NATO hoan nghênh tuyên bố của tân Tổng thống Iran về hồ sơ hạt nhân

Hôm nay, 19/09/2013, Tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương – NATO, ông Anders Fogh Rasmussen, đã hoan nghênh những tuyên bố của tân Tổng thống Iran về hồ sơ nguyên tử và nhấn mạnh : Iran có lợi ích trong việc « hợp tác với cộng đồng quốc tế ».

Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen. Ảnh chụp ngày 02/09/2013. REUTERS/Francois Lenoir

Tại Bruxelles, Tổng thư ký NATO nói : « Tôi rất phấn khởi về những tuyên bố gần đây của tân chính quyền Iran », cho thấy Teheran sẵn sàng tìm kiếm một giải pháp ngoại giao cho hồ sơ hạt nhân của nước này.

Đại diện NATO đã có phát biểu như trên, sau khi tân Tổng thống Iran Hassan Rohani, khi trả lời phỏng vấn đài truyền hình Mỹ NBC : « Chúng tôi không bao giờ tìm cách có bom nguyên tử và chúng tôi sẽ không làm việc này… Chúng tôi chỉ muốn có công nghệ hạt nhân » phục vụ mục đích hòa bình.

Tuần tới, bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, tại New York, Tổng thống Iran sẽ thảo luận với các quan chức phương Tây về hồ sơ hạt nhân.

Những động thái này của tân chính quyền Iran nằm trong bối cảnh dường như Teheran tìm cách làm dịu căng thẳng trong quan hệ với phuơng Tây, đặc biệt là với Hoa Kỳ.

Hòa dịu trong quan hệ giữa Mỹ và Iran

Phải chăng quan hệ chính thức giữa Washington và Teheran đang thay đổi ? Ngày 15/09 vừa qua, khi trả lời phỏng vấn đài truyền hình Mỹ ABC News, Tổng thống Barack Obama đã thừa nhận có trao đổi thư từ với tân Tổng thống Iran.

Lãnh đạo mới của Iran dường như muốn tạo dựng một hình ảnh mới về đất nước này, hiện đang bị kiệt quệ sau nhiều năm trời bị cộng đồng quốc tế trừng phạt do Teheran thực hiện chương trình làm giàu uranium mà phươg Tây lo ngại là để chuẩn bị chế tạo vũ khí nguyên tử.

Sau những quan hệ đầy sóng gió với cựu Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad, nguyên thủ Hoa Kỳ dường như muốn dịu giọng hơn đối với tân Tổng thống Hassan Rohani, vừa được bầu lên hồi tháng Sáu. Cho dù trong cuộc trả lời phỏng vấn đài ABC News, ông Barack Obama đã nhắc lại rằng việc không tấn công Syria không có nghĩa là Hoa Kỳ sẽ không tấn công Iran.

Ông Hassan Rohani lên cầm quyền trong bối cảnh Iran đang phải đối mặt với nhiều khó khăn kinh tế nghiêm trọng do bị quốc tế trừng phạt. Tân lãnh đạo Iran đã có nhiều cử chỉ làm giảm căng thẳng với phương Tây và tuyên bố là Teheran muốn gạt bỏ những lo ngại của quốc tế về chương trình hạt nhân Iran.

Về mặt chính thức, Mỹ và Iran không còn có quan hệ ngoại giao, kể từ ngày 07/04/1980 với cuộc khủng hoảng con tin. Từ đó đến nay, Washington áp dụng lệnh trừng phạt kinh tế và các biện pháp này đã được mở rộng khi Teheran đẩy mạnh chương trình hạt nhân, đe dọa trực tiếp Israel, đồng minh của Hoa Kỳ trong khu vực.

Cho đến nay, các trao đổi ngoại giao giữa hai nước được tiến hành trong khuôn khổ nhóm P5 + 1 (năm nước thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và Đức). Nhóm này, từ 2006, đã cố gắng tìm kiếm một thỏa thuận với Teheran về hồ sơ hạt nhân Iran.

Lần này, Tổng thống Barack Obama và đồng nhiệm Hassan Rohani trao đổi thư từ trực tiếp với nhau. Trên đài truyền hình ABC News, ông Obama cũng nhấn mạnh là ông ưu tiên cho các giải pháp ngoại giao, giống như trong vấn đề Syria. Đây là một thông điệp của Washington nhắm tới Teheran.