Phụ nữ : Đích nhắm mới của công nghiệp thuốc lá

Nhân ngày Toàn thế giới không có thuốc lá 31/5, Bộ Y tế và Viện quốc gia Phòng ngừa và Giáo dục Sức khỏe của Pháp hôm nay đã tung ra một chiến dịch mới nhằm cảnh báo nguy cơ của việc hút thuốc, đặc biệt là với phụ nữ.

Áp phích của Tổ chức Y tế Thế giới. Chủ đề của Ngày toàn thế giới không thuốc lá năm nay được OMS dành cho vấn đề phụ nữ hút thuốc. Nguồn: www.who.int

Từ hôm nay cho đến ngày 20/6 hai đoạn phim sẽ được chiếu trên nhiều kênh truyền hình, nhấn mạnh đến tác hại của thuốc lá đến vấn đề sinh sản của phụ nữ. Trên báo chí, sẽ có ba thông báo nhắm vào giới nữ từ 19 đến 35 tuổi, nói về các nguy cơ : tắt kinh sớm, giảm khả năng có con và ung thư. Tương tự trên các đài phát thanh và mạng internet, và ở nơi công cộng, là những tấm áp phích có hình một gói thuốc lá có dạng quả táo – biểu tượng của trái cấm và sự quyến rũ – với dòng chữ : « Ngay cả khi khoác lên một bề ngoài đẹp đẽ, thuốc lá vẫn là độc dược ».

Vào cuối tuần qua, Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã lên tiếng tố cáo ngành công nghiệp thuốc lá đang có những chiến dịch marketing nhắm vào phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ những nước nghèo, bằng cách sử dụng những hình ảnh quảng cáo tại các nước giàu từ mấy thập kỷ trước đây. Một chuyên gia của tổ chức thế giới này nhận xét, do số người hút thuốc tại các nước phát triển đang giảm xuống, các nhà sản xuất thuốc lá phải quay sang các thị trường mới.

Cho đến nay, trong số hơn một tỉ người ghiền thuốc lá trên thế giới, chỉ có 200 triệu là phụ nữ. Nhưng tại phân nửa trong số 151 quốc gia được điều tra, thì số các thiếu nữ hút thuốc cũng ngang ngửa với nam thanh niên.

Những điếu thuốc đầu lọc nhỏ nhắn, tỏa hương hoa thơm nhẹ, đựng trong các gói thuốc được thiết kế đủ loại màu sắc và mô-típ bắt mắt. Từ những màu sắc dịu nhẹ đến chói chang, hoa văn trang trí đơn giản đến phá cách, tất cả đều nhằm quyến rũ người tiêu dùng phụ nữ.

Tại các nước châu Âu, các loại thuốc lá dành cho nữ giới ngày càng xuất hiện nhiều nơi ở những cửa hàng bán lẻ. Chúng trông xinh xắn đến nỗi làm cho người ta dễ quên đi câu cảnh báo về nguy hại của việc hút thuốc in ngay trên bao thuốc. Với các gói thuốc thiết kế nhỏ gọn, theo dạng thỏi son hay mang màu sắc chói, các nhãn hiệu nhưVogue, JPS Pink, Virginia Slim…trông rất nữ tính, rất thời thượng. Christelle Tourré, nhà nghiên cứu thuộc Ủy ban quốc gia chống thuốc lá nhận xét : « Cái tên Slim rõ ràng để làm cho người ta có một cảm giác nhẹ nhàng hơn».

Nếu xưa nay thuốc lá được dùng để biểu hiện cho nam tính, cho sự quyến rũ, thì giờ đây ngành công nghiệp thuốc lá đang phải tìm cách chinh phục đối tượng phụ nữ. Đó là vì thị trường nam giới đã bão hòa từ lâu, trong khi nữ giới hút thuốc chưa nhiều.

Cho dù người phụ nữ hút thuốc vẫn mang lại một hình ảnh không hay, nhưng các nhà sản xuất thuốc lá vẫn huy động nghệ thuật marketing để thu hút đối tượng khách hàng tiềm năng này. Hút thuốc là tự do, là độc lập, là quyến rũ…những quan niệm trên đây được không ít người tin theo.

Một trong những phương tiện để chinh phục khách hàng là điện ảnh. Nhiều nữ diễn viên ngôi sao Hollywood xuất hiện trên màn bạc với điểu thuốc lá trên tay. Một công trình nghiên cứu 200 bộ phim từ năm 1982 cho đến năm 2001 cho thấy, trong phân nửa số phim này nhân vật chính hút thuốc, và 22% hút cùng một nhãn hiệu thuốc lá.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, thuốc lá có thể giết chết trên 8 triệu người từ nay cho đến năm 2030, trong đó có hai triệu rưỡi là phụ nữ, và ba phần tư trường hợp tử vong ở phụ nữ sẽ là tại các nước kém phát triển.