Trung Quốc tập trận tấn công Đài Loan : Hoa Kỳ kêu gọi kiềm chế

Ngay trong ngày đầu Trung Quốc huy động lực lượng tập trận sát Đài Loan, Washington đã kêu gọi Bắc Kinh « kiềm chế ». Ngày 08/04/2023, người phát ngôn bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ khẳng định « các kênh liên lạc với Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa vẫn mở ». Cả Washington và Đài Bắc cho biết theo dõi « sát sao các hành động của Trung Quốc ».

Tàu chiến Trung Quốc trong cuộc tập trận gần Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến, gần quần đảo Mã Tổ do Đài Loan kiểm soát, ngày 08/04/2023. REUTERS - THOMAS PETER

Trước cuộc tập trận được đặt tên chính thức là « Liên Hợp Lợi Kiếm » (tiếng Anh gọi là « Joint Sword ») kéo dài 3 ngày bao vây Đài Loan nhằm cảnh cáo việc chủ tịch Hạ Viện Mỹ Kevin McCarthy tiếp tổng thống Thái Anh Văn ngày 05/04 ở Los Angeles, bộ Ngoại Giao Mỹ một mặt kêu gọi « không thay đổi nguyên trạng », mặt khác cho biết « tự tin vào việc có đủ nguồn lực ở trong vùng để bảo đảm hòa bình và ổn định ».

Về phần mình, chủ tịch Hạ Viện Mỹ viết trên Twitter rằng « không có chuyện Trung Quốc bảo tôi có thể đi đến đâu và nói chuyện với ai ».

Trong ngày tập trận thứ hai của Trung Quốc, quân đội Đài Loan cho biết « theo dõi sát tình hình », đồng thời kêu gọi « toàn bộ máy bay, tầu chiến, hệ thống tên lửa trên bộ phản ứng phù hợp ».

Về phía quân đội Trung Quốc, đại tá Thi Nghị (Shi Yi), người phát ngôn Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Đông, khẳng định các cuộc tập trận « là những lời cảnh cáo nghiêm khắc chống lại sự thông đồng giữa các lực lượng ly khai tìm kiếm « độc lập cho Đài Loan » và các lực lượng bên ngoài, cũng như các hoạt động khiêu khích của họ ».

Jean Vincent Brisset, nhà nghiên cứu cộng tác với Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược Pháp (IRIS), giải thích về điểm này với đài RFI ngày 09/04 :

« Trung Quốc thị uy không chỉ ở eo biển Đài Loan mà có đến 4 vùng tập trận, nằm ở bốn góc của Đài Loan. Và dường như có một tầu sân bay cùng với đội tầu hộ tống hoạt động ở phía đông Đài Loan để sẵn sàng cản đường nếu có hỗ trợ từ lực lượng Mỹ trú đóng trong vùng.

Bắc Kinh coi Đài Loan là một tỉnh ly khai, giống trường hợp Kiev coi các tỉnh ly khai ở miền đông Ukraina. Những tỉnh ly khai đó, một bên được Hoa Kỳ hỗ trợ, còn bên kia là Nga. Cả hai trường hợp khá tương đồng, thế nhưng người ta ủng hộ Đài Loan nhân danh một điều mà người ta lại từ chối với Nga. Do đó, phải hiểu rằng đối với Bắc Kinh, có gì đó bất thường trong kiểu hành xử « nhất bên trọng nhất bên khinh » này, đặc biệt là nhìn từ Bắc Kinh, từ hơn một nửa nhân loại sống ngoài phương Tây, rất khó để giải thích bên này là tốt, còn bên kia là không tốt ».

Tổng thống Pháp kêu gọi Liên Hiệp Châu Âu không « theo » Hoa Kỳ hay Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan. Trả lời phỏng vấn nhật báo kinh tế Pháp Les Echos hôm 07/04 và được đăng ngày 09/04, ông Emmanuel Macron kêu gọi châu Âu « thức tỉnh » : « Ưu tiên của chúng ta không phải là thích ứng với lịch trình của những cường quốc khác ở trong các vùng trên thế giới » và « chúng ta không muốn bị lôi kéo vào tâm lý phe phái ».