Chiến tranh Ukraina : Truyền thông độc lập Nga bị kiểm duyệt và chịu sức ép tuyên truyền

Chính quyền Matxcơva tìm gia tăng sức ép để buộc những cơ quan truyền thông độc lập cuối cùng ở Nga đưa tin về chiến tranh Ukraina theo lập trường của điện Kremlin. Ngày 01/03, tờ Nova Gazeta đã phải « nói theo » chính quyền trung ương dù vẫn tìm cách giải thích.

Một biển quảng cáo trích dẫn bài phát biểu của Putin về quyết định phát động một cuộc xâm lược Ukraina ở Saint Petersburg, 25/02/2022. REUTERS - ANTON VAGANOV

Thông tín viên RFI Anissa El Jabri tường trình từ Matxcơva :

« ‘Chiến tranh ở Ukraina’, những từ này chưa bao giờ tồn tại trên truyền thông Nhà nước và đang dần biến khỏi những cơ quan truyền thông độc lập cuối cùng. Sáng nay (01/03), tờ Nova Gazeta sử dụng ngôn ngữ của điện Kremlin và từ giờ nói đến « chiến dịch quân sự đặc biệt ».

Tờ báo này cố tìm cách tránh bằng những chú thích ghi dưới trang kèm theo giải thích : Cơ quan kiểm duyệt đã buộc chúng tôi sử dụng cụm từ này để miêu tả « những sự kiện trên lãnh thổ Ukraina ». Mọi phóng sự về chiến tranh đều bị xóa hết.

Một tập sách cũng được đưa đến các trường học với câu chuyện buộc phải dạy cho học sinh, cùng với những câu trả lời mà học sinh có thể hỏi. Ví dụ : « Chúng ta, nước Nga, đã luôn ủng hộ và chăm lo cho Ukraina » và câu thần chú của chính quyền : « Mục tiêu của chiến dịch đặc biệt gìn giữ hòa bình là bảo vệ các nạn nhân khỏi nạn diệt chủng và trấn áp của chế độ Kiev từ 8 năm qua ».

Điều 275 của Luật Hình sự Nga, nêu rõ là tư pháp có thể truy tố tội « phản quốc nghiêm trọng » đối với những người giúp đỡ người nước ngoài « trong khuôn khổ hoạt động do Liên Bang Nga lãnh đạo », cũng được nêu lên.

Nga đang dùng những biện pháp vẫn được biết đến từ xưa : Tự cho là nạn nhân, coi mọi tiếng nói chỉ trích là kẻ thù của quốc gia. Chính đường lối này đang được sử dụng để nói với người dân Nga rằng họ phải cam chịu hậu quả của các lệnh trừng phạt với tư cách là những người yêu nước ».

Trong khi đó, xã hội dân sự Ukraina, kể cả những người nổi tiếng và vô danh, tìm cách giải thích sự thật vụ tấn công của Nga với người thân ở Nga và Belarus. Tuy nhiên, theo đặc phái viên RFI Becchio, nhiều người cho biết dường như người thân của họ ở Nga « như bị tẩy não » khi khẳng định « con cháu của họ đang bảo vệ chúng tôi trước Hoa Kỳ ». Một số người khác thì bị sốc khi biết sự thật, trái ngược với thông tin của truyền thông Nga là « Ukraina mới là phe tấn công ».