Cựu chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân qua đời

Ông Giang Trạch Dân qua đời ngày 30/11/2022 tại Thượng Hải, thọ 96 tuổi. Theo Tân Hoa Xã, « ông từ trần vì bệnh bạch cầu và suy đa tạng ». Các tòa nhà hành chính sẽ treo cờ rủ để tang ông Giang Trạch Dân, lãnh đạo Trung Quốc trong thời kỳ chuyển hóa sâu sắc từ năm 1989 cho đến đầu những năm 2000.

Cố lãnh đạo đảng Cộng Sản Trung Quốc Giang Trạch Dân (Jiang Zemin). Ảnh chụp năm 2002. REUTERS/Scott Olson/Pool

Theo AFP, ông Giang Trạch Dân lên nắm quyền sau vụ trấn áp người biểu tình trên quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh. Ông được coi là người đưa Trung Quốc trở lại trường quốc tế, thực hiện cải cách đất nước đông dân nhất hành tinh thành một cường quốc thế giới về thương mại, quân sự và chính trị.

Khi ông Giang Trạch Dân được người tiền nhiệm Đặng Tiểu Bình chỉ định làm người kế nhiệm vào năm 1989, Trung Quốc chỉ mới bắt đầu quá trình hiện đại hóa kinh tế. Ông được nhiều nhà quan sát đánh giá là nhà lãnh đạo chuyển tiếp. Trong suốt 13 năm làm tổng bí thư đảng Cộng Sản Trung Quốc (1989-2002) và 10 năm đứng đầu Nhà nước (1993-2003), dường như ông không có đối thủ hay kẻ thù lớn.

Sau khi ông Giang Trạch Dân rời chức vụ năm 2003, Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO), sau đó giành được quyền đăng cai Thế Vận Hội Bắc Kinh năm 2008 và hiện giờ, đang trở thành siêu cường. Theo giới phân tích, dù rút vào hậu trường, cựu chủ tịch, bí thư thành ủy Thượng Hải vẫn củng cố được mạng lưới thân cận, tiếp tục có ảnh hưởng đến đời sống chính trị Trung Quốc.

Người dân Trung Quốc vẫn thích đùa về nhà lãnh đạo nổi tiếng thẳng tính, không dời cặp kính khá lỗi thời và thường tỏ biểu cảm trên mặt. Nhà lãnh đạo, tốt nghiệp kĩ sư điện, thích khiêu vũ và hát, không ngần ngại khiêu vũ hay hát trước ống kính máy quay trong các chuyến công du nước ngoài. Ông được coi là biểu tượng cho sự thành công của một quốc gia ngày càng được thể giới nể trọng, dù về mặt kinh tế hay ngoại giao.