Chuẩn bị Genève 2 : Đặc sứ LHQ họp kín với đại diện Syria

Hôm nay, 23/01/2014, đặc sứ Liên Hiệp Quốc Lakhdar Brahimi có cuộc họp kín với phái đoàn chính quyền Damas và đối lập để chuẩn bị cho cuộc đối thoại nhằm vãn hồi hòa bình cho Syria tại Genève, khai mạc vào ngày mai 24/01. Cuộc họp kín hôm nay diễn ra sau phiên họp hết sức căng thẳng giữa hai phái đoàn Syria trước đại diện của khoảng 40 quốc gia và tổ chức quốc tế ngày hôm qua.

Đặc sứ Liên Hiệp Quốc và Liên đoàn Ả Rập Lakhdar Brahimi tại cuộc họp ở Montreux ngày 22/01/ 2014. REUTERS/Arnd Wiegmann

Đặc sứ Liên Hiệp Quốc và Liên đoàn Ả Rập Lakhdar Brahimi cho AFP biết ông gặp riêng hai phái đoàn để « xem xét cách nào là tốt nhất để đưa cuộc đàm phán tiến về phía trước ». Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov báo trước các thương thuyết sẽ « không đơn giản và không diễn ra nhanh chóng ».

Trước mắt một vấn đề cần phải giải quyết là, hai phái đoàn Syria sẽ ngồi chung trong một hội nghị bàn tròn, hay đại diện Liên Hiệp Quốc với sự giúp đỡ của « những người đỡ đầu » quốc tế - Nga và Mỹ - sẽ làm công việc môi giới con thoi giữa hai phái đoàn Syria. Đây cũng là câu hỏi mà hiện tại đặc sứ Liên Hiệp Quốc Lakhdar Brahimi chưa có lời giải.

Theo một đại diện của phái đoàn Nga, được hãng thông tấn Interfax trích lại, các thương thuyết sẽ kéo dài từ 7 đến 10 ngày trong giai đoạn đầu tiên, trong đó có sự tham gia của hai phái đoàn Syria và các nhà ngoại giao Liên Hiệp Quốc. Trong thời gian này, phái đoàn các cường quốc và các nước Ả Rập – các lực lượng hậu thuẫn cho đối lập Syria – được yêu cầu không đi quá xa khỏi Genève, để có thể tới tham gia hội nghị, nếu cần thiết.

Trong cuộc họp báo tại Montreux, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon nhắc lại rằng hội nghị Genève 2 đồng nghĩa với « hy vọng » cho hòa bình trở lại tại Syria, sau ba năm xung đột đẫm máu, khiến hơn 130.000 người thiệt mạng từ tháng 3/2011 và hàng triệu người phải bỏ nhà cửa ra đi do chiến tranh.

Về nội dung của các đàm phán, do lập trường mâu thuẫn triệt để xung quanh vấn đề số phận của Tổng thống Al-Assad, đặc sứ Liên Hiệp Quốc có thể sẽ tập trung vào ba vấn đề mà hai bên có thể đạt được thỏa hiệp : cứu trợ nhân đạo, ngừng bắn từng phần và trao đổi tù binh.

Iran, một quốc gia có vai trò đáng kể trong cuộc chiến Syria, thoạt tiên được mời tham dự hội nghị tại Montreux, nhưng vào phút cuối cùng, lời mời bị hủy bỏ. Hôm nay, Tổng thống Iran Hassan Rohani – đang có mặt tại Diễn đàn kinh tế Davos (Thụy Sĩ) – tuyên bố « giải pháp tốt nhất cho Syria là tổ chức các cuộc bầu cử tự do và dân chủ. Không thế lực nào bên ngoài có thể quyết định thay nhân dân Syria và chính quyền Syria ».

Tại Syria, các đụng độ vẫn tiếp diễn. Hôm nay, thủ lĩnh Al-Qaida kêu gọi các chiến binh Hồi giáo ngừng cuộc chiến huynh đệ tương tàn giữa các nhóm phái Al-Qaida. Trong hai mươi ngày qua, các đụng độ giữa các nhóm quân nổi dậy (có nhiều thành phần thân Al-Qaida, đặc biệt là Mặt trận Front al Nosra, một chi nhánh của Al-Qaida) với lực lượng thánh chiến Hồi giáo « Nhà nước Hồi giáo Irak và Cận Đông » thân Al-Qaida khiến gần 1.400 người thiệt mạng. Bên cạnh đó, quân chính phủ tiếp tục oanh tạc các khu vực của quân nổi dậy tại Damas, Homs và Alep.