Chiến tranh Ukraina : Liên Hiệp Quốc mở điều tra vụ nổ nhà tù Olenivka

Theo đề nghị của Kiev và Matxcơva, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc hôm qua, 03/08/2022, thông báo sẽ mở điều tra để tìm ra « sự thật » về các vụ nổ trong nhà tù Olenivka tại một vùng ly khai thân Nga ở miền đông Ukraina ngày 29/07. 

Bên trong nhà tù Olenivka, miền đông Ukraina, bị nổ hôm 29/07/2022. AP

Trong buổi họp báo, ông Antonio Guterres cho biết « quyết định mở một nhiệm vụ điều tra » sau khi « nhận được yêu cầu từ Liên bang Nga và Ukraina ». Tuy nhiên, ông cũng nhắc lại rằng ông không có thẩm quyền tiến hành « các cuộc điều tra tội phạm ». 

Cũng theo ông Guterres, « thuật ngữ tham chiếu cho nhiệm vụ điều tra này đang được chuẩn bị ». Ông hy vọng có thể tìm được một đồng thuận với Nga và Ukraina, và mong muốn « cả hai nước tạo thuận lợi cho việc tiếp cận và thu thập các dữ liệu cần thiết để tái lập sự thật về chuyện gì đã xảy ra. » Lãnh đạo Liên Hiệp Quốc khẳng định đang tìm kiếm nhân vật thích hợp, « độc lập và có năng lực » cho nhiệm vụ này. 

Báo Le Monde của Pháp hôm nay cho biết vẫn còn nhiều nghi vấn trong vụ nổ ở nhà tù Olenivka, xảy ra hôm 29/07, giết chết hàng chục tù binh Ukraina. Từ một tuần nay, Nga và Ukraina quy trách nhiệm cho nhau về vụ việc.  

Matxcơva khẳng định chính các lực lượng của Kiev đã tấn công nhà tù bằng dàn phóng tên lửa HIMARS do Mỹ cung cấp. Kiev một mực bác bỏ cáo buộc đó và tình báo Ukraina khẳng định nắm giữ nhiều bằng chứng là phe ly khai thân Nga, thông đồng với FSB và nhóm Wagner, đã đánh mìn khu nhà tù, sử dụng « một loại hóa chất gây cháy nổ, khiến ngọn lửa lan nhanh trong gian nhà ».  

Nhiều chuyên gia quân sự nghi ngờ khẳng định của Nga, vì các hình ảnh của nhà tù do Nga cung cấp dường như không giống với những thiệt hại do rocket HIMARS gây ra, vốn dĩ chỉ gây ra những vụ nổ mạnh hơn là gây hỏa hoạn. Các hình ảnh vệ tinh cũng cho thấy chỉ có một tòa nhà bị hư hại, còn các khu nhà xung quanh không bị ảnh hưởng. Căn cứ theo những hình ảnh quan sát được, nhóm chuyên gia tư vấn thuộc Viện Nghiên cứu Chiến Tranh Mỹ (Institut for the Study of War) nhận định việc phá hủy nhà tù này là kết quả của « một cú đánh chính xác, hoặc bằng một loại thiết bị gây cháy hay nổ được đặt bên trong nhà tù ».