Canada đồng ý bán công ty dầu khí Nexen cho Trung Quốc

Tập đoàn dầu khí nhà nước Trung Quốc CNOOC sẽ chi ra 15,1 tỷ đôla để mua lại công ty dầu khí Nexen đứng hàng thứ 10 của Canada. Sự kiện này gây lo ngại, vì Trung Quốc có thể chiếm lấy kỹ thuật khai thác dầu hỏa trong cát nhựa và dưới đáy biển sâu. Phản ứng của Hoa Kỳ sẽ là chốt chận sau cùng, không cho Trung Quốc chen chân vào ngành dầu khí Bắc Mỹ chiếm lấy công nghệ, quay về khai thác Biển Đông.

Trụ sở công ty dầu khí Nexen ở Calgary, Alberta, Canada REUTERS

Sau hai lần triển hạn thời gian thảo luận, ngày 07/12/2012 vừa qua, chính phủ bảo thủ Canada bật đèn xanh bán hai công ty của khai thác năng lượng của Canada là Nexen và Progres Energy cho hai tập đoàn dầu khí châu Á.

Tập đoàn dầu khí nhà nước Trung Quốc CNOOC mua lại công ty Nexen với giá 15,1 tỷ đôla Mỹ trong khi Petronas của Malaysia bỏ ra 5,2 tỷ đôla để làm chủ Progres Energy.

Điều đáng chú ý là chính phủ Canada cho biết, đây là một quyết định khó khăn, phải cân nhắc giữa nhu cầu phát triển kinh tế và quyền lợi chiến lược của quốc gia. Thủ tướng Stephen Harper tuyên bố, tuy « Canada mở cửa cho doanh nghiệp nhưng không có nghĩa là bán đứng đất nước cho ngoại bang ». Theo AFP, điều này hàm ý, từ nay về sau, Canada sẽ giới hạn cho phép nước ngoài chen chân vào lãnh vực chiến lược này. Trong cuộc họp báo tại Quốc hội, thủ tướng Canada và cũng là dân biểu ở thành phố Calgary « thủ đô » dầu khí liên bang, cảnh báo « sự kiện các công ty nước ngoài kiểm soát các mỏ dầu hỏa cát nhựa đã lên đến mức ….không còn có lợi cho Canada nếu mở cửa thêm ».

Đối với Trung Quốc, « đèn xanh » của Canada là một món quà vô giá. CNOOC hoan nghênh quyết định của Ottawa và dự phóng là « lợi thế và nhân sự tuyệt vời của Nexen sẽ trợ giúp rất nhiều cho các hoạt động của tập đoàn dầu khí Trung Quốc trên thế giới ».

Theo nhận định của hãng tin Bloomberg, cường quốc kinh tế thứ hai thế giới đang tìm cách « bảo đảm » nguồn năng lượng để phục vụ cho nhu cầu vô tận của họ đúng vào lúc Canada, cũng vì quyền lợi « tối thượng » chủ trương đường hướng mới « bán ít hơn cho Hoa Kỳ, bán nhiều hơn cho châu Á ».

Vấn đề là còn chờ xem phản ứng của Mỹ. Sau khi Liên Hiệp Châu Âu bật đèn xanh cho Canada, chưa rõ phản ứng của cơ quan đặc trách hồ sơ cạnh tranh của Hoa Kỳ sẽ như thế nào ?

Trong thỏa thuận với Canada, tập đoàn dầu khí Trung Quốc được Nexen chuyển giao một số công nghệ khai thác khí đá phiến và khảo sát thăm dò dầu khí « dưới đáy biển sâu ». Giám đốc nghiên cứu của cơ quan Mirae Asset Securities HK Ltd., từ Hồng Kông cho biết : « Công nghệ dầu khí của Nexen trong vịnh Mêhicô sẽ giúp tập đoàn dầu khí nhà nước Trung Quốc khai thác Biển Đông trong tương lai ».

Nhận định này là một lời cảnh báo cho nhiều quốc gia Đông Nam Á mà biển đảo nằm trong « đường lưỡi bò » của Bắc Kinh.