Lực lượng nước ngoài sẽ đến giúp Haïti dẹp loạn

Thủ lĩnh một băng đảng ở Haïti tuyên bố đảo quốc này sẽ rơi vào « nội chiến » đẫm máu nếu thủ tướng Ariel Henry không từ chức. Trước tình trạng bạo loạn gần như nằm ngoài tầm kiểm soát ở Haïti, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc tổ chức họp khẩn ngày 06/03/2024. 

Cuộc biểu tình đòi thủ tướng Haiti Ariel Henry từ chức biến thành bạo loạn tại Port-au-Prince, Haiti, ngày 06/02/2024. REUTERS - RALPH TEDY EROL

Jimmy Chérizier, biệt danh « Lò than », là một trong những trùm băng đảng có ảnh hưởng nhất ở Haïti hiện nay, đã ra tối hậu thư : « Nếu (thủ tướng) Ariel Henry không từ chức, nếu cộng đồng quốc tế tiếp tục ủng hộ ông ta, chúng tôi sẽ thẳng tiến đến nội chiến kéo theo một cuộc diệt chủng. Hoặc Haïti là thiên đường cho tất cả chúng tôi, hoặc là địa ngục cho tất cả ».

Từng làm cảnh sát và bị Liên Hiệp Quốc trừng phạt, trùm băng đảng 46 tuổi, cùng với nhiều nhóm vũ trang khác, muốn lật đổ thủ tướng nắm quyền kể từ vụ ám sát tổng thống Jovenel Moise năm 2021 và lẽ ra phải rời khỏi chức vụ vào đầu tháng 2. Trong khi đó, thủ tướng Ariel Henry công du Kenya để đúc kết những điểm cuối cùng cho kế hoạch thành lập một lực lượng quốc tế, do Kenya điều phối, đến giúp cảnh sát Haïti dẹploạn.

Từ cuối tuần qua, các băng đảng có vũ trang đã tấn công hai nhà tù, giúp hàng nghìn tội phạm vượt ngục, và chiếm giữ phần lớn thủ đô Port-au-Prince, những trục đường chính dẫn đến phần còn lại của đất nước nghèo nhất vùng Caribê. Người dân thủ đô không dám ra khỏi nhà vì sợ đạn lạc. Hàng quán đóng cửa. Xe ô tô bị đốt phá, ăn cắp. Xe tải chở hàng không vào được thủ đô, vì không thể vượt qua được những hàng rào được dựng chồng chất.

Trả lời RFI ngày 06/03, đại sứ Pháp tại Haïti Fabrice Mauriès cho biết thêm về tình hình tại nước này:

« Tình hình an ninh rất quan ngại, có thể coi là trầm trọng nhất từ nhiều năm qua, đến mức mà chúng tôi chứng kiến từ vài ngày nay nhiều vụ tấn công có phối hợp giữa các băng đảng vũ trang nhắm vào các cơ quan nhà nước, cơ sở hạ tầng trọng điểm, trong đó có sân bay Toussaint-Louverture ở Port-au-Prince. Vì vậy, một số hãng hàng không đã phải hủy chuyến bay. Nhà tù quốc gia ở Port-au-Prince cũng bị tấn công, hàng nghìn tù nhân bị giam ở đó đã vượt ngục. Thêm một mối lo lắng mới phải đối phó, vì các băng đảng có thể chiêu mộ những tù nhân vượt ngục này để gia tăng hoạt động tội phạm.

Nạn nhân đầu tiên của các băng đảng này là người dân. Họ bị vòi tiền, bị sát hại, nhất là người dân ở những khu bình dân, ở những nơi có nhiều phụ nữ và thiếu nữ sinh sống. Chính vì thế mà phải dừng ngay tình trạng này lại ».

Theo AFP, do bạo lực, khủng hoảng chính trị và hạn hán nhiều năm, khoảng 5,5 triệu người Haïti, chiếm gần 1/2 dân số, cần hỗ trợ nhân đạo. Liên Hiệp Quốc đã quyên góp được 674 triệu đô la cho năm 2024, nhưng số tiền này chỉ đáp ứng được 2,5% nhu cầu. Tình trạng bạo loạn trong những ngày gần đây đã buộc 15.000 người phải rời nhà cửa ở Port-au-Prince.