3/5 – Madagascar, cuộc bầu cử tổng thống 2018 bị Nga xâm nhập can thiệp

Madagascar là nước châu Phi đầu tiên mà việc can thiệp vào bầu cử của Nga đã được thể hiện qua các tài liệu và được chứng minh. Trong cuộc bầu cử tổng thống 2018, từ 6 đến 9 người trong tổng số 36 ứng viên tổng thống, đã nhận được sự hỗ trợ của các chiến lược gia bí hiểm từ Matxcơva.

Madagascar, cuộc bầu cử tổng thống năm 2018 bị thao túng. © Studio graphique FMM

Người Nga hành động bài bản và rất thuần thục, tại một trong số những nước nghèo nhất thế giới, nhưng lại là nước có mức chi phí vận động tranh cử, nghe nói, cao nhất hành tinh, do luật bầu cử dễ dãi, không quy định mức chi tối đa và cho phép nhận tài trợ của nước ngoài. Thông tín viên của RFI Sarah Tétaud, ở Madagascar, nhắc lại cuộc bầu cử tổng thống « xảo thuật » này.

« Tôi không biết ai cử họ tới, nhưng điều mà tôi biết, đó là người Nga và họ tới đây để ủng hộ tôi. Tôi không vòng vo mà nói thẳng tuột ra ». Khi trả lời nhà báo điều tra, Gaelle Borgia, mục sư Maihol, một trong số những ứng viên đầu tiên trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2018, thừa nhận đã có được sự giúp đỡ của Nga.

Trong phim tài liệu tựa đề « Madagascar, phải chăng Nga dường như thao túng cuộc bầu cử tổng thống ? » nhà báo Pháp gốc Madagascar tiết lộ cách thức mà các nhân viên của công ty đánh thuê Wagner đã làm để tác động đến cuộc bầu cử. Gaelle Borgia kể lại : « Trong quá trình điều tra, chúng tôi đã có thể xác định được 6 ứng viên tổng thống Madagascar mà người Nga đã tiếp cận. Những người Nga này tự giới thiệu là chiến lược gia về bầu cử và có kinh nghiệm trong các cuộc bầu cử ở châu Phi ».

Sau đó, hàng chục người Nga đã nhanh chóng nhập cảnh vào Madagascar với thị thực du lịch, đề xuất giúp đỡ về hậu cần và tài chính. Trong phim tài liệu, Omer Beriziky, cựu thủ tướng, ứng viên tổng thống, kể lại những trao đổi ban đầu của ông với các chuyên gia Nga này : « Họ hỏi liệu tôi có sẵn sàng mở cửa cho ngoại giao Madagascar hướng tới những chân trời mới khác không ? Tôi nói, đương nhiên ! Và thế là họ bảo : Chúng tôi sẽ giúp ông. Nhà báo Gaelle Borgia hỏi : Thế ngân sách mà ông định ra với người Nga lên đến khoảng bao nhiêu ? Trả lời : Gần 2 triệu đô la một chút ».

« Người Nga hứa cấp những khoản tiền lớn »

Nhà báo điều tra Gaelle Borgia nói rõ hơn : « Điều mà chúng tôi biết, đó là để can thiệp vào cuộc bầu cử ở Madagascar, người Nga đã hứa cung cấp những khoản tiền lớn, những hứa hẹn mà họ không phải lúc nào cũng thực hiện. Họ có một ngân sách lớn để in một tờ báo phát miễn phí ở ngoài thủ đô. Báo này đăng các bài có lợi cho những ứng viên mà họ ủng hộ. Và họ in hàng ngàn tờ mỗi tuần ».

Thế rồi dần dần, những nhà tài trợ hào phóng này hòa nhập vào các nhóm vận động tranh cử của các ứng viên mà họ ủng hộ.

Ở trung tâm ban tham mưu vận động tranh cử

Vẫn theo nhà báo Gaelle Borgia, « Dần dần, những người Nga này thậm chí trở thành các cán bộ trong các nhóm vận động tranh cử ở Madagascar. Theo các nhân chứng mà chúng tôi đã gặp, các thành viên nhóm vận động tranh cử Madagascar cuối cùng bị họ chỉ đạo ».

Trích một đoạn trong phim tài liệu : « Mọi việc diễn ra như thể chính họ là người quyết định những gì mà chúng tôi phải làm và chúng tôi đã phải thực hiện. Tôi có cảm giác chúng tôi là những người cung cấp dịch vụ hơn là thành viên nhóm vận động tranh cử của ứng viên ». Đổi lại, các nhà đàm phán người Nga nói rõ : « Nếu một trong số ứng viên này lọt vào vòng hai thì những ứng viên thua cuộc, được người Nga ủng hộ, phải quay sang ủng hộ ứng viên vào vào vòng hai ».

Vậy Andry Rajoelina, tổng thống đương nhiệm, đã mắc nợ người Nga ?

Nhà báo Gaëlle Borgia giải thích : « Chúng tôi biết là người Nga đã tiếp cận ông Rajoelina vào thời điểm vòng hai cuộc bầu cử - họ đã thay đổi chiến lược, bởi vì ban đầu, họ nghĩ tới việc ủng hộ tổng thống mãn nhiệm Hery Rajaonarimampianina hơn – chúng tôi biết là sau cuộc bầu cử, người Nga đã bí mật gặp nhiều bộ trưởng Madagascar. Nhưng hiện nay, khó để chứng minh rằng ông Andry Rajoelina đã được Nga giúp đỡ để giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống ».

Về cuộc bầu cử dự kiến vào cuối năm nay, các nguồn tin cho chúng tôi biết là nhiều nhân vật chịu trách nhiệm can thiệp vào bầu cử đang rời Madagascar. Phải chăng chiến lược của Nga tại Madagascar kết thúc ? Hay bắt đầu một chương mới ?