Hai giải thưởng Oscar, gần 50 bộ phim đánh dấu nền điện ảnh Hollywood, 7 đời chồng, 8 lần lên xe hoa, một thảm kim cương và đá quý , một tấm lòng vàng và một đôi mắt tím : huyền thoại của nữ hoàng điện ảnh Elizabeth Taylor vừa vĩnh viễn khép lại. Liz Taylor vừa qua đời tại Los Angeles, thọ 79 tuổi.
Chiều ngày 24/03/11 Elizabeth Taylor được đưa về nơi an nghỉ cuối cùng tại nghĩa trang Forest Lawn Memorial Park, tại Glendale ngoại ô Thành phố của những thiên thần Los Angeles. Đây cũng là nơi ông hoàng nhạc pop Michael Jackson, người bạn thân thiết, người hâm mộ nữ hoàng có đôi mắt màu tím đã trở về với lòng đất cách nay chưa đầy hai năm.
Tang lễ của nữ tài tử Elizabeth Taylor đã cử hành trễ ít nhất là 15 phút so với giờ quy định. Đây là một sự cố ý để tôn trọng ý nguyện cuối cùng của bà hoàng Hollywood. Bởi lẽ suốt cuộc đời, Liz luôn đến trễ trong những lần ra mắt công chúng và đối với bà, Thánh Phêrô không phải là một ngoại lệ.
Sinh ra tại Luân Đôn, Elizabeth Taylor luôn hướng về nghệ thuật sân khấu. Bước chân vào nghề từ khi lên mười, nhưng mãi đến năm 1949 sự nghiệp điện ảnh của Elizabeth Taylor mới thực sự bắt đầu cất cánh khi xuất hiện bên cạnh nam tài tử Robert Taylor trong bộ phim Conspirator.
Trong vai một người vợ trẻ van xin chồng từ bỏ các họat động gián điệp cho khối Đông Âu để quay về với đời sống bình thường, Elizabeth Taylor đẹp đến mê hồn. Từ chiếc mũi của người sau này trở thành nữ hoàng Ai Cập Cleopatra trên màn ảnh Hollywood đến đôi mắt màu xanh tím độc nhất vô nhị, từ đôi môi mềm nũng nịu đến cặp gò má hơi cao, từ thái độ khiêu khích đến thân hình nẩy lửa đầy gợi cảm của một cô thiếu nữ mới 17 tuổi đầu ... đã làm mê hoặc những ông phù thủy Hollywood ở vào những năm 1950. Trong số đó phải kể đến Vincente Minnelli, đến George Stevens hay Joseph Mankiewicz.
Ngôi sao trong số những vì sao
Dưới chiếc đũa thần của Minnelli, Elizabeth Taylor hiền lành trong vai một cô con gái nhà giàu, trong trắng bước vào đời. Father of the Bride- Bố vợ được cho ra mắt công chúng đúng vào lúc Elizabeth Taylor ở ngòai đời sửa soạn kết hôn với Nicholas Conrad Hilton, con trai chủ nhân khách sạn Hilton.
Hai cuộc hội ngộ với George Stevens để lại hai tác phẩm lớn là A Place in the Sun (1951) và Giant (1956). Cũng nhờ hai tác phẩm này mà Elizabeth đã viết nên những trang đầu của một tình bạn son sắt với hai nam tài tử Montgomery Clift và Rock Hudson.
Với đạo diễn Joseph Mankiewics, Liz Taylor làm điên đảo nghệ thuật thứ bảy qua hai vai diễn Catherine trong tác phẩm Suddenly, Last Summer (1959) và nữ hoàng Ai Cập, Cleopatra (1963).
Trên thực tế thời đại hoàng kim trong sự nghiệp của nữ tài tử Elizabeth Taylor đã dừng lại vào thập niên 70 vì từ đó về sau, bà chỉ đôi lần thoáng xuất hiện trên màn ảnh lớn. Lần cuối cùng vào năm 1994, Liz nhận lời đạo diễn Brian Levant tham gia bộ phim mang tựa đề The Flinstones.
Những vai diễn để đời
Câu hỏi đặt ra : tại sao cho đến tận ngày hôm nay, giới điện ảnh vẫn mệnh danh Elizabeth Taylor là nữ hoàng Hollywood ? Bên cạnh cuộc sống đầy dẫy những tai tiếng, những cuộc hôn nhân và những lần ly dị gây ồn ào trong công luận, huyền thoại Elizabeth Taylor xuất phát từ chỗ bà là một nghệ sĩ đã chọn cho mình những vai diễn để đời.
Liz đã lớn lên trong thế giới của Hollywood bên cạnh những ngôi sao tí hon như Mickey Rooney, bà từng chia sẻ màn ảnh với những gương mặt đàn anh, đàn chị như Katharine Hepburn, Joan Fontaine, Robert Taylor, Spencer Tracy … với những thần tượng như Rock Hudson hay James Dean …
Trong chưa đầy 50 năm, qua trên dưới 50 tác phẩm nhiều người cho rằng sự nghiệp điện ảnh của nữ hoàng có đôi mắt tím không bền bỉ và đồ sộ cho lắm về mặt khối lượng nhưng xét về chất lượng thì giới phê bình đã phải công nhận rằng, Liz đã có một sự chọn lọc khôn ngoan và sáng suốt để chỉ xuất hiện trong những tác phẩm được coi là « cột trụ của nghệ thuật thứ bảy ».
Elizabeth Taylor từng là cô Rebecca thầm yêu hiệp sĩ Ivanhoe nhưng Rebecca thừa biết rằng một cô con gái Do Thái như nàng không thể có chỗ đứng bên cạnh một nhà quý tộc như chàng Ivanhoe. Trong bộ phim Giant, cùng với Rock Hudson và James Dean, Liz đưa khán giả trở về với thời kỳ mà ngành công nghiệp dầu hỏa của Mỹ bắt đầu phát triển và tạo dựng nên huyền thoại của ông vua giàu hỏa Jett Rink (nhân vật do James Dean thủ vai).
Trong vai Catherine- Suddenly Last Summer-, Liz Taylor đã không ngần ngại lao vào một vai nữ vô cùng phức tạp mà ở đó nhà đạo diễn Mankiewics đã khéo léo đề cập đến những chủ đề cấm kỵ như là mối tình của những người đồng tính, hành động loạn luân ...
Một vai khác đưa tên tuổi của Elizabeth Taylor vào điện Panthéon của nền điện ảnh khi bà nhận thủ vai Maggie bên cạnh Paul Newman trong tác phẩm Cat on a Hot Tin Roof: Maggie một người phụ nữ trẻ đẹp bị chồng ruồng bỏ. Trớ trêu thay, người từng được mệnh danh là "người phụ nữ đẹp nhất thế giới" lại thường hay nhận lấy những vai bị chồng ruồng rẫy. Hầu hết những người chồng của Liz trên màn ảnh đều là những người đồng tính, từ nhân vật Brick trong Cat on a Hot Tin Roof đến Penderton trong Reflections in a Golden Eye.
Cat on a Hot Tin Roof mà kịch bản được rút ra từ vở kịch cùng tên của Tennessee Williams, Suddenly Last Summer, A Place in the Sun, hay Giant ... đềulà những bộ phim phản ánh một khía cạnh ở vào một thời điểm trong xã hội Mỹ.
Hành trình nghệ thuật của Elizabeth Taylor đã đi song song với những chuyển biến trong vai trò và vị trí của nữ giới tại Hoa Kỳ vào những năm 50, 60.
Liz cũng đã tham gia vào công cuộc đấu tranh đòi quyền tự do chọn lựa giới tính bất chấp những phê phán của xã hội. Bằng chứng là bà đã đứng hẳn về phía những con người đau khổ, những người bạn đồng tính khác phái với bà từ Montgomery Clift tới Rock Hudson và gần đây nhất là với ông hoàng nhạc pop Michael Jackson, bất chấp những đồn đãi chung quanh Bambi.
Một tấm lòng vàng
Trên màn ảnh, Elizabeth Taylor thường chọn lấy những vai diễn nẩy lửa hiểu theo cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen, cuộc sống ngoài đời của bà không hẳn như vây .
Jacqueline Monsigny, tác giả cuốn « Elizabeth Taylor, Richard Burton Les Amants Terribles », phác họa lại những năm chung sống đầy sóng gió của đôi vợ chồng nổi tiếng nhất của màn bạc Hollywood và cũng là người bạn thân của gia đình Taylor Burton, khi trả lời đài RFI cho biết : ở ngoài đời Elizabeth Taylor rất khác với hình ảnh của những nhân vật nữ do bà thủ vai :
« Tôi gữi lại hình ảnh của một người đàn bà điềm tĩnh, dễ mến. Hoàn toàn trái ngược với những vai bà thủ diễn trên màn ảnh. Liz Taylor có một tấm lòng vàng. Bà thường giúp đỡ những người chung quanh. Tôi từng trông thấy cặp vợ chồng Taylor - Burton can thiệp giúp một cộng tác viên trong đoàn làm phim tìm được bác sĩ giỏi, để giải phẫu cho con trai anh ta gặp nạn. Cả hai vợ chồng Liz đều rất hào phóng, rộng rãi. Tuy nhiên những lần lui tới gia đình ở Thụy Sĩ, tôi nhận thấy là cả hai người đều bầu bạn với ma men. Họ uống rất nhiều. Elizabeth Taylor khi về làm vợ Burton, bà chọn sống theo nhịp sống của chồng ».
Nói đến Elizabeth Taylor người ta nghĩ ngay đến những hoạt động từ thiện của bà : khi chia tay với Richard Burton, người bà đã hai lần lấy làm chồng, Liz đã không ngần ngại bán đấu giá viên kim cương Taylor Burton hơn 66 carat để gây quỹ lập trường học cho trẻ em nghèo Bostwana. Sau cái chết của người bạn thân Rock Hudson vì Sida, một lần nữa Elizabeth Taylor lại đem tài sản đồ sộ của mình ra để bảo trợ nạn nhân HIV. Jacqueline Monsigny nói về sự hào phóng và tấm lòng của Liz Taylor đối với những nạn nhân Sida. Bà dấn thân để đánh động dư luận vào lúc mà chưa một ngôi sao điện ảnh nào ở Mỹ dám lên tiếng.
« Elizabeth Taylor lao vào cuộc chiến chống Sida khi bà trông thấy những người bạn đồng tính bị virus HIV tàn phá. Tại Mỹ vào đầu những năm 80 thế kỷ trước không ai hiểu vì sao những tài tử trẻ đẹp, vạm vỡ đột nhiên qua đời vì bệnh phổi. Liz Taylor tận mắt chứng kiến thảm họa đối với nam diễn viên Rock Hudson và từ đó bà đã làm tất cả để đánh động dư luận, để xóa bỏ những thành kiến về giới đồng tính, về những người bị nhiễm HIV. Elizabeth Taylor có cả một kho tàng kim cương, đá quý nữ trang trị giá hàng tỷ đô la và bà đã quyết định cống hiến tất cả khoản này cho quỹ chống Sida ».
Cuộc đời đầy sóng gió và quá độ
Tên tuổi của Elizabeth Taylor gắn liền với bộ phim Cleopatra năm 1963 dưới sự điều khiển của đạo diễn người Mỹ gốc Ba Lan, Joseph Mankiewics không hẳn do đây là một thành công rực rỡ về phương diện nghệ thuật. Bộ phim hoành tráng này được coi là một đại xuất phẩm của Hollywood bởi lần đầu tiên trong lịch sử điện ảnh Hoa Kỳ hợp đồng ký với một ngôi sao phá kỷ lục 1 triệu đô la.
Cleopatra cũng phá kỷ lục trước muôn vàn trở ngại mà đoàn làm phim đã vấp phải và nhất là đạo diễn đã phải chiều theo ý bà hoàng Elizabeth khi nhân vật Cleopatra ngả vào vòng tay Marc Antoine do nam diễn viên Richard Burton thủ vai. Chỉ vài tháng sau, Elizabeth Taylor ly dị chồng -lúc đó là Eddie Fisher. Burton bỏ vợ để kết nghĩa trăm năm với Liz. Cuộc hôn nhân này đã gây nhiều xôn xao trong dư luận. Người bạn của gia đình Taylor Burton, Jacqueline Monsigny hồi tưởng lại :
« Trước ống kính, Elizabeth Taylor diễn xuất theo cảm tính. Bà có rất nhiều nghị lực để thể hiện các vai diễn và nhờ vậy mà các nhân vật bà thể hiện đều có tính thuyết phục cao. Có thể nói Elizabeth Taylor nhập vai tài tình tương tự như nam diễn viên gạo cội của Pháp Jean Gabin. Nói đến Elizabeth Taylor người ta nghĩ ngay đến nhân vật Cleopatra, nữ hoàng Ai Cập. Đây là một trong những bộ phim tốn kém nhất, gây nhiều tai tiếng trong dư luận nhất trong lịch sử Hollywood… đặc biệt do chuyện tình đầy sóng gió giữa hai diễn viên chính là Elizabeth Taylor và Richard Burton. Giáo hội Vatican thời đó đã lên án bà là ‘’người phụ nữ sống trong tội lỗi’’ nhưng không hề đả động tới ‘’tội lỗi của người đàn ông’’"
Elizabeth Taylor đã tám lần lên xe hoa, qua bảy đời chồng (hai lần kết hôn với nam diễn viên Richard Burton) vàng bạc, châu báu không thiếu. Liz đã lên đến đỉnh cao của nghệ thuật, đoạt hai giải thưởng Oscar dành cho nữ diễn viên xuất sắc nhất. Dư luận Mỹ từng dành cho bà rất nhiều cảm tình khi người chồng thứ ba của Elizabeth Taylor là Mike Todd qua đời trong một tai nạn máy bay. Cũng lại dư luận đó đã gay gắt phê phán bà khi Liz cướp chồng của người bạn thân thiết là Debbie Reynolds, nam danh ca Eddie Fischer.
Hồi kết như đã biết là Elizabeth Taylor đã chẳng ngần ngại kết thúc hợp đồng với Fisher khi con tim bà thuộc về Richard Burton. Ngày Burton qua đời, Elizabeth Taylor đã khóc rất nhiều. Xa ống kính của báo chí, Liz đã một mình tìm đến ngôi mộ của Burton tại một nghĩa trang buồn bên Thụy Sĩ.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký