Hai Tổng thống Ukraina-Nga gặp kín bên lề Sotchi

Tối hôm qua thứ Sáu, 07/02/2014, Tổng thống Ukraina và Tổng thống Nga có cuộc gặp riêng bên lề Thế Vận Hội Sotchi. Đây là cuộc hội kiến đầu tiên giữa hai nguyên thủ Nga-Ukraina, kể từ khi Matxcơva phê chuẩn khoản viện trợ 15 tỷ đô la cho Kiev tháng 12/2013. Nội dung cuộc gặp hoàn toàn được giữ kín.

Tổng thống Nga Putin. REUTERS /Sergei Ilnitsky

Cuộc gặp rất được trông đợi giữa Tổng thống Ukraina Ianoukovitch với Tổng thống Nga Putin tối qua chỉ được khẳng định chính thức vào sáng nay, tuy nhiên không có chi tiết nào liên quan đến nội dung cuộc hội kiến được tiết lộ.

Người phát ngôn của Phủ Tổng thống Ukraina cho biết hai nguyên thủ đã nói chuyện riêng với nhau « tại sân vận động », và trong chương trình của Tổng thống Ukraina tại Sotchi không có lịch cho một cuộc gặp song phương chính thức với Tổng thống Nga. Một thông tin ngắn gọn tương tự cũng được người phát ngôn của Tổng thống Nga thông báo.

Hôm nay, Tổng thống Ukraina trở về nước, mà không có bất cứ thông tin nào, về các chủ đề được đề cập trong cuộc trao đổi tối qua, lọt ra ngoài. Cuộc hội kiến không chính thức nói trên diễn ra trong bối cảnh khủng hoảng chính trị kéo dài hơn hai tháng nay tại Ukraina, khiến quốc gia này lâm vào các khó khăn kinh tế ngày càng trầm trọng hơn.

Vào tuần trước, Thủ tướng Ukraina Mykola Azarov phải từ chức trước sức ép của phong trào đối lập. Tuy nhiên, nguyên thủ Ukraina vẫn chưa chỉ định người kế nhiệm chức thủ tướng. Đối lập cáo buộc ông Ianoukovitch phải xin ý kiến Vladimir Putin trong vấn đề này.

Hiện tại, sau ba tỷ đô la viện trợ đầu tiên, Nga quyết định ngừng cấp viện đợt hai cho Kiev trong chương trình 15 tỷ đô la nói trên, để chờ đợi một tiến triển chính trị rõ ràng hơn tại « đất nước anh em ». Theo tin giờ chót, Bộ trưởng tài chính Nga Anton Silouanov tái khẳng định cam kết cấp tiếp đợt viện trợ thứ hai cho Ukraina, nhưng Matxcơva chờ đợi Kiev thanh toán khoản nợ 2,7 tỷ đô la tiền mua khí đốt. Nhiều dấu hiệu cho thấy Nga đang gia tăng áp lực lên chính quyền Kiev.

Kể từ ngày 06/02/2014, nhiều hàng thực phẩm và than từ miền đông Ukraina (vùng thân Nga) xuất khẩu sang Nga đã bị hải quan Nga ách lại. Đây không phải lần đầu tiên Nga làm như vậy. Hồi tháng 8/2013, hải quan Nga từng ngăn cản việc vận tải hàng Ukraina sang Nga đúng vào lúc Ukraina đang đàm phán về hiệp định liên kết với Châu Âu.

Trong tuần này, các nước Phương Tây thông báo đang chuẩn bị một khoản trợ giúp kinh tế cho Kiev, tuy nhiên cũng thừa nhận rằng mức độ trợ giúp sẽ khó mà ngang bằng được với khoản viện trợ của Matxcơva.

Một phong trào đòi dân chủ dữ dội chưa từng có đã diễn ra liên tục tại Ukraina từ cuối tháng 11/2013. Đụng độ với cảnh sát hồi cuối tháng 1/2014 khiến ít nhất bốn người biểu tình thiệt mạng. Như thường lệ vào mỗi ngày chủ nhật, một cuộc biểu tình lớn chống chính quyền thân Nga của ông Ianoukovitch rất có thể sẽ diễn ra vào ngày mai tại quảng trường Maidan, trung tâm thủ đô Kiev.