Hành tung của Edward Snowden vẫn là một ẩn số

Tại Hồng Kông, cuộcc truy tìm tông tích người tiết lộ cho báo chí biết về kế hoạch theo dõi thường dân của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ NSA đang diễn ra sôi nổi. Snowden đã rời khách sạn hôm 10/06/2013, nhưng đi đâu thì chưa ai biết, cũng như là khả năng sắp tới đây anh có thể làm gì, tự bảo vệ ra sao.

Edward Snowden REUTERS/Courtesy of The Guardian/Glenn Greenwald/Laura Poitras

Theo thông tín viên RFI Florence de Changy tại Hồng Kông, báo giới tại chỗ đang phác họa nhiều kịch bản :

« Nhân vật mà tờ báo lớn tại Hồng Kông South China Morning Post gọi là ‘kẻ bị truy lùng rốt ráo nhất thế giới’ hiện đang ở đâu ? Báo chí Hồng Kông chút nữa là đã tìm được Snowden ở khách sạn Mira vào trưa hôm qua. Khi đến nơi thì được biết là ông ta đã trả tiền phòng ngay từ buổi sáng.

Hiện thời thì Snowden chưa bị cảnh sát truy nã vì anh đã vào Hồng Kông một cách hợp lệ, không bị kết án về bất kỳ tội gì ở Hồng Kông cũng như ở nơi khác.

Nhân vật này có chọn lựa, trước tiên là có thể quyết định rời Hồng Kông. Chỉ cần không đầy một tiêng đồng hồ bằng xe lửa hay phà là có thể đến Macau hay Trung Quốc. Thế nhưng đó không phải là phương án tốt nhất cho một người như Snowden vốn muốn tìm đến một nơi mà người ta tôn trọng quyền tự do ngôn luận.

Nếu ý định của anh là xin tỵ nạn chính trị tại Iceland, thì cần phải làm thủ tục tại lãnh sự quán Phần Lan, đại diện tại Hồng Kông cho Iceland. Snowden cũng có thể xin quy chế tỵ nạn nơi Phủ Cao ủy Tỵ nạn Liên Hiệp Quốc.

Nhân vật này cũng có thể đợi đến lúc Hoa Kỳ chính thức yêu cầu cho dẫn độ mình. Trong việc này thì Snowden cũng có những luận cứ để tự bảo vệ : Trước hết là tính chất chính trị của vụ việc, do đó có thể vô hiệu hóa yêu cầu dẫn độ. Vào khi ấy phải nhờ đến nhiều cơ chế tư pháp khác nhau và thủ tục sẽ mất nhiều thời gian.

Nhưng trước mắt, trang Facebook và tài khoản twitter của Snowden năng động hơn bao giờ hết. »

Đòi dẫn độ Snowden

Tại Hoa Kỳ các đại biểu Quốc hội đang gia tăng sức ép để chính quyền Mỹ đòi cho dẫn độ Edward Snowden về nước. Thượng nghị sĩ Dianne Feínstein, chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện đã lên án hành động phản bội của Snowden và đòi phải dẫn độ càng nhanh càng tốt. Trả lời báo chí, bà cho biết là các bộ tại Mỹ đều nỗ lực trong chiều hướng này.

Trả lời AFP, Thượng nghị sĩ Bill Nelson cũng kêu gọi phải dẫn độ Snowden, vì không thể nào bảo đảm an ninh quốc gia nếu bí mật về phương thức hoạt động tình báo không được giữ kín.

Theo giới quan sát, nếu Washington đưa ra yêu cầu cho dẫn độ Ssnowden thì có thể bị Bắc Kinh ngăn chặn. Tuy nhiên, theo phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ, thỏa thuận cho dẫn độ giữa Mỹ và Hồng Kông vẫn còn hiệu lực và từng được sử dụng thời gian qua.

Riêng Nga tuyên bố sẵn sàng xem xét đơn xin tỵ nạn của Snowden. Trả lời tờ báo Nga Kommersant, phát ngôn viên Điện Kremly khẳng định : « Nếu có đơn xin tỵ nạn của Snowden trong tay thì chúng tôi sẽ xem xét ».