Lần đầu tiên từ gần ba thập niên, một tổng thống Pháp công du Uzbekistan

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào hôm nay, 02/11/2023 đã tiếp tục chuyến công du chớp nhoáng đến  Trung Á tại Uzbekistan, quốc gia đông dân nhất khu vực, sau khi ghé thăm Kazakhstan ngày hôm qua.

Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev (P), và tổng thống Pháp Emmanuel Macron (T), tại trung tâm lịch sử Samarkand, Uzbekistan, ngày 01/11/2023. © AP Uzbekistan's President Press Office

Đây là chuyến thăm Uzbekistan đầu tiên của một tổng thống Pháp từ gần ba chục năm nay. Cũng giống như tại Kazakhstan, mục tiêu của ông Macron là tìm cách tăng cường sức mạnh của Pháp tại một khu vực từng là sân sau của Nga nhưng ngày càng được Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ cùng nhiều nước châu Âu khác ve vãn.

Ngay từ tối hôm qua, tổng thống Pháp đã đến thành phố huyền thoại Samarcande, một viên ngọc kiến trúc của Uzbekistan, từng là một chặng quan trọng trên Con Đường Tơ Lụa lịch sử.

Theo Régis Genté thông tín viên RFI phụ trách khu vực, tổng thống Macron dĩ nhiên đã dành thời giờ tham quan thành phố cổ kính tuyệt đẹp này, với những đền thờ Hồi Giáo màu xanh lam, thế nhưng nhìn chung Uzbekistan vẫn là một đất nước khó khăn, vừa mới thoát ra khỏi một chế độ độc tài thuộc diện khắc nghiệt nhất trên thế giới.

Từ Samarcande, thông tín viên RFI Regis Genté tường trình :

"Khi đến Samarcande, Emmanuel Macron đã được tháp tùng đến tham quan Quảng Trường Registan đầy ấn tượng, được 3 trường học Hồi Giáo tuyệt đẹp bao quanh.

Nhưng vẻ đẹp của quảng trường này không thể làm quên đi tính chất khắc nghiệt của chế độ độc tài của cố tổng thống Islam Karimov, từng đè nặng trên Uzbekistan từ ngày nước Cộng Hòa Xô Viết cũ này được độc lập vào năm 1991 cho đến khi ông qua đời vào năm 2016.

Từ đó đến nay, đất nước 35 triệu dân ở vùng Trung Á này được đặt dưới quyền lãnh đạo của ông Shavkat Mirzioïev, 66 tuổi, cựu thủ tướng của ông Karimov. Theo tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch, dù đã được nới lỏng, nhưng chế độ Mirzioïev vẫn thuộc diện “hết sức chuyên chế”.

Tuy nhiên, ngay khi lên nắm quyền, ông Mirzioïev đã phá hủy hệ thống kinh tế cực kỳ bao cấp, cho kinh doanh dễ dàng hơn, khôi phục một số quyền tự do nhất định trong việc thực hành đạo Hồi, giảm nhẹ áp lực lên truyền thông và xã hội dân sự.

Chính đà “tự do hóa” đó đã giải thích quyết định công du Uzbekistan của đương kim tổng thống Pháp, 29 năm sau chuyến thăm của cố tổng thống François Mitterand."

Macron cam kết hỗ trợ công cuộc cải cách tại Uzbekistan

Trong cuộc tiếp xúc với đồng nhiệm Uzbekistan Chavkat Mirzioyev, tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm nay, đã hứa sẽ hỗ trợ quốc gia Trung Á này trên con đường mở cửa, đồng thời kêu gọi tăng cường quan hệ đối tác và trao đổi kinh tế song phương. Theo ông Macron: “Uzbekistan đang chuyển đổi. Chúng tôi (tức là Pháp) phải đúng hẹn và sẽ đúng hẹn”.

Kể từ năm 2016, Uzbekistan đã bắt đầu chính sách mở cửa và cải cách để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài cũng như đa dạng hóa các đối tác nhằm bảo vệ nền độc lập của mình, đặc biệt là so với cường quốc bảo hộ trước đó là Nga