Tự do báo chí : Nghề báo bị « chặn » tại hơn 130 quốc gia

Theo bảng xếp hạng thế giới thường niên về tự do báo chí, được tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) công bố vào hôm qua 20/04/2021, nghề báo ở 73% trong số 180 nước RSF được xếp hạng bị coi là lâm vào tình cảnh « rất nghiêm trọng », « khó khăn » hoặc « có vấn đề ».

Tổng thư ký Phóng Viên Không Biên Giới – RSF - Christophe Deloire tại trụ sở cơ quan, ở Paris, Pháp, ngày 09/10/2020. AFP - STEPHANE DE SAKUTIN

RSF báo động tại hơn 130 quốc gia nghề làm báo « bị chặn hoàn toàn hoặc một phần ». Malaysia là nước bị tụt hạng mạnh nhất, giảm 18 bậc xuống hàng 119. Thứ hạng của Việt Nam không thay đổi so với năm trước, đứng thứ 175, trên Trung Quốc (thứ 177), Bắc Triều Tiên (179). Đứng cuối bảng là Erythée (180).

Nhìn chung, khủng hoảng dịch Covid-19 càng làm việc đưa tin trở nên khó khăn hơn. Tổng thư ký RSF, Christophe Deloire, nhận định Covid-19 là « một cơ hội » để nhiều nhà nước có thể hạn chế tự do báo chí và làm gia tăng đàn áp ở những quốc gia vốn đứng trong nhóm cuối bảng xếp hạng về tự do báo chí, chẳng hạn Ả Rập Xê Út (vị trí thứ 170), Syria (173).

Số quốc gia được xếp hạng là thuộc « vùng trắng », có « tình hình tốt » chỉ là 12 nước (7%), giảm 1% so với năm 2020. Đây là « tỉ lệ » vùng trắng thấp nhất tính từ năm 2013. Các nước đầu bảng về tự do báo chí tập trung ở Bắc Âu : Na Uy về nhất trong năm thứ 5 liên tiếp, trước Phần Lan, Thụy Điển và Đan Mạch. Châu Âu nhìn chung vẫn là khu vực « an toàn » nhất, nhưng ngày càng có nhiều vụ tấn công nhắm vào giới báo chí, đặc biệt là tại Đức, Pháp, Ý, Bồ Đào Nha, Hy Lạp.

RSF khẳng định châu Á - Thái Bình Dương (với 34 quốc gia và chiếm hơn một nửa dân số thế giới) là « khu vực của mọi kỷ lục », tập trung những nhà tù lớn nhất trên thế giới dành cho các nhà báo và blogger, chẳng hạn như Trung Quốc, Việt Nam, hay những quốc gia bị coi là nguy hiểm nhất cho các nhà báo, như Afghanistan, Pakistan, Philippines và Bangladesh.