Mỹ chính thức xem việc quân đội chiếm lãnh đạo ở Niger là đảo chính

Chính quyền Hoa Kỳ hôm qua, 10/10/2023, chính thức thừa nhận việc quân đội chiếm quyền lãnh đạo ở Niger vào mùa hè vừa qua là một cuộc đảo chính quân sự và như vậy đã quyết định ngưng viện trợ kinh tế cho nước này. Trước đó, Hoa Kỳ, Pháp và các quốc gia Tây Phi đã kêu gọi quân đội Niger phục hồi chức vụ cho tổng thống Mohamed Bazoum, nhưng đã không được đáp ứng.

Các quân nhân tham gia đảo chính phát biểu với những ủng hộ viên tại Niamey, Niger, ngày 06/08/2023. AP - Sam Mednick

Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình :

Sau hơn hai tháng, cuối cùng Washington cũng phải nhìn nhận thực tế : Việc quân đội Niger lên nắm quyền thực sự là một cuộc đảo chính. Theo luật pháp Hoa Kỳ, điều này tự động dẫn đến việc đình chỉ viện trợ cho Niger, một trong những nước nghèo nhất thế giới. Viện trợ của Mỹ trị giá vài trăm triệu đô la mỗi năm. Bộ Ngoại Giao Mỹ nêu rõ viện trợ nhân đạo, đặc biệt là lương thực cho người dân Niger, không bị ảnh hưởng.

Các quan chức chính phủ Mỹ cho biết họ đã làm hết mọi cách, nhưng vẫn không thuyết phục được Hội đồng Bảo vệ Tổ quốc khôi phục trật tự hiến định ở Niger. Sự phục hồi thể chế dân chủ với việc trả tự do cho tổng thống Mohamed Bazoum là điều kiện để Mỹ tái lập viện trợ.

Về quân sự, Hoa Kỳ, vốn đã chi nửa tỷ đô la để huấn luyện quân đội Niger, nay không còn hợp tác với họ nữa. Hiện có hàng nghìn lính Mỹ đóng tại Niger, tập trung tại căn cứ drone ở Agadez. Drone của Mỹ đã hoạt động trở lại trong khuôn khổ cuộc chiến chống khủng bố trong khu vực, nhưng không còn cung cấp thông tin tình báo cho quân đội Niger nữa.

Cũng hôm qua, quân đội Pháp đã bắt đầu triệt thoái khỏi Niger sau khi chính quyền quân sự nhiều lần yêu cầu Paris chấm dứt hiện diện quân sự tại nước này.