Di tản khỏi Afghanistan : TT Biden không chắc "kết quả cuối cùng" cho chiến dịch lớn nhất lịch sử

Hoa Kỳ dự kiến sơ tán hơn 30.000 công dân Mỹ và cộng sự khỏi Afghanistan và đã đưa được hơn 13.000 người từ ngày 14/08/2021 thông qua các căn cứ ở Koweit và Qatar. Hoạt động di tản vẫn diễn ra trong điều kiện khó khăn vì hỗn loạn ở Kabul.

Hàng rào thép gai được lực lượng đặc biệt Hoa Kỳ dựng lên để bảo đảm an ninh cho các chuyến bay di tản ở sân bay quốc tế Hamid Karzai, Kabul, Afghanistan, ngày 20/08/2021. Ảnh do Nicholas Guevara thuộc Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ cung cấp. AP - Lance Cpl. Nicholas Guevara

Trước những hình ảnh thương tâm ở sân bay Kabul và những lời chỉ trích từ mọi phía, tổng thống Joe Biden lại phát biểu ngày 20/08 để tóm lược tình hình.

Thông tín viên Loubna Anaki tường trình từ New York :

« Ông Joe Biden ý thức được việc này : Tình hình ở Afghanistan hẳn là cuộc khủng hoảng thực sự đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. Vì vậy, lần thứ ba trong vòng một tuần, ông lại lên tiếng phát biểu. Lần này, đứng cạnh ông còn có phó tổng thống, ngoại trưởng và bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ. Đây là cách để chứng tỏ ông không đơn độc và ông được chính phủ ủng hộ.

Trước các nhà báo, một lần nữa chủ nhân Nhà Trắng khẳng định quyết tâm tôn trọng những cam kết của Hoa Kỳ. Ông hứa là mọi công dân Mỹ sẽ được hồi hương, cũng như những cộng sự người Afghanistan dù phải lùi hạn chót 31/08.

Nhưng cũng lần đầu tiên, ông Joe Biden thừa nhận nhiệm vụ là khó khăn. Ông phát biểu : « Đây là chiến dịch di tản lớn nhất trong lịch sử. Đó là một chiến dịch nguy hiểm và tôi không thể bảo đảm được kết quả cuối cùng ».

Lần này, tổng thống Mỹ trả lời một vài câu hỏi. Ông trấn an rằng Hoa Kỳ liên lạc thường trực với Taliban để đốc thúc lực lượng này giữ cam kết và không ngăn cản các đợt tản cư. Hiện giờ, ông Joe Biden loại trừ khả năng lính Mỹ thiết lập một vành đai rộng hơn bên ngoài sân bay Kabul ».

Cựu tổng thống Trump cảnh báo làn sóng tị nạn Afghanistan ở Mỹ

Trên nguyên tắc, lực lượng đặc nhiệm Hoa Kỳ chỉ bảo đảm an ninh quanh sân bay Kabul. Tuy nhiên, lần đầu tiên từ khi Taliban chiếm chính quyền, quân đội Mỹ đã rời khỏi khu vực này ngày 20/08 khi điều ba máy báy trực thăng sơ tán 169 người Mỹ trú tại một khách sạn ở thủ đô không thể đến được sân bay.

Theo AFP, hiện còn rất nhiều người vẫn bị kẹt giữa các trạm kiểm soát của Taliban và những hàng rào thép gai được quân đội Mỹ dựng lên bảo vệ sân bay trong vô vọng chờ được sơ tán. Chiến dịch này đã bị ngừng trong vài tiếng ngày 20/08 do các căn cứ quân sự của Mỹ ở vùng Vịnh bị quá tải. Berlin đã đồng ý cho Hoa Kỳ đưa một số người di tản đến Đức, nơi Mỹ có nhiều căn cứ quân sự, trong đó có căn cứ Ramstein lớn nhất và một bệnh viện quân y lớn.

Cựu tổng thống Donald Trump từng chỉ trích chính quyền Biden để quân nhân rút trước khi di tản công dân Mỹ và những người đã phục vụ Hoa Kỳ đã thay đổi thái độ, khi thấy hình ảnh hơn 800 người Afghanistan chen chúc nhau trong một máy bay vận tải được Mỹ điều đến sơ tán khẩn cấp ngày 15/08. Trong thông cáo ngày 18/08, ông viết : « Máy bay đó lẽ ra phải chở đầy người Mỹ. Hoa Kỳ trước tiên ! ».

Về phía Pháp, chuyến bay thứ tư được điều đến Afghanistan chở 99 người Afghanistan và 4 người Pháp đã hạ cánh xuống Paris tối 20/08. Bộ Ngoại Giao Pháp ra một thông cáo cho biết : « Những người Afghanistan muốn ở lại lâu dài trên lãnh thổ (Pháp) sẽ được hỗ trợ về vật chất và hành chính trong quá trình xin tị nạn ».

Còn theo Reuters, phái bộ ngoại giao của Indonesia ở Kabul đã được chuyển sang Pakistan. Ngày 21/08, ngoại trưởng Retno Marsudi cho biết « tạm thời, nhiệm vụ ngoại giao ở Kabul sẽ được thực hiện từ Islamabad ». Trước đó, khi Taliban chiếm chính quyền, Jakarta cũng đã sơ tán hàng chục công dân.