải. Tiếp theo đó là « phần thảo luận ».

Ankara cho biết thêm là hôm chủ nhật, phòng không Syria lại nhắm bắn vào một chiếc máy bay thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ đang tham gia tìm kiếm hai viên phi công mất tích.

Để triệu tập hội nghị khẩn cấp, Thổ Nhĩ Kỳ dựa vào điều 4 của hiến chương NATO, dự kiến trường hợp an ninh hay độc lập của một thành viên bị đe dọa.

Theo điều 4 thì NATO chỉ có thể can thiệp vào Syria nếu có đèn xanh của Liên Hiệp Quốc. Điều kiện này không hội đủ do có sự chống đối của Nga và Trung Quốc. Nếu NATO muốn chủ động sử dụng quân lực thì phải dựa vào điều 5 như đã tiến hành sau vụ khủng bố 11/9/2011. Nhưng cho đến nay, giải pháp quân sự đã bị khối này loại trừ, theo như lời tuyên bố của Tổng thư ký Anders Fogh Rasmussen trước giờ khai mạc.

Trong cuộc họp báo vào trưa nay, Tổng thư ký Liên minh Bắc Đại Tây Dương tuyên bố là tất cả thành viên « cùng đoàn kết với Thổ Nhĩ Kỳ và lên án một cách mạnh mẽ nhất hành động không thể chấp nhận được của Syria ».

Về phần Nga, đồng minh và cũng là quốc gia bán vũ khí cho Damas, thì chiếc F4 của Thổ Nhĩ Kỳ bị bắn rơi chứng tỏ là hệ thống phòng không của Syria hiệu quả. Báo chí Nga trích dẫn các chuyên gia vũ khí cho rằng phi vụ của chiếc F4 này là nhằm « trắc nghiệm » hệ thống ra-đa và tên lửa Nga bán cho Syria được bố trí và phản ứng ra sao hầu chuẩn bị cho phương án can thiệp trong tương lai.

Tướng lãnh đào ngũ, chốt phòng thủ Damas bị tấn công

Tại Syria , quân đội chính phủ đang đương đầu với một cuộc tấn công cách trung tâm thủ đô Damas 8 cây số. Chiến trận diễn ra ác liệt ở Qadsaya và Al-Hama nơi đóng quân của Lực lượng vệ binh cộng hòa, đặc trách bảo vệ an ninh cho thủ đô và vùng phụ cận. Theo tổ chức nhân quyền Syria OSDH, lần đầu tiên quân đội chính phủ sử dụng đại bác trong trận giao chiến sát cạnh thủ đô.

Trong khi đó quân đội Syria mất thêm nhiều sĩ quan cao cấp. Hôm qua một tướng ba sao cùng với hai đại tá bỏ hàng ngũ chạy sang Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là viên tướng thứ 13 đào thoát kể từ khi quân đội Syria tham gia đàn áp phong trào đối lập cách nay 15 tháng.

Tại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ, Thủ tướng Receip Erdogan hôm nay tuyên bố là Ankara sẽ « hậu thuẫn nhân dân Syria cho đến ngày tàn của chế độ Al Assad ».