Đình chỉ bảo hộ sáng chế vac-xin ngừa Covid-19: Liên Âu và Anh Quốc dè dặt

Một đại diện ban lãnh đạo Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO) hôm qua, 31/05/2021, cho biết Liên Hiệp Châu Âu, Anh Quốc và Nhật Bản đã bác bỏ khả năng mở đàm phán về việc tạm đình chỉ quyền bảo hộ sáng chế đối với vac-xin ngừa Covid-19.

Người dân chờ được chích ngừa Covid-19 tại Mumbai, Ấn Độ, ngày 29/05/2021. AP - Rajanish Kakade

Theo WTO, các đề xuất dựa trên những văn bản cụ thể liên quan đến việc đàm phán tạm đình chỉ quyền bảo hộ sáng chế đối với vac-xin ngừa Covid-19 đã được tập hợp đầy đủ trong phiên họp không chính thức của tổ chức này hôm qua.

Tuy nhiên, nhiều nước thành viên vẫn bày tỏ mối quan ngại « về cơ may khởi động đàm phán và đòi có thêm thời gian » để phân tích các đề xuất theo chiều hướng này. Những nước vẫn còn bi quan gồm Liên Hiệp Châu Âu, Anh Quốc, Úc, Nhật Bản, Na Uy, Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ, và Đài Loan.

Để có được những thỏa thuận, WTO phải có được sự đồng thuận của tất cả 164 nước thành viên.

Theo AFP, Ấn Độ và Nam Phi đang tiến hành một chiến dịch vận động đề nghị từ bỏ quyền bảo hộ sáng chế đối với vac-xin để mỗi nước có thể tự sản xuất. Đề xuất của hai nước này đã được 63 quốc gia ủng hộ. Ngoài vấn đề bảo hộ sáng chế vac-xin, đề xuất của hai nước còn mở rộng sang cả thuốc điều trị, chẩn đoán, thiết bị y khoa và trang thiết bị bảo hộ, cũng như các thiết bị và thành tố cần thiết để bào chế vac-xin.

Nam Phi và Ấn Độ còn đề nghị thời hạn miễn trừ bảo hộ sáng chế phải kéo dài ít nhất là ba năm, trước khi Đại Hội Đồng WTO quyết định có triển hạn thêm hay không.

Làm sao biết được là « bảo hộ sáng chế đang gây cản trở và đến mức độ nào cho cuộc chiến có hiệu quả chống dịch bệnh » ? Đây chính là câu hỏi đang gây nhiều tranh cãi tại WTO.