Nước Mỹ ‘‘trải thảm đỏ’’ đón thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi

Lần đầu tiên Hoa Kỳ đón tiếp thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi với nghi thức cấp Nhà nước, kể từ khi ông lên cầm quyền năm 2014. Thủ tướng Ấn Độ là vị khách thứ ba được chính quyền Joe Biden đón tiếp với nghi thức long trọng nhất, sau tổng thống Pháp Emmanuel Macron và tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol.

Tổng thống Joe Biden và đệ nhất phu nhân Jill Biden đón tiếp thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Nhà Trắng ngày 21/06/2023. AP - Evan Vucci

Hôm qua, 21/06/2023, thủ tướng Ấn Độ đã có bữa ăn tối riêng với tổng thống Joe Biden cùng phu nhân Jill Biden. Hôm nay, 22/06, lãnh đạo Ấn Độ sẽ phát biểu tại Quốc Hội Mỹ, trước buổi dạ tiệc trọng thể. Cho đến nay, chỉ có các nguyên thủ quốc gia mới được nước Mỹ tiếp đón như vậy. Nhà Trắng đã phải phá lệ, tạo ra một thể thức chưa từng có, ‘‘công du chính thức cấp nhà nước’’, để có thể tiếp thủ tướng Ấn Độ, chỉ là người đứng đầu chính phủ, với nghi thức long trọng nhất này.

Chính quyền Mỹ đặt rất nhiều hy vọng vào hợp tác Ấn Độ - Hoa Kỳ. Theo AFP, người phát ngôn của Nhà Trắng John Kirby hôm 20//06 đã nhấn mạnh : ‘‘Mối quan hệ song phương này, mà theo chúng tôi sẽ là một trong những mối quan hệ quan trọng nhất với tương lai của thế giới, có một tiềm năng vô cùng lớn’’. Với chuyến công du của thủ tướng Modi, chính quyền Mỹ muốn tăng cường các quan hệ thương mại, công nghệ và quân sự với Ấn Độ. Trong dịp này, dự kiến Washington sẽ chính thức thông báo cấp phép cho tập đoàn Mỹ General Electric sản xuất các động cơ phản lực của chiến đấu cơ tại Ấn Độ.

Quyết định nói trên đánh dấu một bước tiến mới trong quan hệ Ấn - Mỹ, đáp ứng nhu cầu của Ấn Độ phát triển nền công nghiệp quốc phòng trong nước, và chủ trương của Washington muốn siết chặt quan hệ với New Delhi, để Ấn Độ giảm lệ thuộc vào Nga về quân sự. Theo chuyên gia Richard Rossow, Center for Strategic and International Studies (CSIS), đối mặt với các đe dọa từ Trung Quốc, Ấn Độ sẵn sàng ‘‘tăng cường hợp tác quân sự’’ với Hoa Kỳ.

Trong chuyến công du Hoa Kỳ lần này, thủ tướng Modi cũng có quyết định hiếm có: Trả lời báo giới cùng lãnh đạo nước chủ nhà. Theo Reuters, kể từ khi lên nắm quyền, thủ tướng Modi chưa bao giờ họp báo, ngoại trừ một lần vào năm 2019. Các chính trị gia đảng Dân Chủ hy vọng tổng thống Joe Biden nhân dịp này sẽ công khai chỉ trích thủ tướng Modi về những vi phạm nhân quyền tại Ấn Độ. Nhiều tổ chức bảo vệ nhân quyền đã lên án việc chính quyền Biden đón tiếp long trọng nhà lãnh đạo Ấn Độ, trong lúc chính quyền Modi bị lên án về nhiều vụ đàn áp người theo đạo Hồi tại vùng Cachemire, cũng như các ‘‘áp lực’’ nhắm vào các đối thủ chính trị và giới truyền thông.