Hungary : Tổng thống thuộc phe của thủ tướng Orban từ chức

Theo giới quan sár, chính trường Hungary ‘‘rung chuyển’’ với việc nữ tổng thống Katalin Novak, một người thân cận với thủ tướng Viktor Orban, quyết định từ chức hôm qua, 10/02/2024, cùng lúc với việc bộ trưởng Tư Pháp, một cộng sự thân tín khác của lãnh đạo Hungary, tuyên bố giã từ chính trị.

Người dân tụ tập trước Cung điện Sandor, văn phòng của Tổng thống Hungary, ở Budapest hôm 10/02/2024, sau khi tổng thống Katalin Novak ân xá cho một người đàn ông bị kết án là đồng phạm trong một vụ ấu dâm. AP - Denes Erdos

Theo AFP, các diễn biến trên đây là ‘‘ngoài sức tưởng tượng’’ cách nay ít hôm. Việc tổng thống và lãnh đạo bộ Tư Pháp phải đồng loạt từ chức giáng một nặng vào thủ tướng Orban. Việc tổng thống Katalin Novak phải ra đi diễn ra trong bối cảnh phẫn nộ dâng cao tại quốc gia Đông Âu này sau vụ tổng thống ân xá cho một tù nhân liên quan đến một vụ ấu dâm, gây phẫn nộ trong công luận Hungary.

02:00

Thông tín viên Hoàng Nguyễn (Budapest)

Thông tín viên Hoàng Nguyễn từ Budapest cho biết cụ thể :

‘‘Bà Novak Katalin, tổng thống Hungary, đã đột ngột từ chức vào chiều hôm qua, sau hơn một tuần im lặng. Chúng ta cần biết là câu chuyện diễn ra từ cuối tháng 4/2023, nhưng bây giờ mới được truyền thông phanh phui. Cụ thể là, nhân chuyến tông du của đức thánh cha Phanxicô, bà Novak đã ân xá cho 22 phạm nhân trong một ngày, trong đó có một người đang phải chịu án vì tìm cách gỡ tội cho một thủ phạm ấu dâm tại một trại trẻ em của nhà nước. Cho đến bây giờ, lý do của việc ân xá vẫn chưa được làm rõ.

Bà Novak năm nay 44 tuổi, vốn được nhà cầm quyền đưa lên để nhằm tạo dựng một diện mạo dễ chấp hơn cho cương vị tổng thống của Hungary, với hình ảnh của một nữ chính khách trẻ trung, ham thể thao, gần gũi với người dân, và thiên về các giá trị gia đình.

Trong bài phát biểu từ chức trên truyền hình quốc gia của Hungary, bà Novak thừa nhận bà đã phạm sai lầm. Người đảm nhiệm chức vụ tổng thống Hungary, trên nguyên tắc, phải là người thể hiện sự đoàn kết của dân tộc, và giám sát các hoạt động của bộ máy Nhà nước để bảo đảm dân chủ. Trong 10 ngày qua, quyết định ân xá của bà Novak đã phải chịu một sự phê phán, chỉ trích rất rộng rãi của một đại bộ phận công luận Hungary. Hàng loạt phát biểu lên án, nhiều cuộc biểu tình rầm rộ diễn ra khắp mọi nơi, các thành viên trong nhóm tư vấn của tổng thống phải đi.

Số phận của bà Novak được xem là được định đoạt hôm 08/02, khi thủ tướng Orban Viktor đột ngột lên tiếng. và ngay trong ngày, ông đã đệ lên tu chính Hiến pháp, theo đó trong tương lai quyền ân xá của tổng thống sẽ không được áp dụng với những hành vi phạm tội với trẻ em.

Với hành vi này, vô hình chung ông Orban Viktor đã thừa nhận tổng thống đã phạm một sai lầm nghiêm trọng. Giới bình luận cho rằng thủ tướng Orban đã chấp nhận thất bại. Chiều hôm qua, cựu bộ trưởng Tư Pháp Varga Judit, người có vai trò chủ trì trong vụ ân xá, đã nhận trách nhiệm và từ giã chính trường. Trong 15 năm qua, dưới triều đại của Orban Viktor, bà Novak Katalin là tổng thống thứ hai từ chức (người thứ nhất do tội ‘‘đạo văn’’). Đối lập Hungary coi đây là một lỗi hệ thống, và đang yêu cầu sửa luật để công dân Hungary có thể bầu tổng thống trực tiếp.’’