Hoa Kỳ: Tư pháp bang California đòi 5 đại tập đoàn dầu mỏ bồi thường

Cuộc chiến vì công lý khí hậu toàn cầu có thêm một diễn biến mới đáng chú ý. Ngày 15/09/2023, tư pháp bang California, Hoa Kỳ, khởi kiện 5 đại tập đoàn dầu mỏ Exxon, Shell, BP, Chevron và ConocoPhillips. Theo New York Times, các tập đoàn bị cáo buộc gây thiệt hại hàng chục tỉ đô la, khi gây ra biến đổi khí hậu.

Ảnh minh họa: Logo 5 tập đoàn dầu khi thuộc diện lớn nhất trong đó có BP, Chevron, Exxon Mobil và Shell bị kiện tại California. REUTERS - Jim Tanner

Trong những năm gần đây, đã có bảy bang nước Mỹ và hàng chục thành phố đệ đơn kiện các công ty sản xuất dầu khí, than đá đòi công lý khí hậu, nhưng vụ kiện của bang California, đông dân nhất nước Mỹ, được coi là vụ quan trọng nhất.

Tường trình của thông tín viên Thomas Harms từ Houston:

‘‘Đây là vụ kiện mới nhất, nhưng cũng là vụ kiện quan trọng nhất chống lại ngành công nghiệp dầu mỏ. Chưởng lý California cáo buộc các tập đoàn này đóng một vai trò quan trọng trong biến đổi khí hậu, dẫn đến khủng hoảng hiện nay. Bang do phe Dân Chủ cầm quyền hy vọng lập ra một quỹ bồi thường, mà ngành dầu khí phải chịu trách nhiệm trả tiền, để bồi thường cho các việc khắc phục các thiệt hại trong tương lai do biến đổi khí hậu tại California.

Bên khiếu kiện khẳng định là từ những năm 1950, các doanh nghiệp ngành dầu mỏ, và các thế lực vận động hành lang hậu thuẫn họ, đã đưa ra các tuyên truyền dối trá về các sản phẩm của mình, trong khi họ biết rõ là dầu mỏ gây ra các hậu quả tiêu cực, làm hâm nóng Trái đất. Cũng theo bên khiếu kiện, từ vài năm nay, các doanh nghiệp nói đến các cam kết cắt giảm khí thải, nhưng họ chỉ đầu tư các khoản tiền tối thiếu cho năng lượng tái tạo.

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã từ chối kháng nghị phúc thẩm của các công ty dầu mỏ, yêu cầu việc xét xử diễn ra trong khuôn khổ tư pháp cấp bang. Đối với viện American Petroleum Institute, các cáo buộc pháp lý nói trên là ‘‘hoàn toàn không có cơ sở, và đang bị chính trị hóa với mục tiêu chống lại một trụ cột của nền công nghiệp Mỹ’’ (viện American Petroleum Institute, được coi là một trong các lobby hùng mạnh của ngành dầu khí).

Trong những năm gần đây, California nằm ở tuyến đầu cuộc khủng hoảng khí hậu với những đợt cháy rừng, bão tố nghiêm trọng, lũ lụt, khô hạn và nhiệt độ cao, phá hết kỷ lục này đến lục khác’’.