Tổng thống Peru từ chối ân xá người tiền nhiệm Fujimori

Đương kim Tổng thống Peru Ollanta Humala vào hôm qua, 07/06/2013, đã xác định là sẽ không ân xá người tiền nhiệm là cựu tổng thống Alberto Fujimori. Là một người gốc Nhật, ông Fujimori đã lãnh đạo đất nước Nam Mỹ này với bàn tay sắt từ năm 1990 đến năm 2000 trong cương vị tổng thống. Hiện ông đang bị giam giữ sau bản án 25 năm tù về tội vi phạm nhân quyền và tham nhũng.

Ông Alberto Fujimori bị kết án 25 năm tù về tội vi phạm nhân quyền và tham nhũng (REUTERS)

Theo thông tín viên Chrystelle Barbier tại Lima, thủ đô Peru, phản ứng tại Peru sau quyết định của đương kim tổng thống cho thấy là đất nước này đang bị chia rẽ giữa hai phe thân và chống Fujimori : 

« Rất ít khi thấy Tổng thống Peru Ollanta Humala tỏ ra cứng rắn như thế. Vào hôm qua, ông đã rất dứt khoát khi loan báo quyết định về người tiền nhiệm : « Tôi đã đi đến kết luận là phải chấp nhận khuyến cáo hoàn toàn nhất trí của Ủy ban Ân xá. Do đó tôi sẽ không sử dụng quyền ân xá mà Hiến Pháp đã trao cho tôi. » 

Tổng thống Humala nói thêm là theo các thông tin mà ông nắm trong tay, ông Fujimori không hề bị bệnh nặng ở vào giao đoạn cuối cùng như đã được nêu lên trong đơn xin ân xá. Ông Humala còn cho biết rõ là ông cũng chú ý đến yếu tố theo đó trong đơn xin ân xá của ông Fujimori không có một lời hối tiếc nào về những việc đã làm.  

Quyết định - được chờ đợi từ 8 tháng qua - của tổng thống Ollanta Humala đã lập tức bị những người ủng hộ ông Fujimori chỉ trích gay gắt. Họ đã lên án thái độ bị cho là « vô nhân đạo » của đương kim tổng thống.  

Quyết định đó dự kiến sẽ tạo nên những cuộc tranh cãi sôi nổi vì lẽ Peru hiện nay hầu như bị chia rẽ làm đôi trên vấn đề số phận ông Fujimori. Ông hiện vẫn còn được rất nhiều người nuối tiếc, nhưng người số người thù ghét ông cũng không ít. » 

Phải nói là đơn xin ân xá của ông Fujimori đã khoét lại những vết thương cũ trong xã hội Peru, nơi đã có khoảng 70.000 người thiệt mạng trong hai thập niên 1980 và 1990 trong cuộc chiến giữa quân chính phủ và lực lượng du kích võ trang "Con đường sáng" theo chủ nghĩa Mao. Phong trào này sau đó đã bị dẹp tan trong một chiến dịch đàn áp cực kỳ tàn bạo của chính quyền Fujimori. 

Lên làm Tổng thống Peru từ năm 1990, ông Fujimori rốt cuộc đã phải chạy trốn qua Nhật Bản, quê quán của cha mẹ ông, trong bối cảnh một vụ bê bối tham nhũng lớn. Từ một khách sạn Tokyo vào cuối năm 2000, ông đã gởi fax xin từ chức tổng thống Peru. 

Chính quyền Peru đã mất nhiều năm trời để đòi Nhật Bản cho dẫn độ ông Fujimori về Lima, nhưng hoài công vì nhân vật này đã được Tokyo cấp cho quốc tịch Nhật. 

Sau một trận chiến pháp lý kéo dài, rốt cuộc chính nước lâng giềng Nam Mỹ của Peru là Chi Lê, nơi ông Fujimori đến thăm vào năm 2005, đã cho dẫn độ ông về Lima vào tháng 9 năm 2007. Tại đấy, ông đã bị kết án 25 năm tù về tội tham những và tội ác chống nhân loại trong thời gian cầm quyền.