J. Kerry: Ưu tiên đối ngoại của Mỹ là Cận Đông, Trung Quốc và biến đổi khí hậu

Trong cuộc điều trần vào hôm qua 24/01/2013, tại Thượng viện để được chuẩn y làm Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Thượng nghị sĩ John Kerry đã phác họa các ưu tiên mà ông muốn thực hiện trong công việc của mình. Đó là giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân của Iran, điều hòa quan hệ với Trung Quốc, cũng như đối phó với vấn đề biến đổi khí hậu.

Tổng thống Barack Obama (T) và Thượng nghị sĩ Dân Chủ John Kerry REUTERS/Kevin Lamarque

Trước các đồng nhiệm vốn không tiếc lời khen ngợi người đã chủ trì Ủy ban Đối ngoại Thượng viện trong bốn năm qua, ông Kerry đã không ngần ngại xác định ngay tính chất hòa hoãn trong đường lối ngoại giao mà ông sẽ theo đuổi, khi bác bỏ xu hướng dùng sức mạnh quân sự để hỗ trợ chính sách ngoại giao. Ông đồng thời nêu bật một số ưu tư của ông là tình hình Iran cũng như quan hệ với Trung Quốc.

Từ Washington, thông tín viên Raphael Reynes tường trình :

Chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ không bó hẹp vào việc gởi máy bay không người lái và binh lính đến hiện trường. Đấy là những lời khẳng định của ông John Kerry vào hôm qua, ngay lúc đầu cuộc điều trần ở Thượng viện.

Đây là câu trả lời cụ thể cho những ai vẫn còn hoài nghi : Ngoại trưởng tương lai của Hoa Kỳ là một người không mấy tin tưởng vào đường lối can thiệp vô tội vạ.

Quan điểm đó được áp dụng đối với cả Iran. Nhưng ông John Kerry cảnh báo là Hoa Kỳ vẫn quyết tâm : “làm mọi điều cần phải làm để ngăn không cho Iran có vũ khí hạt nhân”. Ông nhấn mạnh : “Tôi nhắc lại hôm nay, ở đây, chính sách của chúng ta không phải là chính sách vây chặn mà là chính sách phòng ngừa...”.

Theo ông John Kerry, thời gian cũng cấp bách trên một hồ sơ khác : Tiến trình hoà bình Israel - Palestine : Cánh cửa cho giải pháp hai Nhà nước có khả năng khép lại. Riêng về Syria, Ngoại trưởng tương lai nhìn thấy là Bachar al Assad sẽ “không ngồi lâu nữa ở chiếc ghế lãnh đạo ”.

Phải nói là quan điểm tránh việc lúc nào cũng dùng sức mạnh quân sự để hậu thuẫn cho chính sách ngoại giao của ông Kerry không có gì mới. Cũng như người được bổ nhiệm là bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel, ông John Kery đi theo đường lối đối ngoại đã từng được tổng thống Obama áp dụng từ năm 2009, với nhiều dấu mốc như quyết định rời khỏi Irak, triệt thoái khỏi Afghanistan, từ chối can thiệp võ trang vào Syria hay Mali…

Đối với châu Á, và đặc biệt là với Trung Quốc, người kế nhiệm bà Hillary Clinton cho biết là ông sẽ tiếp tục chính sách tái cân bằng lực lượng qua vùng châu Á-Thái Bình Dương, trong đó, việc củng cố quan hệ với Trung Quốc là một vấn đề thiết yếu cho nước Mỹ.

Điểm mới lạ hơn trong chính sách ngoại giao của ông John Kerry là khái niệm có thể gọi là ngoại giao mở rộng của ông, bao gồm cả lãnh vực “an ninh lương thực và năng lượng, viện trợ nhân đạo hoặc phát triển ”. Ông không ngần ngại nêu lên thành hàng ưu tiên “vấn đề quan trọng của biến đổi khí hậu”.

Bên cạnh đó, lãnh vực phát huy nhân quyền và dân chủ tiếp tục được coi trọng, vì theo ông Kerry, ngoài nước Mỹ, “ không một quốc gia nào khác có thể thúc đẩy (manh mẽ hơn) dân chủ và nhân quyền ”. Trên địa hạt này thì rõ ràng là chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ không có gì mới !