Anh dự kiến không bán vũ khí cho Israel sau vụ oanh kích đoàn xe nhân đạo ở Gaza

Đã có ba công dân Anh thiệt mạng trong vụ oanh kích vào đoàn xe của tổ chức nhân đạo World Central Kitchen tại dải Gaza, vụ oanh kích mà thủ tướng Israel thừa nhận là « một sai lầm nghiêm trọng » và đã xin lỗi. Thi thể của các nạn nhân đã được đưa đến biên giới Ai Cập tối 03/04/2024. Ngoại trưởng Anh David Cameron đã rút ngắn kỳ nghỉ lễ Phục Sinh để giải quyết vụ việc. Ngày càng có nhiều người yêu cầu Luân Đôn ngừng bán vũ khí cho Israel.

Khu vực mà các nhân viên của World Central Kitchen (WCK) thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel tại Deir Al-Balah, Gaza, ngày 02/04/2024. REUTERS - Ahmed Zakot

Thông tín viên RFI Emeline Vin tường trình từ Luân Đôn :

Hai đảng đối lập Dân Chủ Tự do và đảng Dân tộc Scotland yêu cầu ngừng ngay lập tức xuất khẩu vũ khí của Anh cho Israel. Hoạt động thương mại này được chính phủ thẩm định mang về khoảng 45 triệu euro hàng năm và chỉ có một phần rất nhỏ là mua vũ khí của Israel.

Về phần mình, Công Đảng, đảng đối lập chính, đã yêu cầu chính phủ công bố những bản ghi chép của các cố vấn pháp lý của chính phủ. Lập trường của Công Đảng là nếu có nguy cơ rõ ràng về việc Israel vi phạm các công ước quốc tế thì phải ngừng xuất khẩu vũ khí.

Không chỉ có phe đối lập mà ít nhất 3 dân biểu đảng bảo thủ cũng ủng hộ việc ngừng bán vũ khí cho Israel. Nhiều nhà cựu ngoại giao cũng ủng hộ quan điểm này và cho rằng ngừng xuất khẩu vũ khí sẽ gửi một tín hiệu mạnh mẽ đến Israel.

Trước những lời kêu gọi ngày càng nhiều, thủ tướng Rishi Sunak không loại trừ khả năng đình chỉ xuất khẩu. Ông phát biểu: « Thái độ của Israel ngày càng không thể dung thứ được ». Ông cũng nhắc lại là việc xuất khẩu vũ khí được quy định rất chặt chẽ, trong đó có việc tôn trọng các công ước quốc tế.

Ngày 04/04, Ba Lan, nước có một công dân thiệt mạng trong vụ tấn công của Israel, đã triệu đại sứ Israel lên giải trình. Tổng thống Duda không hài lòng về những phát biểu của nhà ngoại giao về vụ việc hiện bị coi là « vấn đề lớn nhất của Nhà nước Israel trong mối quan hệ với Ba Lan ». Vào ngày 05/04, Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc sẽ xem xét lời kêu gọi cấm vận vũ khí đối với Israel do nhận thấy « nguy cơ diệt chủng ở dải Gaza ». Văn bản do Pakistan đệ trình, thay mặt 55 trên 56 nước thành viên Liên Hiệp Quốc và Tổ chức Hợp tác Hồi Giáo (OCI).