Kiểm soát vũ khí hạt nhân: Mỹ -Trung Quốc chuẩn bị đàm phán

Một ngày sau truyền thông Mỹ đưa tin, Bắc Kinh hôm 02/11/2023 xác nhận Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ thảo luận về việc « kiểm soát và chống phổ biến vũ khí hạt nhân » vào tuần lới. Đây sẽ là cuộc đàm phán đầu tiên giữa hai nước kể từ thời chính quyền Obama.

Ảnh minh họa: Tôn Hiểu Ba (Sun Xiaobo), Vụ trưởng Vụ Kiểm soát vũ khí, Bộ Ngoại giao Trung Quốc, phát biểu trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh,ngày 16/03/2023. AP - Andy Wong

Hãng tin Anh Reuters cho biết ông Tôn Hiểu Ba (Sun Xiaobo) vụ trưởng vụ Kiểm Soát Vũ Khí của Trung Quốc trực thuộc bộ Ngoại Giao sẽ dẫn đầu phái đoàn đến Washington dự hội nghị mở ra vào ngày 06/11/2023. Đây là một trong những thành quả cụ thể từ chuyến công du Hoa Kỳ của ngoại trưởng Vương Nghị hồi tuần trước.

Reuters nhắc lại, từ 2021 cố vấn An Ninh Quốc Gia của Nhà Trắng ông Jack Sullivan đã ghi nhận Washington và Bắc Kinh « đồng ý bắt đầu thảo luận về ổn định chiến lược », hàm ý Mỹ lo ngại trước việc Trung Quốc tăng tốc phát triển vũ khí răn đe. Song chính quyền Biden đã nhanh chóng giải thích thêm rằng đàm phán với Bắc Kinh sẽ khác so với các cuộc thảo luận giữa Hoa Kỳ và Nga về việc cắt giảm vũ khí.

Từ đó đến nay, phía Washington thất vọng do Bắc Kinh ít quan tâm đến mục tiêu giảm thiểu rủi ro hạt nhân. Tháng 10/2023 một báo cáo của Lầu Năm Góc thẩm định Bắc Kinh hiện đã nắm giữ khoảng 500 đầu đạn nguyên tử và rất có thể là kho vũ khí hạt nhân của Bắc Kinh sẽ được « nhân lên gấp đôi » trước ngưỡng 2030. « Trung Quốc tiếp tục và nhanh chóng hiện đại hóa, đa dạng hóa khả năng hạt nhân ».

Hãng tin Mỹ Bloomberg tuy nhiên lưu ý đây chỉ là một cuộc họp ở « cấp thấp » giữa hai nước mà mục tiêu không nhằm giảm thiểu kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc. Về phía Hoa Kỳ, chính quyền Biden lo ngoại cùng lúc phải đối đầu với một cuộc chạy đua về nguyên tử cả với Nga lẫn Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược Nga-Mỹ, New Start sắp hết hiệu lực vào năm 2026.