Hàn Quốc và Nhật Bản củng cố mắt xích yếu trong liên minh ba bên Washington-Tokyo-Seoul

Hội nghị thượng đỉnh Nhật-Hàn tại Seoul vào hôm qua 07/05/2023 là một bước mới đánh dấu đà cải thiện bang giao ngoạn mục giữa Tokyo và Seoul trong vài tháng gần đây góp phần bổ khuyết một điểm yếu trong cơ chế hợp tác ba bên mà Hoa Kỳ muốn thúc đẩy kết hợp Mỹ với hai đồng minh châu Á là Nhật Bản và Hàn Quốc để đối phó với mối đe dọa Bắc Triều Tiên và những thách thức khác trong đó có vấn đề Trung Quốc.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida (P) và tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol duyệt đội danh dự trong lễ đón tiếp tại văn phòng tổng thống, Seoul, Hàn Quốc, ngày 07/05/2023. AP - Jung Yeon-je

Phải nói là từ năm 2018 cho đến gần đây, ý tưởng về một cơ chế hơp tác tay ba Mỹ-Nhật-Hàn thường bị cho là không mấy hiệu quả do quan hệ không thuận thảo giữa Seoul và Tokyo, mặc dù hợp tác của từng nước với Mỹ đều rất tốt. Tuy nhiên, từ khi lên làm tổng thống Hàn Quốc vào giữa năm ngoái, ông Yoon Suk Yol đã chủ động cải thiện quan hệ với Nhật Bản, qua đó củng cố điều có thể gọi là mắt xích yếu trong liên minh giữa Washington, Tokyo và Seoul.

Không phải là ngẫu nhiên mà từ sau ngày ông Yoon Suk Yol lên cầm quyền tại Seoul. Trên thực tế, Hoa Kỳ đã liên tiếp thúc đẩy việc hình thành cơ chế hợp tác ba bên Mỹ-Nhật-Hàn, đánh dấu bằng cuộc họp cấp ngoại trưởng của ba nước ngày 22/09/2022 bên lề khóa họp của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York, và đặc biệt sau đó là Hội Nghị Thượng Đỉnh giữa tổng thống Mỹ Joe Biden, thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tại Phnom Pênh ngày 13/11 cùng năm bên lề cuộc họp của khối Thượng Đỉnh Đông Á (East Asia Summit).

Không chỉ có Mỹ là quan tâm đến việc phát huy liên minh ba bên Mỹ Nhật Hàn, mà cả hai nước đồng minh trong nhóm cũng rất tâm đắc với công cuộc hợp tác này, đặc biệt về hiệu quả của công cuộc hợp tác trong việc đối phó với mối đe dọa Bắc Triều Tiên.

Theo hãng tin Mỹ AP, tại Seoul vào hôm qua, thủ tướng Nhật Bản cho biết là ông đã cùng với tổng thống Hàn Quốc thảo luận về quan hệ song phương cũng như các vấn đề khu vực và toàn cầu như Bắc Triều Tiên. Ông xác định cũng đã mời ông Yoon đến tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 được tổ chức vào cuối tháng này tại Hiroshima cũng như Thượng Đỉnh Nhật-Mỹ-Hàn lần 2 bên lề thượng đinh G7.

Về phần mình sau hội nghị với thủ tướng Nhật Bản, tổng thống Hàn Quốc xác nhận là Seoul, Tokyo và Washington đang đàm phán để thực hiện thỏa thuận, để có về trao đổi thông tin nhanh hơn về các vụ thử tên lửa của Bắc Triều Tiên. Ông Yoon cũng cho biết ông sẽ không loại trừ khả năng mời Nhật Bản tham gia các cuộc tham vấn về răn đe hạt nhân trong tương lai giữa Washington và Seoul để đối phó tốt hơn với các mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên.

"Đối phó với Trung Quốc"

Theo hãng tin Anh Reuters, bà Lee Shin Wa, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại Học Hàn Quốc Korea University tại Seoul ghi nhận: “Tiềm lực quân sự và kinh tế của Hàn Quốc và Nhật Bản rất quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác an ninh khu vực đa phương, và quan hệ không tốt giữa hai nước có thể cản trở các mục tiêu của Hoa Kỳ”.

Một trong những mục tiêu đó là đối phó với Trung Quốc kể cả trong lãnh vực kinh tế thương mại.

Theo hãng Reuters, mặc dù không đề cập đến những điểm bất đồng với Trung Quốc trong cuộc gặp, nhưng cả hai ông Yoon và Kishida đều đã nói về các giá trị chung về nhân quyền, pháp quyền và một vùng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở.

Giáo sư Leif-Eric Easley, thuộc Đại Học Ewha tại Seoul ghi nhận “Điều này cho thấy Seoul và Tokyo ngày càng có cùng quan điểm về cần phải tăng cường bảo đảm an ninh cho chuỗi cung ứng, chống lại các hành vi sự ép buộc về mặt kinh tế và ngăn chặn việc đơn phương sử dụng vũ lực ở châu Á”.