Covid-19 đe dọa mô hình kinh doanh Airbnb

Athens, Berlin, Roma, Lisbon hay Paris, hầu hết các thủ đô châu Âu đều mất hàng triệu lượt du khách mà vẫn chưa biết chừng nào tình hình sẽ khả quan hơn. Bên cạnh ngành khách sạn, các chủ căn hộ chuyên cho thuê nhà trên mạng Airbnb cũng bị tác động trực tiếp, lượng khách thuê nhà tại nhiều nước châu Âu đã giảm hẳn trong ba tháng.  

Một phố vắng vẻ thời dịch Covid-19 ở thủ đô Lisboa, Bồ Đào Nha. Ảnh chụp ngày 30/04/2020 REUTERS - Rafael Marchante

Lisbon cũng như Athens càng bị tác động mạnh hơn do hai thủ đô này đã từng bị chấn động bởi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, và một thập niên sau đó kinh tế được phục hồi nhờ biết khai thác ngành du lịch. Dịch Covid-19 đã làm san bằng các nỗ lực phát triển ấy, từ quận Koukaki dưới chân đền Acropole tại thủ đô Athens cho tới các phố Alfama hay Chiado tại thủ đô Lisbon, các hàng quán hay lối đi dành cho khách bộ hành vẫn vắng du khách qua lại cho dù các sinh boạt đã dần dần được khôi phục. 

Các căn hộ ở trung tâm Athens dành cho thuê trên Airbnb cũng vậy. Trong mùa dịch, nhiều căn hộ hay nhà nhỏ do không còn khách thuê cho nên đã được trưng dụng và dành ưu tiên cho giới nhân viên y tế. 

Trong những năm trước, các căn hộ này luôn được cho thuê trong suốt mùa hè và du khách đặt thuê từ mùa xuân trở đi, thế nhưng trong năm này lượng khách thuê đã giảm 100% ít nhất trong vòng ba tháng từ đầu tháng 04/2020. 

Chính phủ Hy Lạp hy vọng khởi động lại ngành du lịch kể từ giữa tháng 06/2020, nhưng vào thời điểm ấy, liệu du khách nước ngoài có trở lại Hy Lạp hay không, nhất là khi Hy Lạp chỉ mở cửa biên giới và tiếp đón du khách từ 25 quốc gia mà thôi. Du khách từ Pháp, Ý hay Tây Ban Nha vẫn chưa được quyền đến Hy Lạp. Do bị mất hầu như toàn bộ nguồn thu nhập, các chủ nhà chuyển qua hình thức ‘‘truyền thống’’ cho thuê nhà , thông qua các công ty địa ốc và thời hạn các hợp đồng thuê nhà cũng dài hơn, ít nhất là vài tuần hay một tháng.

Theo ông Patrick Tkatschenko, thành viên của Liên đoàn OMASE tập hợp các công ty quản lý địa ốc ở Hy Lạp, đa số các chủ nhà đều chuyển sang khai thác các hợp đồng thuê nhà dài hạn. Dịch Covid-19 đã làm lung lay mô hình kinh doanh của Airbnb, cuộc khủng hoảng y tế đã có tác động bất ngờ qua việc điều tiết thị trường nhà cửa. Theo nghiên cứu của công ty Spitogatos, mạng chuyên cho thuê nhà tại Hy Lạp, kể từ tháng 04/2020 số lượng nhà đăng ký cho thuê dài hạn đã tăng đều đặn, nhất là ở các quận trung tâm thủ đô Athens, vì đối với các chủ nhà, họ hạn chế rủi ro qua việc lựa chọn một mô hình kinh doanh an toàn hơn.

Tại thủ đô Athens, 88% quảng cáo trên mạng Airbnb là những căn hộ hay ngôi nhà nhỏ mà du khách có thể thuê toàn phần. Tuy nhiên, mặt trái của Airbnb là các căn hộ này chủ yếu dành cho du khách thuê vài ngày, trong khi người dân thủ đô lại không dễ tìm ra nhà ở, do thiếu nhà cho thuê dài hạn trên thị trường bất động sản. Một cách bất ngờ, dịch Covid-19 đã khôi phục lại các hợp đồng thuê nhà dài hạn và ‘‘dọn sạch’’ bớt một thị trường mà trong vài năm qua đã vượt tầm kiểm soát, do mạnh ai nấy làm.

Không những mô hình kinh doanh, mà ngay cả doanh thu của tập đoàn  Airbnb bị "ảnh hưởng nặng nề" bởi dịch Covid-19. Tổng giám đốc công ty Brian Chesky buộc phải tuyên bố sa thải hơn 1.800 người tức là một phần tư trên tổng số 7.500 nhân viên của công ty. Có trụ sở đặt tại San Francisco, ban giám đốc Airbnb cho biết doanh thu trong ba tháng đầu năm 2020 chỉ bằng một nửa so với cùng thời kỳ năm 2019. Cũng như công ty Uber, Airbnb thừa nhận lệ thuộc vào du khách và chưa biết chừng nào khách hàng mới đi du lịch trở lại.

Còn tại thành phố Barcelona, ông Enrique Alcantara, chủ tịch của liên đoàn Apartur chuyên thuê nhà cho du khách, thì vẫn giữ niềm lạc quan. Theo ông, mất cái này thì được cái khác, trong thời hậu Covid-19, các căn hộ cho thuê thích nghi dễ dàng hơn nhiều so với phòng khách sạn, các điều kiện giãn cách xã hội hay các quy tắc an toàn vệ sinh cũng dễ áp dụng hơn, khi du khách thuê những căn hộ riêng lẻ.

Dù vậy theo Viện quốc gia thống kê, Tây Ban Nha đã mất hơn 75% du khách trong mùa xuân 2020, và doanh thu đến từ việc thuê nhà cho du khách cũng đã giảm 85%, điều đó phần lớn là do lệnh đóng cửa biên giới cũng như các quy định hạn chế giao thông đi lại trên toàn lãnh thổ. Tại Pháp cũng vậy, Airbnb hy vọng lượng nhà cho thuê sẽ gia tăng trở lại kể từ tháng 07/2020, chủ yếu nhờ và lượng du khách ở trong nước thay vì đến từ nước ngoài. 

Theo thăm dò thì vào mùa hè này cứ trên 10 người Pháp, có đến 8 người Pháp sẽ đi nghỉ mát ở Pháp. Theo anh Aurélien Pérol, giám đốc tiếp thị của chi nhánh Airbnb tại Pháp, nhiều khách hàng sẽ đặt phòng vào giờ phút cuối và giải pháp thuê nhà riêng lẻ dễ dàng hơn là thuê phòng khách sạn, đối với những du khách nào vẫn còn ngại tiếp xúc, lui tới chốn đông người.