Bầu cử tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ trong lúc đất nước bị phân hóa sâu sắc

Hôm nay, 14/05/2023, hàng chục triệu người dân Thổ Nhĩ Kỳ được mời gọi bầu chọn tổng thống và Quốc hội mới. Phe đối lập do Kemal Kiliçdaroglu đại diện hy vọng khép lại 20 năm Recep Tayyip Erdogan cầm quyền.  

Một phòng phiếu tại thủ đô Ankara -Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh ngày 14/05/2023. AP - Uncredited

Theo AFP, từ 8 giờ sáng hơn 192 ngàn khu vực bầu cử đã mở cửa trên toàn quốc cho hơn 64 triệu cử tri đến bỏ phiếu. Theo truyền thống, đất nước có đến 85 triệu dân này thường xuyên đông đảo tham gia bỏ phiếu với tỷ lệ trên 80%.  

Trong cuộc tổng tuyển cử lần này, ngoài việc bầu lại  Quốc Hội  cử tri Thổ Nhĩ Kỳ bị phân cực rõ nét giữa hai ứng viên tranh cử tổng thống. Một bên là Recep Tayyip Erdogan, 69 tuổi, tổng thống mãn nhiệm cầm quyền lãnh đạo từ 20 năm qua, giờ muốn có thêm một nhiệm kỳ thứ ba, Phía bên kia, đại diện cho phe đối lập là ứng viên Kemal Kiliçdaroglu, 74 tuổi, đứng đầu đảng Xã hội – Dân chủ và thế tục CHP. Chỉ cần một trong hai ứng viên có được ít nhất 50% phiếu bầu ngay trong vòng một xem như thắng cử. 

Tại Istabul, thông tín viên đài RFI, Anne Andlauer đến gặp các cử tri Thổ Nhĩ Kỳ tại điểm bỏ phiếu và gởi về bài phóng sự : 

« Murat vừa ra khỏi điểm anh bỏ phiếu. Một lá phiếu dành cho Kemal Kiliçdaroglu, và một lá phiếu dành cho đảng CHP của ông ấy, đảng chính trị mà anh luôn ủng hộ từ nhiều năm qua. Viên kỹ sư hóa học này cảm thấy lần này, ứng viên của anh sẽ thắng cử.  

Anh nói : "Điều này cuối cùng cũng phải thay đổi. Đất nước rất mệt mỏi, người dân quá chia rẽ. Mọi thứ đang trở nên tồi tệ đến mức đáng lo : Từ kinh tế, động đất, cho đến mối quan hệ với phần còn lại của thế giới. Tôi muốn đất nước được bình yên hơn một chút, được bình thường, và hạ bớt mọi căng thẳng. Tại sao chúng ta không sống giống như ở Thụy Điển hay tại Phần Lan ? Tôi nghĩ rằng phần đông người dân đều có cùng cảm nhận như tôi." 

Oktay, trở về tiệm của mình. Tại đây, anh bán nước khoáng đóng chai mỗi ngày kể cả ngày Chủ Nhật. Chọn lựa của anh rõ như nước trong chai. 

Oktay cho biết : "Tôi bỏ phiếu cho ông Recep Tayyip Erdogan, bởi vì ông ấy đã làm rất nhiều thứ, thực hiện nhiều dự án mở ra nhiều chân trời mới cho Thổ Nhĩ Kỳ. Đối với tôi, sự điều hành của ông ấy là một thành công, và tôi muốn ông tiếp tục lãnh đạo đất nước. Tôi chẳng có gì phải lo lắng cho kết quả cuộc bầu cử. Sẽ không có vấn đề gì, mọi người sẽ bỏ phiếu và đây sẽ là một lễ hội dân chủ". 

Cả hai cử tri đều hy vọng một chiến thắng cho ứng viên ưa thích của mình khi bỏ xa đối thủ nhiều điểm. Về điểm này, phần lớn các cuộc thăm dò dự báo một kết quả sít sao. » 

Theo AFP, cuộc bầu cử tại Thổ Nhĩ Kỳ đang được các nước phương Tây theo dõi sát sao. Một thắng lợi bầu cử của ông Kemal Kiliçdaroglu được ví như là « một mùa xuân Thổ Nhĩ Kỳ », bởi vì, Ankara, thành viên của khối NATO, có một vị trí địa chính trị đáng kể nối châu Âu với Trung Đông, là một tác nhân ngoại giao quan trọng. Tuy nhiên, quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ dưới thời tổng thống Erdogan và phương Tây có nhiều căng thẳng trong những năm gần đây trong nhiều hồ sơ địa chính trị lớn, nhất là trong cuộc chiến tranh do Nga tiến hành tại Ukraina.