Covid-19 : Pháp tổ chức Quốc Khánh trong nỗi lo làn sóng dịch thứ hai

Lễ Quốc Khánh Pháp 14/07/2020 được tổ chức theo « phiên bản nhẹ » cho thấy nguy cơ siêu vi corona vẫn hiện hữu : chỉ khoảng 2.200 người tham dự do tuân thủ lệnh cấm tụ tập trên 5.000 người, hủy màn diễu binh nổi tiếng trên đại lộ Champs-Elysées, người tham dự phải đeo khẩu trang và giữ khoảng cách ít nhất 1 mét.

Bộ trưởng Y Tế Olivier Veran và phu nhân tổng thống Pháp Brigitte Macron thăm hỏi đại diện các nhân viên y tế tham dự lễ Quốc Khánh, quảng trưởng Concorde, Paris, ngày 14/07/2020 REUTERS - POOL

Chỉ một ngày trước lễ Quốc Khánh, rất nhiều dấu hiệu cho thấy dịch Covid-19 tăng nhẹ tại Pháp, theo ghi nhận của nhật báo Le Monde. Không lây nhiễm trên diện rộng, nhưng Pháp có đến 333 « ổ dịch » được thống kê vào ngày 08/07, trong đó có 68 ổ vẫn đang được điều tra tính đến ngày 12/07. Dù chỉ tạm thời « tăng nhẹ » nhưng giới chuyên gia bắt đầu lo ngại xảy ra làn sóng thứ hai, trong khi đợt 1 đã khiến hơn 30.000 người tử vong.

Số ca nhập viện điều trị hiện vẫn ở mức ổn định, nhưng tình trạng này kéo dài được bao lâu ? Mạng lưới SOS-Médecins France cho biết « số ca khám nghi ngờ nhiễm Covid-19 tăng từ khoảng 10 ngày trở lại đây », cụ thể là tăng thêm 41% trong tuần  từ 29/06 đến 05/07.

Dấu hiệu thứ nhất, theo nhà dịch tễ học Daniel Lévy-Bruhl, phụ trách bộ phận nhiễm trùng đường hô hấp Y tế Cộng đồng Pháp (Santé publique France, SPF), « tốc độ lây nhiễm virus corona hiện vẫn ở mức thấp », nhưng có « xu hướng gia tăng » với chỉ số lây nhiễm R (số ca nhiễm trung bình từ một người) đã vượt qua 1. Ngoài ra, tình trạng lây nhiễm trong cộng đồng có chiều hướng phức tạp hơn do người bị nhiễm không tiếp xúc trực tiếp với những ca nhiễm đầu tiên, như trường hợp của hơn 200 bệnh nhân ở tỉnh Mayenne (vùng Pays de la Loire, phía tây nước Pháp) và một ổ dịch khác ở Normandie (phía bắc)

Nguy cơ virus corona tăng tốc độ lây lan có thể được giải thích qua hai hiện tượng. Thứ nhất, châu Âu bước vào kỳ nghỉ hè với truyền thống du lịch. Việc di chuyển trong nước Pháp hoặc sang các nước lân cận, nơi dịch Covid-19 tác động nghiêm trọng, chắc chắn sẽ là cơ hội để virus corona lây lan, đặc biệt là tại các bãi biển.

Thời gian nghỉ hè thường gắn liền với các dịp lễ hội. Dù chính thức bị cấm, nhưng nhiều buổi biểu diễn, tụ tập vẫn được tổ chức, như trường hợp buổi biểu diễn của DJ The Avener do chính thành phố Nice tổ chức ngày 11/07 thu hút vài nghìn người và các biện pháp bảo vệ đã không được tuân thủ. Hai buổi nhạc hội bất hợp pháp, lần lượt thu hút từ hơn 2.000 tại rừng Cazaux (gần thành phố Bordeaux, vùng Gironde) và khoảng 4.000-5.000 người ở Saint-Parize-le-Châtel (tỉnh Nièvre), không đeo khẩu trang, không tuân thủ biện pháp giãn cách xã hội, cũng khiến giới chuyên gia lo lắng. Tất cả người tham gia được phát phiếu xét nghiệm miễn phí và được khuyến cáo tránh tiếp xúc với người khác cho đến khi có kết quả.

Người dân lơ là quá sớm

Tuy nhiên, việc Nhà nước chỉ khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa, trừ trường hợp bắt buộc đeo khẩu trang trong phương tiện công cộng, dường như không đủ sức răn đe tuân thủ. Người dân Pháp đã sớm lơ là các biện pháp phòng ngừa, thậm chí ngay cả trong chính phủ, chính trị gia…, những người thường xuyên xuất hiện trước công chúng. Trong cộng đồng, nhiều người chỉ đeo khẩu trang để đối phó. Tình trạng chen lấn trong phương tiện giao thông công cộng đã trở lại, đặc biệt tại Paris và vùng phụ cận, khiến khuyến cáo giữ khoảng cách ít nhất 1 mét không còn được tôn trọng.

Trả lời nhật báo Le Monde ngày 09/07, ông Jean-François Delfraissy, chủ tịch Hội đồng Khoa học, cố vấn chiến lược chống dịch Covid-19 cho chính phủ Pháp, cảnh báo : « Hiện giờ chúng ta biết rằng chỉ cần một cá nhân siêu lây nhiễm trong một đám đông thì tình hình sẽ tương tự như ở Mulhouse » (một trong những địa phương bị dịch Covid-19 sớm nhất và nặng nhất ở Pháp). Còn trên nhật báo Le Figaro, ông Jérôme Salomon, tổng cục trưởng Y tế Pháp, lo ngại « dịch trở lại, thậm chí là đợt thứ hai, có thể xảy ra vào mùa thu hoặc mùa đông ».

Ngày 08/07, thủ tướng Jean Castex cho biết « kế hoạch phong tỏa cục bộ » đã sẵn sàng, nhưng sẽ không có tình trạng phong tỏa toàn quốc như hồi tháng 03/2020. Vẫn theo thủ tướng Pháp, nhiều biện pháp bắt buộc mới phòng chống virus corona lan rộng đang được nghiên cứu, trong đó có khả năng mở rộng phạm vi bắt buộc đeo khẩu trang, đặc biệt tại nơi công cộng khép kín do virus corona có thể lây qua đường không khí, như xác nhận của Tổ Chức Y Tế Thế Giới ngày 09/07.

Liệu chính phủ sẽ tiếp nhận khuyến cáo trên của 14 bác sĩ Pháp nổi tiếng trên diễn đàn đăng trên báo Le Parisien - Aujourd’hui en France ngày 11/07 ? Đội ngũ nhân viên y tế Pháp sẵn sàng tiếp tục chống dịch, nhưng không phải trong điều kiện áp lực như hồi tháng Ba. Vì vậy, họ muốn khống chế được tình hình ngay khi xuất hiện « những dấu hiệu nhẹ » đầu tiên cho thấy dịch quay trở lại.