Chuột lemming gây bối rối cho giới chuyên gia khí hậu học

Theo một nghiên cứu vừa được công bố ngày 18/11/2011, trên tạp chí khoa học Environmental Research Letters, thuộc Viện Vật lý Anh Quốc, thì loài chuột lemming gây hoang mang cho giới chuyên gia trong các tính toán, dự báo về biến đổi khí hậu.

Chuột lemming Wikipedia

Công trình này được công bố bởi chính các nhà khoa học đã quan sát, nghiên cứu sự biến đổi, phát triển của loài chuột nhỏ bé này trong hơn nửa thế kỷ qua.

Các hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy tại một số vùng ở Bắc Cực, diện tích cỏ và bụi cây đã tăng lên một cách đáng kể. Cho đến nay, theo giải thích của giới chuyên gia, thì đó là hậu quả của hiện tượng biến đổi khí hậu, nhiệt độ trên trái đất nóng dần lên, làm tan băng và qua đó, thúc đẩy sự sinh sản và phát triển của thực vật ở Bắc Cực.

Thế nhưng, theo các nhà nghiên cứu thuộc đại học Texas Hoa Kỳ thì có thể chuột lemming cũng đóng góp vào sự phát triển của cây cỏ trong khu vực này.

Ong David Johnson, tác giả chính của công trình nghiên cứu, cho rằng cần phải rất chú ý khi chỉ coi hiện tượng biến đổi khí hậu là nhân tố chính dẫn đến sự phát triển cỏ, bụi cây tại Bắc Cực. Ông nói, « Chúng tôi đã chứng minh được là chuột lemming có thể tạo thuận lợi cho sự tăng trưởng này ».

Các nhà khoa học Mỹ nêu ra khả năng là phân và nước giải của chuột lemming sẽ làm cho đất phù nhiêu hơn, tạo thuận lợi cho cây cỏ phát triển. Còn có một giả thuyết khác là chuột lemming ăn rêu và cỏ khô, điều này cũng giúp cho thảm thực vật lan rộng ra.

Các công trình nghiên cứu trước đây cho thấy là dân số chuột lemming có những lúc lên rất cao, có những khi đột ngột giảm mạnh. Người ta hay nói đến hiện tượng tự tử tập thể, dựa theo truyền thuyết là khi số chuột lemming lên quá cao, thức ăn lại không đủ, từng nhóm nhỏ chuột lemming rủ nhao lao mình xuống vách núi tự tử để cho những con còn lại không bị chết đói. Thế nhưng, các nhà khoa học đã chứng minh được rằng dân số chuột lemming lên xuống còn phụ thuộc vào bốn loại động vật ăn thịt khác là chồn ecmin, cáo Bắc Cực, cú tuyết và chim cướp biển.

Trong công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đại học Texas, dân số lên xuống của chuột lemming đóng vai trò chủ chốt tác động đến nhiều tiến trình phát triển của hệ sinh thái thảo nguyên Bắc Cực. Để đánh giá các tác động này, giới chuyên gia đã đo diện tích thảm cỏ và sinh khối trong các khu vực mà chuột lemming đã sinh sống ở đó từ 50 năm qua và tại một số nơi khác ở khu thảo nguyên Bắc Cực gần Barrow, Alaska.

Chuyên gia Johnson nhấn mạnh : « Chúng tôi không nói rằng chuột lemming tạo ra sự phát triển của thảm cỏ ở Bắc Cực bởi vì cỏ vẫn phát triển ở những nơi không có mật độ chuột lemming cao. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của chúng tôi, thì chuột lemming và các loài động vật ăn cây cỏ khác, trong một số hệ sinh thái ở Bắc Cực, có vai trò quan trọng hơn là những gì mà mọi người vẫn nghĩ cho tới nay ».