Trung Quốc lần đầu tiên tổ chức thượng đỉnh với Trung Á, ''sân sau'' của Nga

Lãnh đạo các nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á được chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mời dự hội nghị thượng đỉnh « Trung Quốc - Trung Á ». Đây là lần đầu tiên Bắc Kinh tổ chức thượng đỉnh « Trung Quốc - Trung Á ». Trung Quốc muốn tăng cường dấu ấn tại khu vực vốn được xem là sân sau của Nga.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại điện Kremlin, Matxcơva, ngày 20/03/2023. via REUTERS - SPUTNIK

Theo AFP, trong các bức điện mừng được gửi riêng cho từng nước vào thứ Hai và thứ Ba nhân dịp Nowruz - một ngày lễ truyền thống báo hiệu mùa xuân về và đánh dấu năm mới của người Ba Tư, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã mời các nhà lãnh đạo của Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan và Tajikistan đến dự « thượng đỉnh Trung Quốc - Trung Á đầu tiên », dự kiến vào tháng 05/2023. Các nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á này đều tham gia « Con đường tơ lụa mới », một dự án khổng lồ về cơ sở hạ tầng đường bộ, đường sắt và cảng biển do Trung Quốc khởi xướng.

Cả bốn nước Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan và Tajikistan đều đã công bố bức điện của Bắc Kinh, trong đó Tập Cận Bình nhấn mạnh việc thắt chặt quan hệ giữa Trung Quốc và Trung Á. Theo bức điện do hãng thông tấn Nhà nước Tajik Khovar của Tajikistan công bố, ông Tập Cận Bình thậm chí còn nói « nóng lòng thảo luận về một kế hoạch quy mô lớn để phát triển các quan hệ giữa Trung Quốc và Trung Á ». Chỉ có Turkmenistan, một quốc gia kín tiếng và cũng là nước cung cấp khí đốt chính cho Trung Quốc, vẫn chưa cho biết thông tin.

Vai trò của Nga, nước vốn coi Trung Á là sân sau của họ từ giữa thế kỷ 19, nay đang bị tranh giành. Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước phương Tây đều thèm muốn các đồng minh khu vực truyền thống của Nga ở Trung Á và xu hướng này ngày càng gia tăng kể từ khi Nga xâm lược Ukraina. Trong những tháng gần đây, ngoài chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel và ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng đã đến thăm Trung Á.